Ρευματοειδής Αρθρίτιδα: αρχίστε εγκαίρως θεραπεία

Της Σοφίας Νέτα

’Κάθε μέρα είναι διαφορετική. Δεν ξέρω αν η ασθένειά μου θα είναι σε έξαρση και πόσο άσχημα θα είναι. Οι αρθρώσεις μου πρήζονται και γίνονται δύσκαμπτες και δεν είναι δυνατό να πηγαίνω πάντα στη δουλειά, με αποτέλεσμα να απουσιάζω για μεγάλες περιόδους.

Πάντα πίστευα ότι η αρθρίτιδα είναι υπόθεση των γέρων, αλλά η κατάστασή μου φαίνεται να χειροτερεύει συνέχεια και ανησυχώ όλο και περισσότερο για το ενδεχόμενο μόνιμης αναπηρίας.’ Άννα, 47 ετών, ασθενής με ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Πρήξιμο στις αρθρώσεις στα πόδια και τα χέρια που συνοδεύεται από έντονο πόνο. Δύσκαμπτες αρθρώσεις, κυρίως κατά τις πρωινές ώρες, που δυσκολεύουν ακόμα και τις πιο απλές κινήσεις. Δυσχέρεια στην εκτέλεση απλών κινήσεων, όπως το κούμπωμα κουμπιών που δυσκολεύουν την εργασία, τη φροντίδα του σπιτιού ή των παιδιών αλλά και τις κοινωνικές επαφές.

Δυσκολία στο περπάτημα και σημαντικός βαθμός ανικανότητας.
Αυτές είναι οι επιπτώσεις της ρευματοειδούς αρθρίτιδας που ταλαιπωρεί περίπου 70.000 ασθενείς στην Ελλάδα, πολλοί από τους οποίους καθυστερούν πολύ να συμβουλευτούν τον γιατρό τους και να ξεκινήσουν τη λήψη της κατάλληλης θεραπείας.

Ωστόσο, σήμερα οι επιστήμονες συμβουλεύουν ότι έγκαιρη έναρξη της κατάλληλης θεραπείας από τα πρώιμα στάδια της νόσου μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει σημαντικά τη βλάβη που προκαλεί η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα στις αρθρώσεις και να βελτιώσει δραματικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, όπως τονίστηκε σε επιστημονική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη.

Τι είναι η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα και από τι προκαλείται;

Η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα είναι μια χρόνια ασθένεια που προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα κάποιου, λανθασμένα επιτίθεται στον ίδιο τον οργανισμό του, και συγκεκριμένα στις αρθρώσεις του. Οι αρθρώσεις που επηρεάζονται είναι κυρίως αυτές των χεριών και των ποδιών, ενώ μπορούν επίσης να επηρεαστούν οι αρθρώσεις στα γόνατα, τους ώμους και τους γοφούς.

Είναι μια σοβαρή νόσος που αν αφεθεί χωρίς κατάλληλη θεραπεία μπορεί να καταλήξει σε μόνιμη βλάβη των οστών και των αρθρώσεων, σε δυσμορφία και σε σημαντική ανικανότητα.

Ακόμα όμως και σε αρχικά στάδια, είναι μια ασθένεια πολύ οδυνηρή, που εμποδίζει τον ασθενή σε πολλές καθημερινές δραστηριότητες, που για τους περισσότερους θεωρούνται δεδομένες, όπως το κράτημα ενός ψαλιδιού, το άνοιγμα ενός βάζου, το ανέβασμα σε σκαλιά κ.α.

Είναι κληρονομική και εμφανίζεται στο 0,5-1% το πληθυσμού παγκοσμίως. Είναι μια ασθένεια περισσότερο γυναικεία, καθώς εμφανίζεται στις γυναίκες με διπλάσια συχνότητα από ότι στους άντρες, αλλά, αντίθετα με ότι πιστεύεται συχνά, δεν είναι μια ασθένεια της τρίτης ηλικίας, εφόσον τα πρώτα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν από την ηλικία των 40 ετών στους ενήλικες, αλλά και από την παιδική ηλικία.

Πώς θα καταλάβω ότι έχω ρευματοειδή αρθρίτιδα;

Τα κυριότερα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι:

• Δυσκαμψία στις αρθρώσεις, κυρίως κατά τις πρωινές ώρες
• Πρήξιμο στις αρθρώσεις και κυρίως στις μικρές αρθρώσεις των άνω και κάτω άκρων
• Κόπωση, πυρετός, απώλεια βάρους και κατάθλιψη

Τα συμπτώματα αυτά είναι δυνατόν να εμφανίζουν περιόδους ύφεσης και έξαρσης

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στις αρθρώσεις από πολύ νωρίς και μελέτες έχουν δείξει ότι το 70% των ασθενών παρουσιάζουν ήδη φθορά στις αρθρώσεις μέσα στα πρώτα δύο χρόνια από τη διάγνωση της νόσου.

Παρότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν είναι θανατηφόρα νόσος, συνδέεται με συνοδά νοσήματα, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, και μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς ακόμα και κατά 10 χρόνια.

Ο κατάλληλος γιατρός για τη διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι ο ρευματολόγος, τον οποίο θα πρέπει να συμβουλευτείτε, εφόσον υποψιάζεστε ότι μπορεί να πάσχετε από τη νόσο.

Υπάρχει θεραπεία για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα;

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια νόσος του ανοσοποιητικού συστήματος για την οποία δεν υπάρχει ακόμα ριζική θεραπεία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί νέα φάρμακα τα οποία μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά την πορεία της νόσου, αποτρέποντας την καταστροφή των αρθρώσεων, και να ελαχιστοποιήσουν τα οδυνηρά συμπτώματα, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα των ασθενών.

Τα φάρμακα αυτά, που ονομάζονται και βιολογικοί παράγοντες, είναι προϊόντα βιοτεχνολογίας και έχουν φέρει πραγματική επανάσταση στη θεραπεία αρκετών αυτοάνοσων φλεγμονωδών νοσημάτων, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση, η ψωριασική αρθρίτιδα, η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα κ.α.

Η διαφορά αυτών των φαρμάκων σε σχέση με τα παλαιότερα εστιάζεται στο γεγονός ότι, ως προϊόντα βιοτεχνολογίας, εστιάζουν συγκεκριμένα στο μηχανισμό της νόσου προχωρώντας πέρα από την απλή ανακούφιση των συμπτωμάτων. Έτσι, παρέχουν μια εντελώς νέα αντιμετώπιση της νόσου, καθώς βασίζονται σε πληρέστερη κατανόηση των μηχανισμών που την προκαλούν.

Τα φάρμακα αυτά αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα τη νόσο με το να εμποδίζουν τη φλεγμονώδη δράση των κυττάρων που προκαλούν την ασθένεια. Παράλληλα, παρουσιάζουν καλύτερη ανεκτικότητα από την πλειοψηφία των ασθενών, και μπορούν να χορηγηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με ασφάλεια.

Η έγκαιρη έναρξη της κατάλληλης θεραπείας καθοριστική για την πορεία της νόσου

Μια νέα μελέτη που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα δίνει μεγαλύτερες ελπίδες σε όσους πάσχουν από Ρευματοειδή Αρθρίτιδα. Στη μελέτη με τίτλο ‘Συνδυασμός Μεθοτρεξάτης και Ετανερσέπτης στην Ενεργή Πρώιμη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα’ συμμετείχαν ασθενείς που έπασχαν από ρευματοειδή αρθρίτιδα για δύο το πολύ χρόνια.

Ο πρωταρχικός στόχος της μελέτης, που ήταν η κλινική ύφεση της νόσου, επιτεύχθηκε από το 50% των ασθενών που ξεκίνησαν θεραπεία με τον θεραπευτικό συνδυασμό ετανερσέπτης και μεθοτρεξάτης.

Παράλληλα, οι ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε μόνο μεθοτρεξάτη χρειάστηκε να λείψουν από τη δουλειά τους τρεις φορές περισσότερες μέρες, σε σχέση με τους ασθενείς που έλαβαν και ετανερσέπτη . Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς έρευνες διεθνώς έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα τείνουν να απουσιάζουν για μεγάλες περιόδους από την εργασία τους, εξαιτίας του πόνου και του πρηξίματος στις αρθρώσεις.

Σημαντικές ήταν οι θετικές επιπτώσεις της θεραπείας με τον συνδυασμό ετανερσέπτης και μεθοτρεξάτης και στην ψυχολογική κατάσταση των ασθενών. Το να διαγιγνώσκεται κάποιος με ρευματοειδή αρθρίτιδα μπορεί να είναι πολύ ψυχοφθόρο.

Οι ασθενείς ανησυχούν για τη χρόνια φύση της νόσου και αναρωτιούνται αν θα μπορούν να συνεχίσουν την εργασία τους ή να φροντίσουν την οικογένειά τους.

Η έναρξη της κατάλληλης θεραπείας εγκαίρως, προτού ακόμα προκληθεί ανεπανόρθωτη βλάβη στις αρθρώσεις, μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο την υγεία του ασθενούς αλλά και την ψυχολογία του.