Διακοπές: Όνειρο θερινής νυκτός, ή μήπως όχι?

Εκείνο που οι επαγγελματίες υγείας συμβουλεύουμε τους φροντιστές είναι το να διατηρούν ένα σταθερό περιβάλλον και μία συγκεκριμένη ρουτίνα για το άτομο που φροντίζουν. Αυτό πολλές φορές μας οδηγεί στο να τους αποτρέπουμε να πραγματοποιούν αλλαγές στη διαμονή του ασθενούς, προκειμένου να αποφευχθούν καταστάσεις αποπροσανατολισμού, συγχύσεων, εκνευρισμού και κόπωσης. Συχνά, μπορεί να το αποφεύγουν και οι ίδιοι οι συγγενείς, αποθαρρυμένοι από την αναστάτωση που μπορεί να επιφέρει μια τέτοια μετακίνηση.

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, οι διακοπές κι η αλλαγή περιβάλλοντος έχουν αρκετά πλεονεκτήματα, καθόλου αμελητέα, καθώς προσφέρουν νέες παραστάσεις, ερεθίσματα κι εμπειρίες στο άτομο με άνοια και σε όσους ζουν κοντά του, με αποτέλεσμα ένα εν δυνάμει ανακουφιστικό, ενδιαφέρον και απολαυστικό διάλλειμα από την καθημερινότητα.

Για να συμβεί όμως αυτό χρειάζεται δουλειά εκ των προτέρων. Είναι πολύ σημαντικό να οργανώσετε τις διακοπές πολύ προσεκτικά, ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες σας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να προλάβετε, στο βαθμό που γίνεται, πιθανά προβλήματα. Όσο πιο νωρίς ξεκινήσετε την οργάνωση των διακοπών σας, θα μπορέσετε να διαχειριστείτε καλύτερα το άγχος και τις απαιτήσεις της προετοιμασίας αυτής, αλλά και του ίδιου του ταξιδιού.

Σκοπός είναι, από τη μία μεριά να επιλέξετε ένα κατάλληλο περιβάλλον για τον ίδιο τον ασθενή, ούτως ώστε να μειωθεί η επακόλουθη ανησυχία και σύγχυση που θα επιφέρει η αλλαγή διαμονής του, από την άλλη μεριά όμως να μπορέσετε κι εσείς να ξεκουραστείτε και να αποφορτιστείτε.

Σχεδιάζοντας ένα τέτοιο ταξίδι, κάποιες γενικές συμβουλές είναι οι ακόλουθες:

