Το ηλεκτρονικό "βραχιολάκι" θα μειώσει τις αναμονές στα Επείγοντα;

Η μείωση του χρόνου αναμονής στις εφημερίες των μεγάλων νοσοκομείων αποτελεί στοίχημα πρώτης γραμμής για την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, η οποία τις επόμενες μέρες ανακοινώνει σειρά μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση. Ένα από τα κυρίαρχα μέτρα που έχουν προαναγγελθεί είναι το ηλεκτρονικό "βραχιολάκι" με barcode που θα φοράει ο ασθενής που εισέρχεται στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, μέσω του οποίου θα καταγράφεται όλη την διαδρομή του.

Παρόμοιο μέτρο έχει υιοθετήσει τους τελευταίους μήνες το ΤΕΠ του νοσοκομείου Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στο iatronet.gr ο γενικός γιατρός - επειγοντολόγος Α. Ανθόπουλος (φωτογραφία) κάνει λόγο για ένα χρήσιμο εργαλείο, τόσο για τους γιατρούς όσο και για τους ασθενείς, αλλά εκφράζει επιφυλάξεις για το κατά πόσο μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των αναμονών. Το πρόβλημα είναι συστημικό και δεν εστιάζεται στην παρακολούθηση της πορείας του ασθενή, λέει, μεταφέροντας την εμπειρία από την χρήση του βραχιολιού, ενώ παραθέτει σειρά προτάσεων για την επίτευξη του κοινού στόχου.

Ηλεκτρονικό "βραχιολάκι"

Κάθε εισερχόμενος στο ΤΕΠ του Παπαγεωργίου, ανεξάρτητα από το πρόβλημα υγείας που τον οδήγησε εκεί, παίρνει κατά την καταγραφή του ένα εκτυπωμένο βραχιολάκι, με barcode, τα στοιχεία του και έναν πενταψήφιο αριθμό. "Με αυτό καταγράφονται τα πάντα στο ηλεκτρονικό σύστημα: Ώρα άφιξης και αναχώρησης και κάθε παρέμβαση που έγινε ενδιάμεσα, στην ακριβή ώρα που έγινε. Η πρώτη, δεύτερη, τρίτη επαφή με γιατρό, ποιες ειδικότητες τον εξέτασαν, τι ώρα έγινε καρδιογράφημα, εργαστηριακά, ποιες οδηγίες δόθηκαν, τα πάντα", σημειώνει ο κ. Ανθόπουλος.

Ο ίδιος χαρακτηρίζει το "βραχιολάκι" ως ένα χρήσιμο εργαλείο, καθώς δίνει ανά πάσα στιγμή την πλήρη εικόνα της διαδρομής του ασθενή και των ενεργειών του γιατρού, ο οποίος μπαίνει στο σύστημα με ψηφιακή υπογραφή. "Και για εργασιακούς και για νομικούς λόγους είναι πολύ καλό, καθώς είναι όλα καταγεγραμμένα και κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει κάτι", επισημαίνει.

Δεν μειώνει την αναμονή

Ωστόσο, παρατηρεί ότι το μέτρο δεν έχει επιφέρει αλλαγή στους χρόνους αναμονής στα ΤΕΠ. "Ως συντονιστής εφημερίας συνέχιζα να βλέπω ασθενή που έμπαινε στις 8:30 το πρωί με το ηλεκτρονικό βραχιόλι, με πλήρη καταγραφή για ώρα προσέλευσης, γιατρούς, εργαστηριακά, και δεν το είχαμε διώξει μέχρι τις 8:30 το βράδυ", αναφέρει ο επειγοντολόγος. Όπως υποστηρίζει, τα περιστατικά «λιμνάζουν» για τρεις βασικούς λόγους:

• Έλλειψη προσωπικού: Κανένα τεχνολογικό εργαλείο, όπως λέει, δεν μπορεί να υποκαταστήσει το έμψυχο δυναμικό. "Βγαίνουν τα αποτελέσματα και ο γιατρός αδυνατεί να τα δει άμεσα, καθώς εξετάζει άλλα περιστατικά που συνεχίζουν να καταφτάνουν με καταιγιστικό ρυθμό", σημειώνει.
• "Αμυντική" Ιατρική: "Έρχεται ασθενής με γνωστή υπέρταση, ανεβάζει πίεση και πάει στα Επείγοντα. Δεν υπάρχει λόγος να τον δει και οφθαλμίατρος και νευρολόγος και άλλες ειδικότητες, για το ενδεχόμενο να υπάρχει από πίσω κάτι άλλο μη επείγον. Τα Επείγοντα είναι για να λύσουν το επείγον, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η υψηλή πίεση. Μετά κλείνεις ένα ραντεβού στα εξωτερικά ιατρεία για περαιτέρω έλεγχο".
• Οργάνωση - υποδομή: Το "βραχιολάκι" παρακολουθεί την κίνηση του ασθενούς, αλλά δεν εξασφαλίζει ότι θα υπάρχει διαθέσιμος χώρος, εξοπλισμός και ειδικός για να καλύψει το περιστατικό έγκαιρα, αναφέρει, τονίζοντας και την σημασία της σωστής διαλογής περιστατικών.

