Πώς συνδέεται η διατροφή με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης;

Γράφει η Κατερίνα Α. Χρέμου, MSc, Κλινική Διαιτολόγος -Διατροφολόγος
Υπεύθυνη Διαιτολογικού Τμήματος ΜΗΤΕΡΑ

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (CFS) που ονομάζεται επίσης ME, σημαίνει μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα ή εγκεφαλοπάθεια.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μερικά ή όλα τα ακόλουθα:

• σταθερή, συντριπτική ψυχική και σωματική κόπωση (εξάντληση)
• διαταραχή ύπνου, μη αναζωογονητικός ύπνος
• αδιαθεσία μετά την άσκηση
• μυϊκός πόνος ή/και αδυναμία ή πόνος στις αρθρώσεις
• πονοκεφάλους, κακή συγκέντρωση ή κακή επαναλαμβανόμενη μνήμη
• συμπτώματα πονόλαιμου ή «τύπου γρίπης»
• αίσθημα αδιαθεσίας, (ναυτία)
• συμπτώματα IBS (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου)
• δυσανεξία ή ευαισθησία στο αλκοόλ, την καφεΐνη, μερικά τρόφιμα ή φάρμακα.

Μπορεί  η διατροφή να βοηθήσει στο CFS;

Η κατανάλωση ποικίλων υγιεινών τροφίμων είναι πολύ σημαντική για την υγεία και την ευημερία σας. Αν και μόνο η δίαιτα δεν είναι η αιτία ή η θεραπεία του CFS / ME, μια κακή ισορροπημένη διατροφή μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία σας. Βεβαιωθείτε ότι η διατροφή σας περιέχει την καλύτερη ισορροπία των τροφίμων από κάθε ομάδα:

• Πατάτες, ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά και άλλα δημητριακά, ειδικά ολικής αλέσεως παρέχουν φυτικές ίνες και ενέργεια.
  Προσπαθήστε να συμπεριλάβετε τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη,  όπως βρώμη και ολικής αλέσεως,που απελευθερώνουν αργά ενέργεια, βοηθώντας στη διατήρηση των επιπέδων ενέργειας σας σταθερά. Καταναλώστε μια μερίδα σε κάθε γεύμα.
• Φρούτα και λαχανικά. Στόχος να καταναλώνετε περισσότερες από 5 μερίδες την ημέρα.
• Φασόλια, όσπρια, ψάρια, κρέας και αυγά.Αυτά παρέχουν πρωτεΐνες. Τρώτε δύο μερίδες την ημέρα. Τρώτε περισσότερα όσπρια και φασόλια, και ψάρια, και λιγότερο επεξεργασμένο  κρέας, όπως ζαμπόν, λουκάνικα και μπιφτέκια. Τα καρύδια παρέχουν καλά λιπαρά και αποτελούν ένα θρεπτικό σνακ.
• Γαλακτοκομικά και εναλλακτικές λύσεις.Μια σημαντική πηγή ασβεστίου για την καλή υγεία των οστών. Αυτό περιλαμβάνει γάλα, τυρί, γιαούρτι.
• Υγρά.Είναι σημαντικό να έχετε καλή πρόσληψη υγρών  6-8  ποτήρια την ημέρα είναι εφικτός στόχος. Απέχοντας από τα υγρά μπορεί να οδηγηθείτε σε πονοκεφάλους, δυσκοιλιότητα και μείωση της εγρήγορσης.

Να θυμάστε πως τα μικρά και συχνά γεύματα μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων.

Ανεπιθύμητες αλλαγές βάρους;

Τα άτομα με CFS / ME μπορεί να αυξήσουν το βάρος τους επειδή είναι λιγότερο σωματικά δραστήρια. Μπορεί επίσης να τρώνε περισσότερο, λόγω χαμηλής διάθεσης, πλήξης ή θέλοντας να αυξήσουν τα επίπεδα ενέργειας.

Μερικοί αναφέρουν ότι αισθάνονται πιο πεινασμένοι από το συνηθισμένο, (πολυφαγία). Για την καταπολέμηση της αύξησης βάρους αποφύγετε την υπερκατανάλωση θερμίδων από λίπη και ζάχαρη, όπως μπισκότα, σοκολάτα, κέικ, πατατάκια και ζαχαρούχα ποτά. Προτιμήστε λαχανικά και φρούτα ή άλλα υγιεινά σνακ.