• Σκεφτείτε για πόσο μεγάλο διάστημα μπορεί να ταξιδέψει το άτομο με άνοια που φροντίζετε, και ποιο μέσο θα ήταν προτιμητέο? Αυτή η σκέψη μπορεί να καθορίσει αποφασιστικά την επιλογή του προορισμού σας. Δε χρειάζεται απαραίτητα να φύγετε πολλά χιλιόμετρα μακριά. Η ίδια η αλλαγή περιβάλλοντος σε μία όμορφη και κατάλληλη τοποθεσία, ακόμη κι αν είναι πιο κοντά, είναι αρκετή για να εξυπηρετήσει το σκοπό σας. Είναι σημαντικό να λαμβάνετε υπόψη τις επιλογές και τις προτιμήσεις του αγαπημένου σας προσώπου, ακόμα και τις συνήθειες μιας ζωής, όταν αυτές δεν αντικρούονται, φυσικά, με τις τρέχουσες ανάγκες της ίδιας της ασθένειας.
• Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να πάρετε μαζί σας ακόμα ένα άτομο. Αυτή η επιλογή θα αφήσει σε εσάς το περιθώριο να ξεκουραστείτε λίγο, μοιράζοντας τη φροντίδα και την ευθύνη του ασθενούς, με άλλο, ή ακόμη και άλλα, πρόσωπα εμπιστοσύνης. Ενισχύεται έτσι κι η ασφάλεια του ίδιου του ατόμου με άνοια, το οποίο μπορεί να γίνει περισσότερο ανήσυχο και αποπροσανατολισμένο στη διάρκεια των διακοπών.
• Κάντε μια λίστα με όλα όσα απαιτούνται για την εύρυθμη κι ευχάριστη διαμονή σας. Επικοινωνήστε με όσους θα εργάζονται ή θα συγκατοικούν με εσάς στο μέρος της επιλογής σας, για να βεβαιωθείτε ότι παρέχονται οι υπηρεσίες και οι προϋποθέσεις που χρειάζεστε. Ενημερώστε τους για τις πιθανές δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν.
• Εάν πρόκειται για έναν καινούριο προορισμό, μάθετε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορείτε γι’ αυτόν εκ των προτέρων, έτσι ώστε να προλάβετε δυσάρεστες εκπλήξεις και να οργανώσετε καλύτερα τις δραστηριότητες και τα αξιοθέατα που μπορείτε να επισκεφτείτε, μαζί με το συγγενή σας.
• Μιλήστε με το άτομο που φροντίζετε για τα σχέδια σας αυτά. Βάλτε κι εκείνο στη διαδικασία της προετοιμασίας, καθησυχάστε τις ανησυχίες του, δείξτε του φωτογραφίες και συζητείστε μαζί του για το ταξίδι, ώστε να το προετοιμάσετε ομαλά και θετικά.
• Φροντίστε να έχετε μαζί σας στο ταξίδι το βιβλιάριο υγείας το δικό του και το δικό σας, τη φαρμακευτική αγωγή, ένα μίνι φαρμακείο για οποιαδήποτε έκτακτη κατάσταση, τα τηλέφωνα του γιατρού που παρακολουθεί το συγγενή σας, ώστε να αντιμετωπίσετε καλύτερα οποιοδήποτε επείγον περιστατικό. Θα ήταν καλό να υπάρχει πρόσβαση σε κάποιο Νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας στην περιοχή που θα επισκεφτείτε.

Αναφορικά με την ίδια τη διαμονή σας στον τόπο της επιλογής σας, κάποιες χρήσιμες συμβουλές είναι οι εξής:

1. Αν μείνετε σε κάποιο εξοχικό μαζί με άλλους συγγενείς:

• Ενημερώστε τους ανοιχτά και ειλικρινά για την κατάσταση του ανθρώπου που φροντίζετε. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγετε περιττές παρεξηγήσεις και θα μπορέσετε να οργανώσετε καλύτερα την καθημερινότητα των διακοπών σας, με τη συμμετοχή και των υπόλοιπων συγκατοίκων. Αν σας το επιτρέπει η σχέση που έχετε μαζί τους, αναθέστε τους μικρές, αλλά συγκεκριμένες αρμοδιότητες μες τη μέρα, ώστε να έχετε βοήθεια και να μην επιφορτιστείτε εσείς με όλες τις υποχρεώσεις. Παραδείγματος χάριν, μπορεί κάποιος να αναλάβει το μαγείρεμα, ενώ κάποιος άλλος να κρατήσει συντροφιά στο άτομο με άνοια μία συγκεκριμένη, βολική γι’ αυτόν, ώρα της ημέρας. Συνήθως οι άνθρωποι είναι πιο πρόθυμοι να βοηθήσουν, όταν τους είναι ξεκάθαρο κι επιμεριστικό αυτό που έχουν να κάνουν.
• Οι συνεχείς επισκέψεις, συναντήσεις και οι συναναστροφές με πολλά άτομα ταυτοχρόνως ενδέχεται να κουράσουν ή και να ταράξουν τον ασθενή, ιδιαίτερα μάλιστα σε ένα καινούριο περιβάλλον. Καλό θα ήταν να υπάρχει ένας ήσυχος χώρος στον οποίο θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αποσυρθεί, ώστε να ξεκουραστεί. Επίσης, οι επισκέψεις συγγενών ή φιλών, εντός και εκτός διακοπών, σκόπιμο θα ήταν να είναι ολιγόωρες κι ολιγομελείς.

Γράφει η Μαρία Παπαγιάννη, Ψυχολόγος