Συμμαχία για την Ψυχική Υγεία: Μία βιωματική εμπειρία και τρεις κανόνες διαχείρισης άγχους

"Ψυχικά φορτία που κουβαλάμε μας οδηγούν στο άγχος και στην κατάθλιψη, αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως". Η σχεδιάστρια κοσμημάτων και αρθρογράφος Χριστίνα Λυμπεροπούλου (φωτογραφία) μοιράστηκε με το κοινό την βιωματική της εμπειρία από την πάλη με τις αγχώδεις διαταραχές στη διάρκεια εκδήλωσης για την παρουσίαση του ευρωπαϊκού προγράμματος MENTBEST που ξεκινά στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Κατά της Κατάθλιψης.

Όλα ξεκίνησαν από μια κρίση πανικού που έπαθε στον ύπνο της πριν από 4 χρόνια, έχοντας όπως είπε «μια αφόρητη αίσθηση θανάτου». Επί έξι μήνες προσπαθούσε μόνη της να θεραπεύσει τα συμπτώματα, τα οποία όμως επιδεινώνονταν συνεχώς. "Οι γιατροί που επισκέφθηκα δεν μπόρεσαν να δουν τα ψυχικά φορτία που κουβαλούσα. Κάποια στιγμή κατέρρευσα από όλη αυτή την ταλαιπωρία και σχεδόν κατέληξα στο κρεβάτι», ανέφερε. Με παρότρυνση κάποιας φίλης επισκέφθηκε διστακτικά μια νευρολόγο - ψυχίατρο, η οποία της έδωσε αντικαταθλιπτική αγωγή, αλλά αρχικά αρνούνταν να τη λάβει, μέχρι που τα συμπτώματα χειροτέρευσαν δραματικά. «Για μέρες έτρεμα ολόκληρη", θυμήθηκε. Παίρνοντας την αγωγή που της συνέστησε η ψυχίατρος και βλέποντας τη βελτίωση, άρχισε να αποκτά εμπιστοσύνη και να ακολουθεί πιστά τη θεραπεία, μαζί με τακτική παρακολούθηση, η οποία άλλαξε την οπτική για τον εαυτό της και τη ζωή, παράλληλα με τις συναντήσεις που είχε με μια ομάδα άλλων 9 γυναικών που είχαν παρόμοια βιώματα.

"Όταν φτάνεις σε αυτή την κατάσταση είναι τόσο μπερδεμένο το μυαλό σου, τόσο εξαντλημένο το σώμα σου, που δεν μπορείς να καταλάβεις τίποτα. Πρέπει να υπάρχει ένας άνθρωπος κοντά σου που να καταλάβει τι έχεις, γιατί εσύ είσαι σε μια θάλασσα, είναι πολύ δραματικό", ανέφερε η κ. Λυμπεροπούλου, η οποία απηύθυνε ένα μήνυμα - πυξίδα προς το κοινό: "Ο καλός ύπνος και η όρεξη για ζωή είναι πολύ βασικά στοιχεία για να δούμε πώς είμαστε. Αν δεν έχουμε αυτά τα δύο χρειάζεται να το ψάξουμε. Μην αφήνετε τον χρόνο να περνάει, είναι κρίσιμος και είναι κρίμα να τον χάνουμε", είπε, και κατέληξε με τρεις βασικούς κανόνες που δημιούργησε για να μπορεί να διαχειρίζεται το άγχος:

1. Ψυχική και σωματική υγεία: "γυμνάζομαι σχεδόν καθημερινά για να βγαίνει η ένταση από το σώμα μου, τρέφομαι υγιεινά και φροντίζω να έχω ένα πολύ ισορροπημένο πρόγραμμα".
2. Ορθολογισμός στην εργασία: "Είμαι συγκροτημένη σε ό,τι κάνω, επενδύω μόνο εκεί που είμαι σίγουρη για την απόδοση. Γνωρίζω πια τις ικανότητές μου και παρατηρώ τις δυνατότητες που υπάρχουν στο περιβάλλον μου. Δεν εθελοτυφλώ, δεν βιάζομαι".
3. Σχέσεις: "Βάζω όρια σε μένα - δεν είμαι παντοδύναμη όπως πίστευα - αλλά και στους άλλους για να μην εισβάλλουν στον χώρο μου. Αν μια σχέση με ζορίζει απλά απομακρύνομαι".

