Εργασιακή ανασφάλεια και αναδιοργάνωση συνηθέστερες αιτίες εργασιακού άγχους

• Το 50% των ευρωπαίων εργαζομένων πιστεύει ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί σύνηθες φαινόμενο, ενώ τέσσερις στους δέκα εκτιμούν ότι η αντιμετώπισή του στον χώρο εργασίας δεν είναι αποτελεσματική
• Η εργασιακή ανασφάλεια ή η εργασιακή αναδιοργάνωση θεωρούνται ως η συνηθέστερη αιτία εργασιακού άγχους στην Ευρώπη
• Ελάχιστοι εργαζόμενοι γνωρίζουν την ύπαρξη προγραμμάτων ή πολιτικών που τους διευκολύνουν να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι την ηλικία συνταξιοδότησης ή και μετά από αυτήν. Οι περισσότεροι, πάντως, τάσσονται υπέρ της εφαρμογής τέτοιων προγραμμάτων ή πολιτικών.

Αυτά είναι τα κύρια ευρήματα της τρίτης έκδοσης της πανευρωπαϊκής έρευνας που πραγματοποίησε η εταιρεία Ipsos MORI για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA).

Εργασιακό άγχος

Σύμφωνα με την έρευνα, το ήμισυ σχεδόν των ευρωπαίων εργαζομένων (51%) πιστεύει ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί σύνηθες φαινόμενο στον χώρο εργασίας τους, με το 16% να δηλώνει ότι είναι ‘πολύ σύνηθες φαινόμενο’. Οι γυναίκες εργαζόμενες δηλώνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό σε σύγκριση με τους άνδρες εργαζόμενους ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί σύνηθες φαινόμενο (54% έναντι 49%).

Το ίδιο ισχύει και για τους εργαζόμενους ηλικίας 18 έως 54 ετών (53%) σε σύγκριση με τους εργαζόμενους ηλικίας 55 ετών και άνω (44%). Οι αντιλήψεις περί εργασιακού άγχους ποικίλλουν επίσης ανά εργασιακό κλάδο, με τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας ή της περίθαλψης να δηλώνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί σύνηθες φαινόμενο (61%, περιλαμβανομένου ενός ποσοστού 21% που δηλώνει ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί ‘πολύ σύνηθες φαινόμενο’).

Η διευθύντρια του EU-OSHA, Christa Sedlatschek, επισημαίνει ότι‘το 41% των ευρωπαίων εργαζομένων δηλώνει ότι το εργασιακό άγχος δεν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά στον χώρο εργασίας τους, με το 15% να δηλώνει ότι δεν αντιμετωπίζεται ‘καθόλου αποτελεσματικά’.

Δίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων, όπως το άγχος, στον χώρο εργασίας. Η εκστρατεία ‘Ασφαλείς και υγιείς χώροι εργασίας’ που θα ξεκινήσουμε του χρόνου θα έχει ως θέμα τη ‘Διαχείριση του άγχους’.

Το μήνυμα που επιθυμούμε να στείλουμε προς όλες τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου, είναι ότι οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι μπορούν να αντιμετωπιστούν με τον ίδιο λογικό και συστηματικό τρόπο όπως κάθε άλλο ζήτημα που άπτεται της υγείας και της ασφάλειας.’

Υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ των εργαζομένων που δηλώνουν ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί συνηθισμένη κατάσταση στον χώρο εργασίας τους και των εργαζομένων που δηλώνουν ότι το εργασιακό άγχος δεν ελέγχεται αποτελεσματικά. Επτά στους δέκα (72%) ευρωπαίους εργαζόμενους που δηλώνουν ότι το εργασιακό άγχος σπανίζει στον χώρο εργασίας τους δηλώνουν επίσης ότι ελέγχεται αποτελεσματικά, ενώ, αντιθέτως, έξι στους δέκα (58%) εργαζόμενους που δηλώνουν ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί συνηθισμένη κατάσταση στον χώρο εργασίας τους υποστηρίζουν επίσης ότι δεν ελέγχεται αποτελεσματικά.

Ως συνηθέστερη αιτία εργασιακού άγχους στην Ευρώπη θεωρείται η εργασιακή ανασφάλεια ή η εργασιακή αναδιοργάνωση (72%). Στη δεύτερη θέση κατατάσσονται το ωράριο ή ο φόρτος εργασίας (66%). Εξάλλου, οι νεότεροι εργαζόμενοι, ηλικίας 18 έως 34 ετών, κατατάσσουν τις δύο αυτές αιτίες στην υψηλότερη θέση (αμφότερες στο 69%), οι δε εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας ή της περίθαλψης επιλέγουν σε μεγαλύτερο ποσοστό σε σύγκριση με τον μέσο όρο την κατηγορία ‘ώρες/φόρτος εργασίας’ (77%).

Οι εργαζόμενοι σε χώρες με υψηλότερο επίπεδο δημόσιου χρέους αναφέρουν σε μεγαλύτερο ποσοστό την εργασιακή ανασφάλεια ή την εργασιακή αναδιοργάνωση ως εικαζόμενη αιτία εργασιακού άγχους. Το 73% των εργαζομένων σε χώρες με δημόσιο χρέος άνω του 90% του ΑΕγχΠ επιλέγουν την εργασιακή ανασφάλεια ή την εργασιακή αναδιοργάνωση ως συνήθη αιτία εργασιακού άγχους σε σύγκριση με το 66% των εργαζομένων σε χώρες με δημόσιο χρέος ίσο ή μικρότερο του 60% του ΑΕγχΠ.

