Αποτελεσματικότερες θεραπείες της Λευχαιμίας και των Λεμφωμάτων

Σε αντίθεση με τους άλλους καρκίνους, οι λευχαιμίες και τα λεμφώματα εμφανίζουν κατά κανόνα μεγάλη ευαισθησία στη χημειοθεραπεία, στην ακτινοθεραπεία, στις στοχευμένες θεραπείες (όπου αυτές είναι διαθέσιμες) καθώς και στην ανοσοθεραπεία και για το λόγο αυτό υπάρχει η δυνατότητα ίασης, ακόμη και στις περιπτώσεις που η προσβολή του οργανισμού είναι εκτεταμένη.

‘Περίπου 1.400 νέες περιπτώσεις λευχαιμίας και περίπου 2.000 λεμφωμάτων διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Τα νοσήματα αυτά αποτελούν το 5^ο αίτιο θνησιμότητας από τη νεοπλασματική νόσο. Ποσοστό 70% αυτών των ασθενών ελέγχονται ικανοποιητικά με τις θεραπείες που υπάρχουν’, ανακοίνωσε ο κος Νικόλαος Χαρχαλάκης Αιματολόγος, Συντονιστής- Διευθυντής της Αιματολογικής και Λεμφωμάτων Κλινικής & της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών του Νοσοκομείου ‘Ο Ευαγγελισμός’ και Πρόεδρος της Ε.Α.Ε.

σε Συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στην Αίγλη του Ζαππείου, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας κατά της Λευχαιμίας και των Λεμφωμάτων (21-28 Ιουνίου 2012). Και πρόσθεσε, ‘Η πρόοδος που έχει συντελεσθεί στη μοριακή και κυτταρική βιολογία, στην ανοσολογία κ.λπ.

έχει οδηγήσει στην καλύτερη κατανόηση αυτών των νοσημάτων και τελικά, στην αποτελεσματικότερη θεραπεία τους. Σημαντική είναι πλέον η γνώση ότι σε πολλά νεοπλασματικά νοσήματα υπάρχουν ενιαίοι μηχανισμοί ογκογένεσης και αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν και κοινοί θεραπευτικοί στόχοι’.

Η προσθήκη στη χημειοθεραπεία του μονοκλωνικού αντισώματος ριτουξιμάμπη βελτιώνει ουσιαστικά τα αποτελέσματα της χημειοθεραπείας σε μία μεγάλη κατηγορία μη Hodgkin λεμφωμάτων. Το μονοκλωνικό αντίσωμα που συνδέεται με το αντιγόνο CD30 βρίσκεται στην επιφάνεια των κακοήθων κυττάρων του λεμφώματος Hodgkin, καθώς και μιας υποκατηγορίας των μη Hodgkin λεμφωμάτων.

To αντίσωμα συνδέθηκε με μία τοξική, για τα κύτταρα, ουσία. Τα αποτελέσματα υπήρξαν πολύ ικανοποιητικά ως προς το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Ελπίζουμε να επιβεβαιωθούν και σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών. Πολύ ενθαρρυντικά είναι και τα αποτελέσματα από τη χρήση ενός μονοκλωνικού αντισώματος με ειδικότητα τόσο απέναντι στα λευχαιμικά κύτταρα όσο και απέναντι σε αμυντικά κύτταρα του οργανισμού, τα οποία και ενεργοποιεί.

Έτσι, συμπλησιάζοντας τα κακοήθη με ταενεργοποιημένα αμυντικά κύτταρα επέρχεται η θανάτωση των λευχαιμικών κυττάρων. Εντυπωσιακά υπήρξαν πρόσφατα και τα αποτελέσματα της κυτταρικής ανοσοθεραπείας για τη χρόνια λεμφογενή λευχαιμία μετά από γενετική τροποποίηση των φυσιολογικών αμυντικών λεμφοκυττάρων των ίδιων ασθενών, ώστε να στρέφονται κατά των λευχαιμικών κυττάρων, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί μία ισχυρότατη αντιλευχαιμική δράση που οδήγησε στην υποχώρηση και ενδεχομένως εξάλειψη της λευχαιμίας’.

Ο κος Παναγιώτης Παναγιωτίδης Αιματολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Αιματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Γεν. Νοσοκομείο ‘Λαϊκό’ και Ταμίας της Ε.Α.Ε. τόνισε με δήλωσή του ‘Για τους ασθενείς με λεμφώματα και χρόνια λεμφογενή λευχαιμία μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και τους ασθενείς που εμφανίζουν και άλλα προβλήματα, η Bendamustine, μια παλιά και μέχρι πρόσφατα εγκαταλελειμμένη ουσία, έχει πολύ καλά αποτελέσματα.