Συμμαχία για την ψυχική υγεία

Συχνά η κατάθλιψη υποβαθμίζεται, ως ένα συναίσθημα απογοήτευσης ή μια φυσιολογική αντίδραση σε δύσκολες συνθήκες ζωής. Έτσι, η πλειοψηφία των ατόμων με ψυχικές διαταραχές δεν αναζητά βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Μελέτη σε 1.000 άτομα στη Θεσσαλονίκη και στη Λάρισα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος MENTBEST, είναι αποκαλυπτική: Το 31,6% συμφώνησε ότι "η κατάθλιψη είναι ένα σημάδι προσωπικής αδυναμίας", ενώ το 60% εξέφρασε τον θαυμασμό του για την δύναμη ενός ατόμου που αντιμετωπίζει μόνος τις δυσκολίες και τους φόβους του, χωρίς να καταφύγει σε επαγγελματική βοήθεια.

Όπως ανέφερε η δρ Ana Vivas, (φωτογραφία), καθηγήτρια Ψυχολογίας SEERC & CΙΤΥ College και υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας του MENTBEST στην Ελλάδα, η κατάθλιψη επηρεάζει περισσότερους από 15 στους 100 ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ζωής τους, με διπλάσια συχνότητα στις γυναίκες. Περίπου μία στις 5 γυναίκες και ένας στους 8 άνδρες εμφανίζουν κατάθλιψη τουλάχιστον μια φορά στη διάρκεια της ζωής τους, ενώ αυτή μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και κοινωνικοοικονομική ομάδα.

Το MENTBEST είναι ένα πενταετές (2023-2028) ερευνητικό έργο που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. και στοχεύει στη μείωση και πρόληψη των προβλημάτων ψυχικής υγείας στον γενικό πληθυσμό και στις ευάλωτες ομάδες που κινδυνεύουν να βρεθούν σε μειονεκτική θέση λόγω δραματικών κοινωνικών αλλαγών. Οι δράσεις του θα αναπτυχθούν στη Θεσσαλονίκη στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας κατά της Κατάθλιψης (EAAD) με μια πολυεπιστημονική κοινοπραξία 13 επιπλέον συνεταίρων που καλύπτει 10 χώρες.

Το πρόγραμμα θα αναπτυχθεί με παρέμβαση 4 επιπέδων:

• πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας,
• ευρύ κοινό στην κοινότητα,
• ασθενείς - ομάδες υψηλού κινδύνου και συγγενείς,
• ανθρώπους κλειδιά και φορείς - διαμεσολαβητές

Το συγκεκριμένο μοντέλο υλοποιήθηκε από την EAAD σε 15 χώρες και 120 περιφέρειες, ενώ έχει χαρακτηριστεί ως παρέμβαση βέλτιστης πρακτικής από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Πρεσβευτής επικοινωνίας του προγράμματος είναι ο παλαίμαχος καλαθοσφαιριστής Μπάνε Πρέλεβις (φωτογραφία), ο οποίος έκανε λόγο για ένα επίκαιρο και αντιμετωπίσιμο θέμα. "Θέλουμε να περάσουμε στον κόσμο ότι είναι πολύ σημαντικό να το αναγνωρίσεις, να το αποδεχτείς και να το αντιμετωπίσεις", τόνισε, ενώ σε ερώτηση ότι αν παρόμοια προβλήματα υπάρχουν και στον αθλητισμό απάντησε πως "υπάρχουν σε όλους τους χώρους και σε όλες τις ηλικίες. Εφόσον αποδεχτείς το θέμα που έχεις και το αντιμετωπίσεις μπορείς να δημιουργήσεις και την αίσθηση μιας καινούργιας αρχής".