COVID-19 : Τι μάθαμε μέχρι σήμερα, ένα μήνα μετά την άρση της αναστολής των τακτικών χειρουργείων στα νοσοκομεία

Του Κωνσταντίνου Σ. Ιντζόγλου, ορθοπεδικού χειρουργού

Η κρίση του νέου κορωνοϊού οδήγησε τα περισσότερα κράτη και τα αντίστοιχα υπουργεία υγείας στη λήψη αποφάσεων περί αναστολής των τακτικών χειρουργείων σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία. Αυτές οι αποφάσεις λήφθησαν με γνώμονα την προσπάθεια μείωσης της εξάπλωσης του Sars-Cov2. Φαίνεται αυτές οι αποφάσεις να ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση, αφού στις περιοχές των χωρών που παρουσίασαν σημαντικά προβλήματα (Ιταλία, Ισπανία, Η.Π.Α., Η.Β.), αυτά εμφανίστηκαν κυρίως στα Νοσοκομεία, τα οποία μάλλον αποτέλεσαν το χώρο ευρείας διάδοσης του ιού μέσω του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού!

Η αναστολή των ορθοπεδικών τακτικών χειρουργείων και η παγκόσμια θεαματική μείωση του αριθμού τους σίγουρα έφερε μεγάλο πλήγμα στη Δημόσια, Παγκόσμια Υγεία. Ασθενείς με αθλητικές κακώσεις (ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου, μηνισκικές βλάβες, εξάρθρημα ώμου, ρήξεις στροφικού πετάλου ώμου κ.α.) καθυστέρησαν τη χειρουργική ή αρθροσκοπική θεραπεία τους με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην υγεία τους και στην κοινωνική τους ζωή (καθυστέρησε η επιστροφή στην εργασία τους. η επιστροφή στον αθλητισμό, αυξήθηκαν οι ανάγκες για λήψη παυσίπονων φαρμάκων, οποιοειδών, αντιϋπερτασικών σε περίπτωση που ρύθμιζαν την αρτηριακή πίεση τους με άσκηση προ του τραυματισμού τους κ.α.). Επίσης ασθενείς που προγραμματίζονταν για Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος ή Ισχίου ανέβαλαν τη θεραπεία τους με ανυπολόγιστες επιπτώσεις για τη Δημόσια Υγεία, αφού έτσι αυξήθηκαν οι μέρες απουσίας από την εργασία τους, αυξήθηκαν οι ανάγκες τους για φαρμακευτική αγωγή και οι απαιτήσεις τους για επιδόματα ανικανότητας εργασίας και ίσως και αναπηρίας. Ακόμα μια παράμετρος που δεν είναι εύκολο να συνυπολογιστεί είναι το γεγονός ότι αυτή η καθυστέρηση της θεραπείας αφορά ηλικιακές ομάδες, που παραδοσιακά αποτελούν το πιο παραγωγικό τμήμα της κοινωνίας.

Περίπου 6 εκατομμύρια ασθενείς χειρουργήθηκαν στην Ευρώπη το 2019 για Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος και Ισχίου, περισσότεροι από 90% των οποίων δήλωσαν ικανοποιημένοι από τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, την επιστροφή στην εργασία τους και στη ζωή χωρίς πόνο. Μία επίσης πολύ σημαντική παράμετρος και ένα θετικό αποτέλεσμα των Ολικών Αρθροπλαστικών στην κοινωνία είναι η μείωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων που επιφέρει, αφού η κίνηση χωρίς πόνο μειώνει δραστικά τα προβλήματα από το καρδιαγγειακό (υπέρταση, χοληστεριναιμία κ.α.) μέσω της δυνατότητας ήπιας άσκησης που συστήνουν όλοι οι συνάδελφοι καρδιολόγοι.

Οι επαγγελματίες υγείας είναι αυτοί που παραδοσιακά είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν, αλλά και βέβαια να νοσήσουν με τις σοβαρότερες κλινικές μορφές του ιού. Από την άλλη μεριά οι επαγγελματίες αυτοί συνήθως δεν ανήκουν σε γερασμένη ηλικιακή ομάδα και επομένως δεν ανήκουν συνήθως σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Είναι πολύ σημαντικό για την εξάπλωση του οποιουδήποτε ιού στην κοινωνία η προστασία του ίδιου του ιατρικο-νοσηλευτικού προσωπικού, ώστε να μην γίνουν αυτό που στην ξένη βιβλιογραφία αποκαλείται “super-spreaders” του ιού.

Στα Νοσοκομεία ανά την ελληνική επικράτεια έχουν εφαρμοστεί δραστικά μέτρα προστασίας του προσωπικού και των ασθενών. Οι ασθενείς που εισάγονται για προγραμματισμένο χειρουργείο πρέπει να ελέγχονται πάντα για covid-19, ενώ βέβαια με βάση τα κλινικά ευρήματα έλεγχος γίνεται πάντοτε και στο προσωπικό. Σε περίπτωση ανεύρεσης θετικού ή ύποπτου κρούσματος εκτός της αναβολής του χειρουργείου και της προστασίας του ίδιου του ασθενούς εφαρμόζεται και ιχνηλάτηση των επαφών, που είχε ο ασθενής και ενημερώνονται όλες οι επαφές του.  Επίσης, όταν είναι εφικτό οι αναισθησιολόγοι δεν εφαρμόζουν γενική αναισθησία, αλλά μόνο ραχιαία/επισκληρίδιο ή block του άκρου που πρόκειται να χειρουργηθεί. Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού (πχ. διατροχαντήριο κάταγμα κ.α.) ο ασθενής – ο οποίος συνήθως ανήκει σε ευπαθή ομάδα- απομονώνεται σε μονόκλινο δωμάτιο σαν να ήταν θετικός στον κορωνοϊό, μέχρι να βγει το αποτέλεσμα του μοριακού ελέγχου για covid-19. Έτσι, προστατεύεται ο ίδιος ο ασθενής και βέβαια το περιβάλλον του.

Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν φαίνεται να εμφανίζουν αύξηση της επίπτωσης του κορωνοϊού στην ελληνική κοινωνία λόγω της επανεκκίνησης των τακτικών χειρουργείων σε Ιδιωτικά και Δημόσια Νοσοκομεία. Επομένως και εκ του μέχρι στιγμής αποτελέσματος φαίνεται τα μέτρα να είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι σημαντικό όμως, τα προστατευτικά μέτρα να συνεχίζουν να εφαρμόζονται (μάσκα για όλο το προσωπικό, τους ασθενείς και τους επισκέπτες μέσα στα Νοσοκομεία, screening και θερμομέτρηση ασθενών και συνοδών στην είσοδο του Νοσοκομείου κ.α.). Η χαλάρωση που μπορεί να επέλθει τους καλοκαιρινούς μήνες δεν πρέπει να είναι από κανέναν λειτουργό υγείας αποδεκτή, έτσι ώστε να μπορούμε να συνεχίσουμε να παρέχουμε απρόσκοπτα το μέγιστο αγαθό στην ελληνική κοινωνία, την Υγεία!