Αυξημένη CRP: Ποια είναι τα πιθανά αίτια

Η CRP είναι πρωτεΐνη που παράγεται από το ήπαρ. Η αύξηση της crp, αυτή καθαυτή, συχνά, αν και όχι πάντοτε, δεν προκαλεί συμπτώματα και εντοπίζεται στα πλαίσια προσυμπτωματικών ελέγχων. 

Όταν στο σώμα εισέλθει ένας βλαπτικός παράγοντας όπως μικρόβιο, χημική ουσία, τοξίνη ή όταν λόγω νοσήματος ή άλλου παράγοντα αθροιστούν στο σώμα βλαπτικές για αυτό ουσίες, το ανοσοποιητικό σύστημα  ενεργοποιείται. Στην προσπάθειά του να καταστρέψει ή να αδρανοποιήσει τον βλαπτικό παράγοντα, το ανοσοποιητικό σύστημα εγκαινιάζει μία φλεγμονώδη αντίδραση στα πλαίσια της οποίας η crp απελευθερώνεται στο αίμα. Η crp αποτελεί κυρίως ευαίσθητο και ειδικό δείκτη των φλεγμονωδών αντιδράσεων.

Εκτός από τις φλεγμονές, παράγοντες που προκαλούν τραύμα ή ιστική νέκρωση στο ανθρώπινο σώμα αυξάνουν την παραγωγή CRP. H παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, το κάπνισμα συνδέονται επίσης με αυξήσεις CRP πιθανώς λόγω υποκλινικής φλεγμονής.

Η CRP είναι ένας από τους πιο χρήσιμους δείκτες στην κλινική πρακτική. Χρησιμοποιείται τόσο για την διάγνωση νοσημάτων που συνοδεύονται από τραύμα, φλεγμονή ή ιστική νέκρωση, όσο και για την παρακολούθηση αρκετών από τα νοσήματα αυτά και την αξιολόγηση της ανταπόκρισης στην χορηγούμενη θεραπεία. 

Ο κατάλογος των νοσημάτων, που προκαλούν αυξημένη CRP είναι μακρύς.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Βακτηριακές λοιμώξεις (π.χ. πνευμονία, σήψη)
• Ιογενείς λοιμώξεις
• Αποστήματα οδόντων και φλεγμονές στόματος
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (π.χ. νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
• Νοσήματα αίματος
• Κοκκιωματώδεις νόσοι
• Τραύματα
• Έμφραγμα
• Φάρμακα (π.χ. ορμόνες)
• Καρκίνος

Μελέτες συνδέουν τα αυξημένα επίπεδα της αντιδρώσας πρωτεΐνης σε υγιή άτομα με αυξημένο κίνδυνο αθηροσκλήρυνσης και επιπλοκών (π.χ. εμφράγματος, στυτικής δυσλειτουργίας, εγκεφαλικής ισχαιμίας). Πιθανώς κατά την διάρκεια της αθηροσκληρυντικής διαδικασίας, πραγματοποιούνται υποκλινικές φλεγμονώδεις αντιδράσεις, που αυξάνουν τα επίπεδα CRP και τον κίνδυνο επιπλοκών. Ιδιαίτερη σημασία στις περιπτώσεις αυτές έχει η υψηλής ευκρίνειας crp. Η CRP υψηλής ευαισθησίας ή υψηλής ευκρίνειας (hs-CRP) μετριέται συχνά για την αξιολόγηση του κινδύνου καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου αποφρακτικής αγγειοπάθειας.

Μέτρα που πρέπει να τηρούν οι άνθρωποι με υψηλή CRP:

Μην αμελήσετε τη σωστή ιατρική εξέταση. Κατά την διάρκεια της σωστής παθολογικής εξέτασης, τα στοιχεία από το ιστορικό, τα συνoδά συμπτώματα, ορισμένα σημεία από την εξέταση (π.χ. εξέταση σπλάγχνων, αρτηριακή πίεση, εξέταση παράπλευρης κυκλοφορίας) κατευθύνουν τον εργαστηριακό έλεγχο, την διάγνωση και την θεραπεία. Συμπληρωματικοί εργαστηριακοί έλεγχοι είναι απαραίτητοι σε αρκετές περιπτώσεις. H θεραπεία της υψηλής crp γίνεται μετά από το σωστό εντοπισμό του υποκείμενου αιτίου και την βέλτιστη θεραπεία του. 

