Σωματικό βάρος και λιπιδαιμικό προφίλ σε νέους με εξάρτηση από video games

Οι ώρες που δαπανούν οι νέοι μπροστά σε μια ηλεκτρονική οθόνη αυξάνονται κλιμακωτά, με τη χρήση Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και τα διαδικτυακά ηλεκτρονικά παιχνίδια να βρίσκονται στην κορυφή της ενασχόλησής τους. Ένα μη αμελητέο ποσοστό παρουσιάζει παθολογική εξάρτηση, με μια σειρά από ψυχολογικές και σωματικές επιπτώσεις.

Ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής τον παθολόγο - διαβητολόγο Αδαμάντιο Μπουρδάκη (φωτογραφία), επιστημονικό υπεύθυνο του Διαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Λιπιδίων - Παχυσαρκίας στο Γενικό Νοσοκομείο Τρικάλων, διερεύνησε τη σχέση του λιπιδαιμικού προφίλ εφήβων και νέων ενηλίκων με την ενασχόλησή τους με τα διαδικτυακά παιχνίδια.

Σχεδόν επτά στους δέκα από όσους είχαν επισκεφθεί το ιατρείο για εξέταση και οδηγίες απώλειας βάρους έχουν ενασχόληση με video games, ενώ ένα ποσοστό σχεδόν 8% εξ αυτών διαπιστώθηκε πως είχε παθολογική εξάρτηση. Οι συγκεκριμένοι ήταν κι αυτοί με το χειρότερο λιπιδαιμικό προφίλ, γεγονός που καταδεικνύει την ισχυρή συσχέτιση.

Εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια

Το Internet Game Desorder (IGD) είναι μια διαταραχή που εμφανίζεται διεθνώς στο 3,5% του γενικού πληθυσμού, σε αναλογία 2,5 άνδρες προς 1 γυναίκα.

Εμφανίζει συννοσηρότητα με άλλες ψυχοκοινωνικές διαταραχές, όπως το αίσθημα μοναξιάς, το άγχος, η κατάθλιψη, η χαμηλή ακαδημαϊκή απόδοση και η απώλεια εισοδήματος, αλλά και με σωματικά προβλήματα, όπως διαταραχές ύπνου, μειωμένη σωματική δραστηριότητα, παχυσαρκία, ορθοπαιδικά προβλήματα (αυχεναλγία, αρθραλγίες άκρων από τη στάση του σώματος), οφθαλμολογικά και ακουστικά προβλήματα.

Η διάγνωση του IGD προϋποθέτει την ύπαρξη τουλάχιστον 5 από μια σειρά 9 κριτηρίων, με διάρκεια συμπτωμάτων τουλάχιστον 12 μηνών. Τα κριτήρια είναι:

• εμμονή στην ενασχόληση με παιχνίδια διαδικτύου,
• συμπτώματα στέρησης όταν σταματούν το παιχνίδι,
• ανάγκη για αυξανόμενη χρονικά ενασχόληση
• ανεπιτυχείς προσπάθειες ελέγχου της συμπεριφοράς,
• απώλεια ενδιαφέροντος για προηγούμενες ενασχολήσεις ή για διασκέδαση,
• συνεχή υπερβολική ενασχόληση παρά τη γνώση των ψυχοκοινωνικών συνεπειών και ενδεχομένως τις παρατηρήσεις που έχουν γίνει από το οικογενειακό περιβάλλον,
• εξαπάτηση του οικογενειακού περιβάλλοντος σχετικά με τον χρόνο ενασχόλησης,
• χρήση των παιχνιδιών σαν μέσο ανακούφισης και διασκέδασης,
• διαταραχή-διακινδύνευση ή απώλεια μιας σχέσης, μιας επαγγελματικής ευκαιρίας κλπ εξαιτίας του gaming.

