Καρκίνος μαστού: η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές

Της Σοφίας Νέτα

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια ετερογενής νόσος με αυξημένη επίπτωση στις γυναίκες του δυτικού κόσμου, που φθάνει τη μια περίπτωση στις οκτώ γυναίκες μέχρι την ηλικία των 80 ετών. Στην αντιμετώπιση της νόσου, από τα αρχικά υποκλινικά στάδια μέχρι τις υποτροπές της και τον θάνατο, υπάρχουν τρεις πυλώνες στους οποίους στηριζόμαστε: Ο πρώτος πυλώνας έχει να κάνει με την έγκαιρη διάγνωση.

Τον κυριότερο ρόλο εδώ παίζουν οι γυναικολόγοι, οι οποίοι είναι μυημένοι στο μαζικό πληθυσμιακό έλεγχο (screening, τεστ Παπ) και συστήνουν τη χρήση μαστογραφίας ως μέσο έγκαιρης διάγνωσης της νόσου. Στην ίδια λογική κινούνται και άλλες ειδικότητες ιατρών, όπως οι γενικοί ιατροί, οι παθολόγοι, οι ακτινολόγοι και άλλοι, που σε κάθε συνάντησή τους με ασθενείς συστήνουν μαστογραφικό έλεγχο.

Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του χειρουργήσιμου καρκίνου του μαστού. Το ρόλο αυτό έχουν αναλάβει ειδικοί των παθήσεων μαστού, γυναικολόγοι ή χειρουργοί, οι οποίοι πρέπει όχι μόνο να αντιμετωπίζουν χειρουργικά τη νόσο αλλά επίσης να αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της επικουρικής τοπικής η συστηματικής θεραπείας και να παρακολουθούν τις ασθενείς συστηματικά εφ’ όρου ζωής.

Ο τρίτος πυλώνας έχει να κάνει με τις υποτροπές της νόσου και τη χρήση της χημειοθεραπείας. Οι ειδικοί παθολόγοι-ογκολόγοι έχουν αναλάβει την αντιμετώπιση των ειδικών αυτών περιπτώσεων.

Ο σχηματικός αυτός διαχωρισμός αρμοδιοτήτων στην αντιμετώπιση της νόσου σχετίζεται άμεσα με την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους ασθενείς και σκοπεύει στη βελτιστοποίηση της θεραπείας.

To Κέντρο Μαστού του Ιασώ, που διευθύνει ο Δρ. Αντώνης Κεραμόπουλος διοργανώνει συνέδριο με θέμα ‘Διλήμματα και Αντιθέσεις στην Αντιμετώπιση του Καρκίνου του Μαστού VIII’. Το συνέδριο θα γίνει στις 11-13 Απριλίου, στο ξενοδοχείο ‘Στράτος Βασιλικός’ στην Αθήνα.

Σκοπός του συνεδρίου είναι να αναδείξει ότι η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, που γίνεται κυρίως με το μαστογραφικό έλεγχο του ασυμπτωματικού πληθυσμού και ο καλός τοπικο-περιοχικός έλεγχος είναι οι αποκλειστικοί παράγοντες που μπορούν να προσφέρουν ίαση, οδηγεί σε μείωση της θνησιμότητας μέχρι και 50%.

Στο κέντρο μαστού του Ιασώ που εξετάζεται ένα μεγάλο δείγμα του ελληνικού πληθυσμού, από τις γυναίκες που έχουν καρκίνο μαστού το 14.3% είναι γυναίκες ηλικίας κάτω των 40 ετών και το 42% κάτω των 50 ετών. Αυτή η συχνότητα είναι σχετικώς υψηλή συγκριτικά με τα δεδομένα της βιβλιογραφίας.

Στις 2062 γυναίκες με καρκίνο μαστού κάτω των 50 ετών, το ποσοστό μικρών όγκων με αρνητικούς λεμφαδένες είναι στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερο από το ποσοστό των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών (Τ1 όγκοι 56.5% v 50.2% p=0.004 και αρνητικοί λεμφαδένες 57% v 52.9% p=0.011).

Η εξατομικευμένη θεραπεία που στηρίζεται κυρίως σε αποτελεσματική τοπικο-περιοχική αντιμετώπιση της νόσου χειρουργικά και η χρήση επικουρικής ακτινοβόλησης και συστηματικής θεραπείας (ορμονικής ή/και χημειοθεραπείας) έχουν μειώσει δραματικά τις υποτροπές της νόσου και κατ’ επέκταση έχουν βελτιώσει την επιβίωση από τη νόσο.(π.χ στις περιπτώσεις Τ1Ν0Μ0 η 10ετής επιβίωση είναι, στο υλικό μας, 91%)

Στο συνέδριο θα συζητηθούν επίσης, η αιτιολογική σχέση των ορμονών με την ανάπτυξη του καρκίνου. Τα προβλήματα της πρόωρης εμμηνόπαυσης και της ποιότητας ζωής των ασθενών με καρκίνο μαστού. Αναλύονται και ελέγχονται ως προς την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά τους οι τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών με ψυχολογική ή φαρμακευτική υποστήριξη.

Σε γυναίκες που βρίσκονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου για καρκίνο μαστού, στόχος είναι η προφύλαξη. Μέσα από τα αποτελέσματα μελετών θα αναδειχθεί κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα προσδιορισμού του κινδύνου με μαθηματικά μοντέλα, η κλινική χρησιμότητα των γενετικών τεστ και το όφελος που προκύπτει από τη χρήση φαρμάκων.

Βασικό κομμάτι στην αντιμετώπιση της νόσου είναι η διαγνωστική προσέγγιση. Νεωτέρου τύπου απεικονιστικές μέθοδοι, όπως η μαγνητική και ψηφιακή μαστογραφία, έχουν εισβάλλει στην κλινική πράξη με αμφισβητούμενο όφελος για την πλειονότητα, τουλάχιστον, των ασθενών.

Τα αποτελέσματα από τη χρήση της υπερηχογραφίας θα παρουσιασθούν καθώς και σύγκριση της ψηφιακής με την αναλογική μαστογραφία θα αναδείξει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα καθεμίας μεθόδου, ώστε να χρησιμοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο.