Η σημασία της συνεργασίας για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις σοβαρές επιπτώσεις του τσιγάρου

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (Ε.Π.Ε) διοργάνωσε συνέντευξη τύπου με αφορμή την πρόσφατη Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2018, που έχει οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας  και  άλλους συνεργαζόμενους οργανισμούς, η 31η Μαΐου. 

Στην εκδήλωση, την οποία προέδρευσαν ο κ. Μιχάλης Τουμπής, Πνευμονολόγος, Μέλος Δ.Σ και Συντονιστής Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος και Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε και η κα. Παρασκευή Αργυροπούλου - Πατάκα, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Αντιπρύτανης του Α.Π.Θ, συνέπραξαν και σημαντικοί επιστημονικοί και κρατικοί φορείς, προκειμένου να τονιστεί η σημασία της συνεργασίας για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις σοβαρές επιπτώσεις του τσιγάρου στην υγεία ενεργών και παθητικών καπνιστών, καθώς και για τα οφέλη από την έγκαιρη πρόληψη και τις επιστημονικές μεθόδους διακοπής του καπνίσματος.

Ο κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας του Ε.Κ.Π.Α και Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, με αφορμή την επικέντρωση των φετινών δράσεων της Παγκόσμιας Ημέρας στη σχέση του καπνίσματος με τις καρδιοπάθειες και άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις, δήλωσε:

«Το κάπνισμα είναι πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, ανακοπής, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και περιφερικής αγγειοπάθειας. Παρά το γεγονός ότι είναι γνωστές οι επιβλαβείς επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία, ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης αγνοεί ότι το κάπνισμα είναι μια από τις κύριες αιτίες θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο. Ως Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, συμμετέχουμε ενεργά στις δράσεις που αποσκοπούν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τις επικίνδυνες συνέπειες της χρήσης καπνού στην καρδιά και παράλληλα καλούμε όλους τους υπεύθυνους φορείς να συνδράμουν αυτή την προσπάθεια, υιοθετώντας τα απαραίτητα μέτρα και μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στην επίτευξη αυτού του στόχου.»

Η κα.  Παρασκευή Κατσαούνου, Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α, Πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος και Ιατρικής Εκπαίδευσης της ERS και Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος και Προαγωγής της Υγείας κατά τα έτη 2011-2017, τόνισε τη σημασία της πρόληψης για τον έλεγχο του καπνίσματος:

«Το κάπνισμα αποτελεί ένα χρόνιο νόσημα το οποίο παρόλο που έχει τη μεγαλύτερη νοσηρότητα και θνητότητα, μπορεί να προληφθεί και να θεραπευτεί.  Αξίζει να σημειώσουμε ότι στη χώρα μας περισσότεροι από 15.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα, ενώ εκτιμάται ότι ξοδεύονται 25-30 εκατ. ευρώ/έτος για τσιγάρα.  Η αλλαγή της νοοτροπίας του κοινού, κάνοντας την πρόληψη καθημερινή πρακτική, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στη μείωση αυτών των επιπτώσεων, παράλληλα πάντα και με την αλλαγή στάσης των ίδιων των Επαγγελματικών Υγείας απέναντι στο κάπνισμα. Το σύνθημα για ένα πληθυσμό που γερνάει είναι «Μεγαλώνω με Υγεία (Δεν Καπνίζω, Εμβολιάζομαι, Τρέφομαι Υγιεινά, Αθλούμαι, Κάνω Διαγνωστικές Εξετάσεις». Επιπλέον, όμως, απαιτείται και μείωση του αριθμού των νυν καπνιστών, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματικά με επιστημονική βοήθεια από τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος. H Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρία και ο ΠΟΥ συνιστούν διακοπή του καπνίσματος και όχι μετακίνηση σε άλλα καπνικά προϊόντα.  Συγκεκριμένα, η ERS ανακοίνωσε επ’ ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας τις θέσεις της για τα καινούργια θερμαινόμενα τσιγάρα. «Δεν τα συνιστά διότι: 1. Είναι επιβλαβή και εθιστικά. 2. Υπονομεύει την επιθυμία των καπνιστών να διακόψουν το κάπνισμα. 3. Υπονομεύει την επιθυμία των πρώην καπνιστών να παραμείνουν σε αποχή. 4. Αποτελούν πειρασμό για τους μη καπνιστές και τους νέους. 5. Αποτελούν κίνδυνο για την επανα-κανονικοποίηση του καπνίσματος. 6. Αποτελούν κίνδυνο για ταυτόχρονη χρήση με το τσιγάρο. Επομένως τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα (τσιγάρο, θερμαινόμενο τσιγάρο, smokeless tobacco for oral or nasal use) είναι όλα εθιστικά και δυνητικά καρκινογόνα. Δεν πρέπει να αποσπαστούμε από το κύριο έργο μας που είναι η προώθηση αποτελεσματικών μέτρων για τη μείωση του καπνού και την παροχή βοήθειας στους καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν, ασχολούμενοι με συζητήσεις περί των νέων καπνικών προϊόντων.»