Έξι στους δέκα εργαζόμενους (59%) θεωρούν ως συνήθη αιτία εργασιακού άγχους απαράδεκτες συμπεριφορές, όπως τον εκφοβισμό ή την παρενόχληση (59%). Συνήθεις αιτίες εργασιακού άγχους θεωρούνται σε μικρότερο ποσοστό από τους εργαζόμενους η έλλειψη στήριξης από συναδέλφους ή προϊσταμένους (57%), η έλλειψη σαφών ρόλων και αρμοδιοτήτων (52%) ή οι περιορισμένες δυνατότητες διαχείρισης των εργασιακών προτύπων (46%).

Ενεργός γήρανση

Σε ολόκληρη την Ευρώπη, το ήμισυ των ερωτηθέντων (52%) πιστεύει ότι το ποσοστό των εργαζομένων ηλικίας 60 ετών και άνω στον χώρο εργασίας τους θα αυξηθεί έως το 2020 (το 43% δεν πιστεύει ότι αυτό είναι πιθανό). Οι εργαζόμενοι 55 ετών και άνω πιστεύουν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι θα αυξηθεί η αναλογία των ατόμων 60 ετών και άνω στον χώρο εργασίας τους το 2020 (59%) σε σύγκριση με τους εργαζομένους ηλικίας 35 έως 54 ετών (54%) και με τους νεότερους εργαζόμενους ηλικίας 18 έως 34 ετών (45%).

Ένας στους οκτώ εργαζόμενους (12%) γνωρίζει την ύπαρξη πολιτικών και προγραμμάτων που διευκολύνουν τους γηραιότερους εργαζόμενους να συνεχίσουν να εργάζονται έως την ηλικία συνταξιοδότησης ή και μετά από αυτήν. Το ποσοστό των εργαζομένων που γνωρίζει την ύπαρξη σχετικών πολιτικών αυξάνεται όσο αυξάνεται το μέγεθος των επιχειρήσεων, από 7% στις επιχειρήσεις που απασχολούν μικρό αριθμό εργαζομένων (1-10 εργαζομένους) έως 19% στις επιχειρήσεις που απασχολούν μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων (περισσότερους από 250 εργαζομένους).

Μεταξύ των εργαζομένων που δεν γνωρίζουν την ύπαρξη συναφών προγραμμάτων και πολιτικών, το 61% τάσσεται υπέρ της εφαρμογής τους. Υπέρ των σχετικών πολιτικών τάσσονται σε μεγαλύτερο ποσοστό, μεταξύ άλλων, οι γυναίκες, οι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας ή της περίθαλψης, και οι εργαζόμενοι σε μεγάλες επιχειρήσεις.

Το ποσοστό των γηραιότερων εργαζομένων ηλικίας 55 ετών και άνω που τάσσονται υπέρ των πολιτικών αυτών είναι ελαφρώς υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των νεότερων εργαζομένων (64% έναντι 61% των εργαζομένων ηλικίας 35 έως 54 ετών και έναντι 60% των εργαζομένων ηλικίας 18 έως 34 ετών).

Στην ερώτηση εάν πιστεύουν ότι οι γηραιότεροι εργαζόμενοι ηλικίας 60 ετών και άνω είναι περισσότερο επιρρεπείς σε ορισμένες συμπεριφορές σε σύγκριση με άλλους εργαζόμενους:

• Μόνο δύο στους δέκα εργαζόμενους (22%) πιστεύουν ότι οι γηραιότεροι εργαζόμενοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να πέσουν θύματα ατυχήματος στον χώρο εργασίας σε σύγκριση με άλλους εργαζόμενους (η ίδια αναλογία καταγράφεται για τις περισσότερες ομάδες, αν και το ποσοστό των απασχολούμενων σε χειρωνακτικές εργασίες που συμμερίζεται την άποψη αυτή είναι ελαφρώς υψηλότερο)
• Περίπου τρεις στους δέκα εργαζόμενους (28%) πιστεύουν ότι οι γηραιότεροι εργαζόμενοι ηλικίας 60 ετών και άνω είναι λιγότερο παραγωγικοί σε σύγκριση με άλλους εργαζόμενους
• Τέσσερις στους δέκα εργαζόμενους (42%) πιστεύουν ότι οι γηραιότεροι εργαζόμενοι είναι πιθανότερο να υποφέρουν από εργασιακό άγχος σε σύγκριση με άλλους εργαζόμενους, ενώ το ποσοστό των εργαζομένων που πιστεύει το αντίθετο είναι ελαφρώς υψηλότερο (48%), και
• Έξι στους δέκα εργαζόμενους (60%) πιστεύουν ότι οι εργαζόμενοι ηλικίας 60 ετών και άνω είναι πιθανότερο να αντιμετωπίσουν περισσότερες δυσκολίες προσαρμογής στις αλλαγές στον χώρο εργασίας σε σύγκριση με άλλους εργαζόμενους. Την αντίληψη αυτή συμμερίζεται το 49% των γηραιότερων εργαζομένων ηλικίας 55 ετών και άνω (επισημαίνεται, πάντως, ότι ένας στους τρεις εργαζόμενους συνολικά (33%) πιστεύει ότι άλλοι εργαζόμενοι δυσκολεύονται περισσότερο να προσαρμοστούν στις αλλαγές στον χώρο εργασίας).

Αναλυτικά αποτελέσματα για την ΕΕ και ανά χώρα
Διαβάστε την έκθεση επισκόπησης στα αγγλικά