Fast track ιατρείο

Τα fast track ιατρεία, ως τμήματα των Επειγόντων, μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αποσυμφόρηση των εφημεριών και στη μείωση των αναμονών. "Είναι ουσιαστικά ιατρεία πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας μέσα στο νοσοκομείο", αναφέρει ο κ. Ανθόπουλος, και μεταφέρει την εικόνα από τη λειτουργία αντίστοιχου ιατρείου στο Παπαγεωργίου: "Όλα τα απλά περιστατικά που δεν θα έπρεπε να έχουν πάει στο νοσοκομείο (π.χ. μια αμυγδαλίτιδα, μια κυστίτιδα κ.ά.) τα παραπέμπουμε εκεί. Ο σκοπός του ιατρείου είναι στον ελάχιστο χρόνο να λύσει το πρόβλημα: εξετάζω κλινικά, δίνω μια συνταγή και οδηγίες, χωρίς να μπω στη διαδικασία για πλήρη εργαστηριακό έλεγχο. Αν κρίνω ότι πρέπει να γίνει έλεγχος παραπέμπω στους Παθολόγους", αναφέρει.

Σήμερα όπως λέει, το fast track ιατρείο έχει φτάσει να βλέπει πάνω από 15% των περιστατικών της εφημερίας. Απασχολεί δύο γιατρούς σε δύο βάρδιες, οι οποίοι για κάποιες ώρες εργάζονται παράλληλα και μόνο όταν η προσέλευση στα ΤΕΠ είναι υπερβολική ο ένας απορροφάται στη διαλογή για να βοηθήσει.

Προτάσεις για μείωση των αναμονών

Απαιτείται αλλαγή πολιτικής για να κερδηθεί το στοίχημα της μείωσης των αναμονών στα Επείγοντα, υποστηρίζει ο κ. Ανθόπουλος, επισημαίνοντας πως κυρίαρχο μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση είναι η ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

"Όσο και να ενισχύσεις τις εφημερίες είναι σαν να λες στον κόσμο ‘βλέπω ότι είστε πολλοί, δημιουργώ περισσότερο χώρο για να ρθειτε κι άλλοι’. Η πολιτική αυτή είναι λανθασμένη γιατί πολλοί από αυτούς που πηγαίνουν στα Επείγοντα δεν είναι για τα Επείγοντα", υπογραμμίζει, προσθέτοντας πως πρέπει να γίνει σαφής διάκριση ανάμεσα στο επείγον και στο έκτακτο, με το δεύτερο να αντιμετωπίζεται από τον οικογενειακό γιατρό. "Βλέπουμε ότι γίνονται κάποιες κινήσεις, αλλά το θέμα είναι να υπάρχουν τόσοι πολλοί οικογενειακοί γιατροί για να μπούμε στη λογική του gate keeping. Δηλαδή να μην μπορεί η αμυγδαλίτιδα να πάει στο νοσοκομείο. Να πηγαίνει στον προσωπικό γιατρό και μόνο με ειδικό παραπεμπτικό να μπορεί να πάει στο νοσοκομείο, όπως γίνεται σε πολλές χώρες. Να κάνουμε καμπάνιες ενημέρωσης για το τι είναι ο γενικός οικογενειακός ιατρός, γιατί πολλοί νομίζουν ότι είναι άνθρωποι που τελείωσαν ιατρική και δεν έκαναν ειδικότητα".

Στην ίδια κατεύθυνση, ο επειγοντολόγος προτείνει την εκπαίδευση και πιστοποίηση διασωστών του ΕΚΑΒ, ώστε να μπορούν να κάνουν μικρού τύπου παρεμβάσεις στο σπίτι του ασθενούς. "Για παράδειγμα μια ενδοφλέβια γλυκόζη σε διαβητικό που του έχει πέσει το ζάχαρο, ώστε να μη χρειάζεται να πάει στο νοσοκομείο. Στο εξωτερικό υπάρχουν πιστοποιημένοι διασώστες που χορηγούν φάρμακα, ακόμη κι αν χρειάζεται επικοινωνία με γιατρό για οδηγίες", σημειώνει.

Ο κ. Ανθόπουλος χαρακτηρίζει απαραίτητη την ενίσχυση των ΤΕΠ με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με εξειδίκευση στην επειγοντολογία, καθώς και την δημιουργία εθνικών πρωτοκόλλων για την διαλογή περιστατικών (triage).

Σε ό,τι αφορά τα ηλεκτρονικά εργαλεία, αναγνωρίζει την χρησιμότητά τους, με μέτρο και όχι ως αυτοσκοπό, όπως λέει. "Πριν από την εφαρμογή οποιουδήποτε νέου συστήματος, χρειάζεται πιλοτική δοκιμή και αξιολόγηση από τους ίδιους τους επαγγελματίες Υγείας", καταλήγει.