Η απώλεια βάρους μπορεί να συμβεί επειδή τρώτε πιο λίγο. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κακή όρεξη, αίσθημα αδιαθεσίας, αλλοίωση της γεύσης και της μυρωδιάς ή εξάντλησης. Θα βοηθήσει να τρώτε τακτικά, έχοντας μικρά πιο μαλακά γεύματα, γρήγορα και εύκολα.

Συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου

Συμπτώματα τύπου ευερέθιστου εντέρου, όπως τυμπανισμός/ φούσκωμα, κοιλιακό άλγος, διάρροια και δυσκοιλιότητα είναι κοινά σε CFS / ME. Για τη διαχείριση τύπου IBS, συμβουλευτείτε διαιτολόγο.

Μύθοι για το CFS / ME και το φαγητό

Υπάρχουν πολλές αντικρουόμενες συμβουλές και πληροφορίες στο διαδίκτυο. Πολλοί ασθενείς με CFS αναφέρουν μια βελτίωση στα συμπτώματα μετά την αλλαγή της διατροφής τους. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις που να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς ότι η  Anti-Candida δίαιτα (χαμηλή ζάχαρη / μαγιά) ή άλλες περιοριστικές δίαιτες, ή οι δίαιτες Paleo / Stone-Age ή Blood Type, ή η κατανάλωση σοκολάτας βοηθούν το CFS.

Αν και θεωρείται συχνά καλύτερο να αποφεύγονται ορισμένοι τύποι τροφίμων,δεν υπάρχει σαφής οδηγία για κατανάλωση «ειδικών» τροφίμων. Πολλά τρόφιμα χωρίς γλουτένη, για παράδειγμα, έχουν υψηλότερα λιπαρά και ζάχαρη. Τα μη γαλακτοκομικά γάλατα είναι επίσης χαμηλότερα σε πρωτεΐνες.

Τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες

Το CFS μπορεί να επηρεάσει ή να επηρεαστεί από το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά ακριβώς με ποιο τρόπο είναι ακόμη άγνωστο. Ωστόσο, τα προβλήματα που σχετίζονται με τα τρόφιμα CFS είναι πιο πιθανό να προέρχονται από τροφική δυσανεξία, (δεν περιλαμβάνει το ανοσοποιητικό σύστημα) ή/και από τροφικές αλλεργίες (ανοσοποιητικό σύστημα).

Είναι χρήσιμα τα συμπληρώματα;

Υπάρχουν πολλοί ισχυρισμοί ότι τα συμπληρώματα διατροφή βοηθούν το CFS, συμπεριλαμβανομένων των πολυβιταμινών (Βιταμίνες Β, μαγνήσιο, απαραίτητα λιπαρά οξέα (ωμέγα-3), καρνιτίνη και συν-ένζυμο Q10). Το όφελος των συμπληρωμάτων σε CFS χρήζει όμως περαιτέρω έρευνας. Ένα συμπλήρωμα πολυβιταμινών και ανόργανων συστατικών, αυτό που παρέχει όχι περισσότερο από το 100% των συνιστώμενων ημερήσιων ποσών  (RDA - δείτε την ετικέτα συστατικών), μπορεί να συνιστάται. Σε τεκμηριωμένη ανεπάρκεια βιταμίνης D, συνιστάται η χρήση συμπληρώματος με ιατρική συνταγή και η μέτρια έκθεση στον ήλιο.

Το CFS είναι μια προς το παρόν, μη χαρτογραφημένη επαρκώς ασθένεια, όπου εμπλέκονται η διατροφή, η σωματική και ψυχική κούραση, καθώς και άλλοι παράγοντες στρες. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε τον ιατρό σας και τον διαιτολόγο σας για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την επιλογή της ενδεδειγμένης θεραπείας.

Δεν θα πρέπει να αμελείτε την υγεία σας λόγω της πανδημίας του Covid-19 ή να αποφεύγετε να αναζητάτε υγειονομική περίθαλψη αν τη χρειάζεστε.
Ο Όμιλος Hellenic Healthcare Group σε όλα τα Νοσοκομεία του (ΥΓΕΙΑ, Metropolitan Hospital, ΜΗΤΕΡΑ, Metropolitan General, ΛΗΤΩ, Creta Interclinic) λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης για την προστασία των εργαζομένων και των ασθενών του.