Προτιμάμε μέλι ή ζάχαρη;

Πολύ συχνά “χρησιμοποιείται” το μέλι στη βιομηχανία τροφίμων, ως ένα μέσο που θα δελεάσει το καταναλωτικό κοινό να προτιμήσει ένα συγκεκριμένο τρόφιμο έναντι κάποιου άλλου. Ακόμη και στην περίπτωση που το μέλι περιέχεται στο τρόφιμο σε ποσότητες πολύ περιορισμένες σε σχέση με τη ζάχαρη! Στα μάτια των περισσότερων καταναλωτών το μέλι αποτελεί την πιο υγιεινή εναλλακτική επιλογή της κρυσταλλικής ζάχαρης.

Τι μας έχει δείξει όμως η επιστήμη; Όντως το μέλι συνιστά την πιο υγιεινή επιλογή;

Το μέλι αποτελείται κυρίως από τους μονοσακχαρίτες γλυκόζη και φρουκτόζη, όπως ακριβώς και η ζάχαρη. Περιέχει περίπου 17% νερό, το υδατικό του δηλαδή περιεχόμενο είναι υψηλότερο από αυτό της ζάχαρης. Επιπλέον, περιέχει μικρές ποσότητες από γύρη, κερί και διάφορα μεταλλικά ιχνοστοιχεία.
Μία κουταλιά του γλυκού μέλι περιέχει 22 θερμίδες, ενώ η αντίστοιχη ποσότητα ζάχαρης 16.

Αυτό ίσως ακούγεται οξύμωρο, μιας και το μέλι συνίσταται κατά 82% από γλυκαντικές ουσίες (το υπόλοιπο είναι νερό), ενώ η ζάχαρη κατά 99,98%. Η θερμιδική αυτή διαφορά εξηγείται με βάση την υψηλότερη πυκνότητα του μελιού σε σχέση με αυτή της ζάχαρης.

Τα 100 γραμμάρια ζάχαρης περιέχουν 380 θερμίδες, ενώ η ίδια ποσότητα μελιού περίπου 300, δηλαδή 27% λιγότερες.

Στη ζάχαρη, τα μόρια της φρουκτόζης και της γλυκόζης συνδέονται μεταξύ τους δημιουργώντας τη χημική ένωση σακχαρόζη. Αντίθετα, στο μέλι τα μόρια της φρουκτόζης και της γλυκόζης “επιπλέουν” ξεχωριστά και ανεξάρτητα. Η φρουκτόζη είναι πιο γλυκιά από τη γλυκόζη και τη σακχαρόζη και περιέχεται σε υψηλότερες ποσότητες στο μέλι.

Αυτό εξηγεί γιατί το μέλι είναι λίγο πιο γλυκό από τη ζάχαρη. Έτσι, παρόλο που περιέχει ελαφρώς περισσότερες θερμίδες από τη ζάχαρη, απαιτείται μικρότερη ποσότητα για να αισθανθεί κανείς την ίδια γλυκιά γεύση.

Κύριο χαρακτηριστικό του μελιού, που το διαχωρίζει απόλυτα από τη ζάχαρη, είναι οι αντιβακτηριδιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που φαίνεται πως έχει. Η παρουσία ιχνοστοιχείων και βιταμινών ίσως θεωρείται πλεονέκτημά του, ωστόσο οι ποσότητες τους είναι τόσο περιορισμένες που δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί πηγή τους.

Για παράδειγμα, ένας μέσος ενήλικας χρειάζεται να καταναλώσει 40 φλιτζάνια μέλι για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες του σε σίδηρο. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί πως το μέλι περιέχει επιπλέον και το βακτήριο clostridium botulinum, γεγονός που καθιστά απόλυτα και αυστηρά απαγορευτική την κατανάλωσή του από παιδιά ηλικίας μικρότερης των 12 μηνών.

Σε γενικές γραμμές τόσο το μέλι όσο και η ζάχαρη πρέπει να καταναλώνονται σε περιορισμένες ποσότητες. Μπορεί το μέλι να κατέχει ένα μικρό προβάδισμα, η υπερβολική του όμως κατανάλωσή μπορεί να συνιστά μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία σας από το πλεονέκτημα της προτίμησης του ενός έναντι του άλλου!