Εάν δεν εντοπιστεί υποκείμενο νόσημα που προκαλεί αυξημένη crp στα πλαίσια της σωστής παθολογικής εξέτασης, διακόψτε ή μειώστε, όσο σας είναι δυνατόν, το κάπνισμα. Ο  καπνός περιέχει νικοτίνη, καρκινογόνες ουσίες και τοξίνες. Με την καύση οι βλαπτικές ουσίες πολλαπλασιάζονται λόγω της εξαέρωσης, της πυρόλυσης της πυροσύνθεσης του καπνού και των άλλων χημικών προσθέτων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των διαφόρων ειδών τσιγάρου. Οι ουσίες αυτές δρουν απευθείας στο επιθήλιο της αναπνευστικής οδού αλλοιώνοντας τις ιδιότητες του.  Μέσω του αίματος οι τοξικές ουσίες μεταφέρονται σε όλο το σώμα. Στην κυκλοφορία προκαλούν αλλαγή των ιδιοτήτων του επιθηλίου των αγγείων του σώματος. Ως αποτέλεσμα αναπτύσσονται φλεγμονώδεις αλλοιώσεις σε πολλές εστίες του σώματος που οδηγούν σε αύξηση της CRP.
 
Εάν δεν εντοπιστεί υποκείμενο νόσημα που προκαλεί αυξημένη crp στα πλαίσια της σωστής παθολογικής εξέτασης,   μειώστε το υπερβάλλον  βάρος, αποφύγετε την καθιστική ζωή. Το περίσσιο λίπος κυκλοφορεί στο αίμα, με αποτέλεσμα την αύξηση των λιπιδίων του αίματος και την λιπώδη διήθηση ζωτικών οργάνων. Ο οργανισμός παράγει υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης και αυξητικού παράγοντα -1 (IGF-1). Ο λιπώδης ιστός παράγει επίσης υπερβολικές ποσότητες φλεγμονωδών ουσιών, οιστρογόνων, ορμονών που  διεγείρουν ή αναστέλλουν την κυτταρική ανάπτυξη όγκων, αδιποκινών.  Οι παθοφυσιολογικές αυτές μεταβολές που λαμβάνουν χώρα στον οργανισμό του παχύσαρκου ατόμου το εκθέτουν σε αυξημένο κίνδυνο προσβολής από φλεγμονές.      

Μειώστε δραστικά το αλκοόλ, και υιοθετήστε μεσογειακή διατροφή. Παρά το γεγονός ότι η μικρή κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με μείωση CRP, η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει αυξήσεις λόγω αλλοίωσης της βιοσυνθετικής λειτουργίας του ήπατος.  Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή έχει ως βασική πηγή καθημερινής θερμιδικής πρόσληψης φυτικά προϊόντα της Μεσογείου, όπως τα όσπρια, τα πλήρη δημητριακά, το ψωμί ολικής άλεσης, το extra παρθένο ελαιόλαδο. Χαρακτηρίζεται από μέτρια κατανάλωση ζωικών προϊόντων (αυγά–γαλακτοκομικά), μέτρια κατανάλωση ψαριών και ελάχιστη κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Η μεσογειακή διατροφή έχει συνδεθεί με χαμηλότερα ποσοστά φλεγμονών συγκριτικά με άλλα διατροφικά πρότυπα. Η συστηματική άσκηση, προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα προβλήματα υγείας του κάθε οργανισμού έχει συνδεθεί με μειώσεις της CRP. Aποφύγετε την καθιστική ζωή. Το γρήγορο περπάτημα σε καθημερινή βάση τουλάχιστον επί 150 λεπτά ανά εβδομάδα είναι προσβάσιμο στους περισσότερους ασθενείς από άποψη χρόνου και οικονομικής κατάστασης. Απλές κινήσεις ενταγμένες στην καθημερινότητα αυξάνουν την κινητικότητα του σώματος: Χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί του ανελκυστήρα, μειώστε την χρήση του αυτοκινήτου, μειώστε την χρήση υπολογιστών και τηλεόρασης, υιοθετήστε μια καθημερινή ρουτίνα οικιακών εργασιών.