Η μελέτη

Οι μελετητές πήραν 101 ιατρικούς φακέλους εφήβων και νέων ενηλίκων (μέση ηλικία 17 ετών +/- 2 έτη) που εξετάστηκαν στο Διαβητολογικό Ιατρείο και Ιατρείο Λιπιδίων – Παχυσαρκίας του Γ.Ν. Τρικάλων με σκοπό να τους δοθούν διαιτητικές συστάσεις για απώλεια βάρους. Τους ρώτησαν τηλεφωνικά, σε ένα διάστημα περίπου 6 μηνών, σχετικά με την πιθανή ενασχόλησή τους με διαδικτυακά παιχνίδια. Όσοι απάντησαν θετικά κλήθηκαν στο Ιατρείο και ελέγχθηκαν σε επανεξέταση με το ερωτηματολόγιο για πιθανό IGD, με βάση τα παραπάνω κριτήρια. Παράλληλα, καταγράφηκαν οι λιπιδαιμικές παράμετροι προσέλευσης, σωματικές παράμετροι, συνήθειες και πιθανή φαρμακευτική αγωγή για απώλεια βάρους. Εξαιρέθηκαν όσοι είχαν διαγνωστεί με οικογενή δυσλιπιδαιμία.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, που παρουσιάστηκαν στο 37o Πανελλήνιο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, το λιπιδαιμικό προφίλ η παρακολούθηση 6 μηνών έδειξε πως περίπου 7 στους 10 εφήβους και νέους ενήλικες με κάθε τύπο υπερλιπιδαιμίας ασχολούνται με διαδικτυακά παιχνίδια. Δεν βρέθηκε στο δείγμα στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς το φύλο.

Όσοι είχαν υψηλότερο IGD score είχαν και στατιστικά υψηλότερες τιμές τριγλυκεριδίων, καθώς και χαμηλότερες τιμές «καλής» (HDL) χοληστερίνης σε σχέση με αυτούς που δεν έδειχναν την παθολογικά καταγεγραμμένη ενασχόληση με τις οθόνες.

Οι ώρες ενασχόλησης με το διαδίκτυο, στο ερωτηματολόγιο που συμπλήρωσαν, συσχετίστηκαν ισχυρά θετικά (σε γραμμική συσχέτιση) με τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων.

Συνολικά πέντε άτομα, όλα αγόρια, πληρούσαν πλήρως τα κριτήρια του συνδρόμου IGD και παραπέμφθηκαν για ψυχιατρική συναξιολόγηση και ψυχοθεραπευτική παρέμβαση. Οι συγκεκριμένοι παρουσίασαν τις μέγιστες ακρότατες τιμές «κακής» (LDL), είχαν πλημμελή συμμόρφωση σε οδηγίες, ενώ δεν εμφάνισαν καμία απώλεια σωματικού βάρους στο εξάμηνο.

Πρώιμη παρέμβαση

Συμπερασματικά, όπως επεσήμανε ο παθολόγος - διαβητολόγος, μεγάλο ποσοστό εφήβων και νέων ενηλίκων με διαταραχές λιπιδίων αφιερώνουν πολλές ώρες σε on line gaming και γενικά οθόνες. Το ποσοστό αυτών που τελικά εμφανίζουν εξάρτηση δεν είναι αμελητέο, καθώς 5 από τα 67 άτομα που δείγματος είχαν παθολογική εξάρτηση.

Παρότι το δείγμα ήταν μικρό, είναι ισχυρές οι ενδείξεις ότι το on line gaming δεν σχετίζεται μόνο με παχυσαρκία αλλά και με λιπιδαιμική απορρύθμιση και φτωχή συμμόρφωση σε οδηγίες.

"Μεγαλύτερης έκτασης μελέτης, και μάλιστα προοπτικές, με ψυχολογικές παρεμβάσεις, γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, θα βοηθούσαν επίσης στη λιπιδαιμική ρύθμιση και στο σωματικό βάρος", ανέφερε ο κ. Μπουρδάκης και κατέληξε: "Ο ρόλος της πρώιμης παρέμβασης στην εξάρτηση θα ήταν σημαντικός και για την πρόληψη του καρδιαγγειακού κινδύνου. Χρειάζεται αυξημένη ευαισθησία των κλινικών γιατρών για την πρώιμη διάγνωση δυσλιπιδαιμίας σε πληθυσμό εφήβων και ενηλίκων που ασχολούνται με διαδικτυακά παιχνίδια".