Παράλληλα, για τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία έχει συντελεσθεί πραγματική θεραπευτική επανάσταση. Όλα ξεκίνησαν από την αποκάλυψη μίας χρωμοσωμικής διαταραχής που βρίσκεται σε όλους τους ασθενείς, δηλαδή το χρωμόσωμα Φιλαδέλφεια.

Η διαταραχή αυτή προκαλεί τη συνένωση δύο γονιδίων, του bcr και του abl, που έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό ενός υβριδικού γονιδίου, του bcr/abl. Το προϊόν αυτού του γονιδίου είναι ένα ένζυμο που υπερλειτουργεί και που έχει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της συγκεκριμένης λευχαιμίας.

Όλα αυτά ήταν γνωστά. Αυτό που έγινε την τελευταία 10ετία ήταν η προσπάθεια χρησιμοποίησης αναστολέων του ενζύμου. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Ο πρώτος αναστολέας που χρησιμοποιήθηκε στην κλινική ήταν το Imatinib. Η θεραπεία ήταν πολύ καλά ανεκτή και ο ουσιαστικός έλεγχος του νοσήματος επιτεύχθηκε στην πλειοψηφία των ασθενών και κατά κανόνα αυτό διαρκούσε για όσο διάστημα λαμβανόταν η θεραπεία.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τότε το νόσημα μπορούσε να αντιμετωπισθεί ουσιαστικά μόνο με μεταμόσχευση, θεραπεία, όμως, που είχε θνητότητα από 10%-40%. Πιο πρόσφατα χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη οι αναστολείς 2^ης γενιάς, Dasatinib και Nilotinib.

Οι αναστολείς αυτοί είναι πιο δραστικοί. Το αποτέλεσμα επιτυγχάνεται ταχύτερα και οι παρενέργειες από τη χρήση τους διαφέρουν από τις παρενέργειες του Imatinib και, κατά συνέπεια, χρησιμοποιούνται με επιτυχία όταν η θεραπεία με το Imatinib δεν μπορεί να δοθεί λόγω παρενεργειών.

Ακόμη, λόγω των πλεονεκτημάτων τους, έχει πλέον αρχίσει και η εξαρχής χρησιμοποίησή τους στους ασθενείς. Η επιτυχία στη θεραπεία της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας με την προαναφερθείσα στοχευμένη θεραπεία άνοιξε πραγματικά νέους δρόμους στη θεραπεία των νεοπλασματικών νοσημάτων.

Οι ελπίδες είναι, αυτού του τύπου οι θεραπείες, να επεκταθούν και σε άλλα νεοπλάσματα. Πράγματι, για τα αναπλαστικάλεμφώματα που υπερεκφράζουν την πρωτεΐνη ALK, βρέθηκε ότι ο αναστολέας της συγκεκριμένης πρωτεΐνης Crizotinib, έχει εξαιρετικά καλά αποτελέσματα.

O κος Δημήτριος Καρακάσης Αιματολόγος, Διευθυντής, Κλινική Αιματολογική και Λεμφωμάτων & Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών του Νοσοκομείου ‘Ο Ευαγγελισμός’ και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας αναφέρθηκε στη μεταμόσχευση και πιο συγκεκριμένα στην ανεύρεση μοσχεύματος για αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων.

Η συγκεκριμένη θεραπεία χρησιμοποιείται ευρύτατα σε ασθενείς με λευχαιμίες και σπανιότερα σε ασθενείς με λέμφωμα. Αρκετές φορές είναι η μόνη θεραπεία για τους ασθενείς αυτούς. Μόνο το 30% των ασθενών διαθέτουν συμβατό αδελφό για να χρησιμοποιηθεί ως δότης.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις η λύση είναι είτε η ανεύρεση κάποιου μη συγγενή δότη, ο οποίος είναι συμβατός με τον ασθενή, είτε η ανεύρεση μοσχεύματος από αποθηκευμένο ομφαλιοπλακουντιακό αίμα. Είναι αυτονόητο ότι το αποθηκευμένο ομφαλοπλακουντιακό αίμα θα πρέπει να έχει αποθηκευθεί σε δημόσια και όχι σε ιδιωτική τράπεζα.