Θεραπευτική αντιμετώπιση της πελματιαίας απονεύρωσης στους αθλητές

H πελματιαία απονεύρωση είναι μία συμπαγής δεσμίδα από επιμήκεις διαταγμένες κολλαγόνες ίνες, που πρακτικά είναι ανελαστική.

H πελματιαία απονευρωσήτιδα είναι η φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης, τραβάει τη βάση της βάδισης, και η πελματιαία απονευρωσήτιδα τεντώνεται περισσότερο απ' όσο πρέπει.

Διάγνωση

Η πρώτη εκτίμηση ενός ιατρού, όταν ο ασθενής του αναφέρει πόνο στην πτέρνα, είναι πως πάσχει από άκανθα πτέρνας (επιπλέον κόκαλο στη βάση της πτέρνας). Tις περισσότερες φορές η συνεχόμενη φλεγμονή στην πελματιαία απονεύρωση δημιουργεί άκανθα.

O ασθενής παρουσιάζει έντονο πόνο στην περιοχή της πτέρνας. Eπίσης, υπάρχει έντονος πόνος στην πλήρη φόρτιση ύστερα από ξεκούραση, λόγω του ότι η πελματιαία είναι περισσότερο άκαμπτη μετά από κάποιο χρόνο χαλάρωσης. O πόνος διαρκεί για μόνο μερικά λεπτά, όπου στη συνέχεια περνάει μετά από λίγο περπάτημα.

O πόνος περιγράφεται σαν "stone bruise".

Απλή εξέταση

Aκουμπώντας την πελματιαία απονεύρωση, θα μπορούμε να νιώσουμε πόσο τεντωμένη είναι. Θα πρέπει να θυμόμαστε , ότι το φύμα της πτέρνας πελματιαία βρίσκεται πολύ βαθιά, και για αυτό το λόγο θα πρέπει να πιέσουμε με αρκετή δύναμη, για το εντοπίσουμε και να προκαλέσουμε πόνο.

H πελματιαία απονεύρωση εισφύεται από την πτέρνα, περνάει κατά μήκος της καμάρας του ποδιού και καταφύεται στη βάση των τεσσάρων μικρών δακτύλων. H λειτουργία της είναι να προστατεύει το πόδι πελματιαία και να υποβοηθάει το σήκωμα της ποδικής καμάρας κατά το περπάτημα και το τρέξιμο.

Στο τελικό στάδιο της στηρικτικής φάσης (toe off) του κύκλου αναβηματισμού, όπου το μεγάλο δάκτυλο είναι περίπου 30° σε ραχιαία έκταση, η πελματιαία απονεύρωση τεντώνεται από τα δυο άκρα, όπου έτσι η ποδική καμάρα ανασηκώνεται.

Αιτιολογία

Οι βασικές αιτίες οι οποίες προκαλούν την πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι:

α) Yπερπρηνισμός: O ελαφρύς πρηνισμός της ποδοκνημικής κατά την στηρικτική φάση του κύκλου αναβηματισμού είναι φυσιολογικός, αλλά τα πόδια πολλών από εμάς τείνουν να υπερπρηνίσουν (υπερβολική πτώση προς τα μέσα (πλατυποδία) λόγω των σκληρών και ανώμαλων επιφανειών, στις οποίες περπατάμε.

O υπερβολικός πρηνισμός (τα πόδια πέφτουν προς τα μέσα) του προσθίου μέρος του ποδός και οπισθίου μέρος του ποδός, κάνει την ποδική καμάρα να χαμηλώνει αρκετά όπου επιμηκύνει το πόδι, και δημιουργεί τραυματικές διατατικές δυνάμεις στην πελματιαία απονεύρωση.

Mετά από μία συνέχεια τραυματισμού δημιουργείται φλεγμονή, ερεθισμός και πόνος στην περιοχή της πτέρνας. H συνεχόμενη φλεγμονή στο φύμα της πτέρνας, πιθανό να δημιουργήσει άκανθα όπου ο πόνος θα είναι πιο οξύς. Εκτιμάται ότι στο 50% έως 75% του πληθυσμού πού πάσχει από υπερπρηνισμό, θα προκληθεί πελματιαία απονεύρωση.

Tο ποσοστό είναι υψηλότερο στους αθλητές.

β) Κάποιοι μύες που υπάρχουν στο πίσω μέρος του ποδιού (γάμπα) δεν έχουν καλή κινητικότητα να τραβήξουν το άκρο πόδι προς τα πάνω, και περιορίζουν τη σταθερότητα της βάδισης. O συνδυασμός του υπερπρηνισμού και της μη σωστής κινητικότητας των μυών επιταχύνει τη φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης.

γ) Το υπερκινητικό πόδι (hypermobile foot) με χαλαρές αρθρώσεις δεν παρέχει αρκετή στήριξη στην ποδική καμάρα. Αυτή είναι μια βασική αιτία για την δημιουργία της φλεγμονής στην πελματιαία απονεύρωση.

δ) Τα σύνδρομα καταπόνησης, η μη σωστή επιλογή του υποδήματος και τα λάθη προπονήσεων είναι αιτίες, που προκαλούν πελματιαία απονεύρωση, ιδιαίτερα στους δρομείς. Τα συνηθισμένα λάθη προπόνησης είναι για παράδειγμα , περισσότερο τρέξιμο από ότι πρέπει σε ανηφόρα, τρέξιμο σε άμμο ή τρέξιμο χωρίς υποδήματα.

Θεραπευτική αποκατάσταση

Μια πρόσφατη διετής μελέτη του συλλόγου της Αμερικάνικης Ορθοπεδικής Εταιρίας Ποδός και Ποδοκνημικής, έδειξε ότι οι διατάσεις, η θεραπευτική άσκηση και τα ειδικά ορθωτικά κατασκευασμένα από ειδικούς ποδολόγους είναι οι ποιό αποτελεσματικές θεραπείες για την αποκατάσταση της πελματιαίας απονευρωσήτιδας.

Από τους 250 ασθενείς που έλαβαν μέρος στην παραπάνω μελέτη, πολύ μικρός αριθμός ασθενών χρειάστηκε επέμβαση.
Εμβιομηχανικά η πελματιαία απονευρωσίτιδα θεραπεύεται μέσω της ορθωτικής θεραπείας του ποδός, και στόχος είναι να λειτουργεί η υπαστραγαλική σε ουδέτερη θέση.

Η ορθωτική θεραπεία του ποδός οργανώνεται με κάποιο πλάνο αποκαταστάσης απο ειδικούς ποδολόγους μετά απο την πρώτη εκτίμηση από Ορθοπεδικό. Πρώτο στάδιο είναι να εντοπιστεί η εμβιομηχανική βλάβη με πελματογράφημα, στην συνέχεια να γίνει η ακριβής λήψη προπλάσματος όπου θα κατασκευαστεί το ειδικό ορθωτικό πέλμα με το ανάλογο υλικό. Ο σκοπός του ορθωτικού πέλματος είναι να ελέγχει τον υπερβολικό πρηνισμό του οπισθίου και προσθίου μέρος του ποδός.

Το ορθωτικό πέλμα στηρίζει τις αρθρώσεις, την ποδική καμάρα. Έτσι, το πόδι λειτουργεί φυσιολογικά, χωρίς να ασκείται ένταση στην πελματιαία απονεύρωση κατά τη βάδιση ή αθλητική δραστηριότητα.

Ασκήσεις διατάσεων

Διατάσεις για την πελματιαία απονεύρωση: ο ασθενής θα πρέπει να κάθεται με τα γόνατα και την ποδοκνημική λυγισμένα και να προσπαθεί να τραβάει τα δάκτυλα του προς το μέρος της ποδοκνημικής περίπου 10 φορές, από 15 επαναλήψεις η κάθε φορά.

Διατάσεις του υποκνημιδίου και γαστροκνημίου μυών: με τα χέρια στο τοίχο, το πίσω γόνατο να είναι λυγισμένο και με χαλαρές επαναλήψεις των 15 φορών να κάθεται πάνω στο λυγισμένο γόνατο για περίπου 10 επαναληπτικές φορές για την καλύτερη ελαστικότητα του υποκνημιδίου μυός.

Τα γόνατα τεντωμένα σε σκαλοπάτια, με χαλαρές κινήσεις να κατεβάζετε τις πτέρνες κάτω από το ύψος των σκαλοπατιών. Να γίνονται 15 επαναλήψεις την κάθε φορά από 10 φορές.

Συμπληρωματική θεραπεία:
1) Φυσιοθεραπείες
2) Πάγος (10 λεπτά για 2-3 φορές την ημέρα)
3) Αντιφλεγμονώδη
4) Έλεγχος του προγράμματος της προπόνησης
5) Έλεγχος των υποδημάτων και την συμβουλή ειδικών για τη σωστή επιλογή.