Η κα. Ιωάννα Μητρούσκα, Πνευμονολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑ.Γ.Ν.Η., Υπεύθυνη Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος και Προαγωγής της Υγείας, στην ομιλία της αναφέρθηκε στα Ιατρεία Βοήθειας Διακοπής Καπνίσματος, που λειτουργούν με πρωτοβουλία και δράσεις της Ε.Π.Ε. σχεδόν σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας:

«Από το 2000, όταν για πρώτη φορά ξεκίνησε η λειτουργία των Ειδικών Ιατρείων στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο Κρήτης, έχουμε παρακολουθήσει πολλές δεκάδες χιλιάδες καπνιστών. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι στα Ιατρεία Διακοπής ο καπνιστής αντιμετωπίζεται ως ασθενής. Αρχικά, προσδιορίζεται και καταγράφεται το προφίλ του ως καπνιστή και το ιατρικό του ιστορικό, λαμβάνοντας, μάλιστα, υπόψη κάποιες ιδιαίτερες παραμέτρους, όπως το σωματικό βάρος, το εκπνεόμενο μονοξείδιο (CO), η αναπνευστική λειτουργία (σπιρομέτρηση), ο βαθμός εξάρτησής από την νικοτίνη ή το κάπνισμα (χρησιμοποιώντας διεθνείς κλίμακες) κ.λπ. Βάσει του γενικού προφίλ του αλλά και των ειδικών προβληματισμών του, καθορίζεται εξατομικευμένα η μέθοδος παρακολούθησης και η θεραπευτική παρέμβαση. Αυτή συνδυάζει  ψυχολογική υποστήριξη (γενική ή εξειδικευμένη όπου κρίνεται απαραίτητο) με ασφαλή και αποτελεσματική φαρμακοθεραπεία. Η φαρμακευτική αγωγή αποτελεί θεραπεία χρόνιας νόσου και η αποζημίωσή της θα βοηθήσει τις προσπάθειες διακοπής. Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος της χώρας μας έχουν από τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην Ευρώπη, λόγω του εξειδικευμένου προσωπικού τους.»

Η κα. Μάρθα Ανδρίτσου, Πνευμονολόγος και Υπεύθυνη της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος και Προαγωγής της Υγείας, προσέθεσε αναφορικά με τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος:

«Η αντιμετώπιση της νόσου του καπνίσματος αρχίζει με τη συνειδητοποίηση ότι δεν πρόκειται για μια κακή συνήθεια αλλά για μια κατάσταση εθισμού, την οποία μπορεί να αντιμετωπίσει χωρίς εξειδικευμένη βοήθεια μόνο το 3-5% των καπνιστών. Για το λόγο αυτό, στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης, ώστε να λειτουργούν ως σημεία αναφοράς τόσο για την κοινωνία όσο και για τον κάθε καπνιστή ξεχωριστά. Παράλληλα, πρωταρχικής σημασίας για εμάς, ως βασικός άξονας αναχαίτισης και ελέγχου της επιδημίας του καπνίσματος, είναι και η αποτροπή των εφήβων από τη χρήση καπνού. Όλοι οι επαγγελματίες Υγείας οφείλουν να εκπαιδευτούν στη βραχεία συμβουλή, που αυξάνει τις πιθανότητες αποτελεσματικής κινητοποίησης των καπνιστών για διακοπή του καπνίσματος, και οι Πνευμονολόγοι σε εξειδικευμένη παροχή βοήθειας, που πενταπλασιάζει τις πιθανότητες διακοπής.»

Ο κ. Δήμος Φωτόπουλος, Ψυχίατρος Εξαρτήσεων και Αντιπρόεδρος Ο.ΚΑ.ΝΑ, χαιρετίζοντας την εκδήλωση, δήλωσε:

«Το 2017, είχαμε τη χαρά να υπογράψουμε ως Οργανισμός κατά των Ναρκωτικών, μνημόνιο συνεργασίας με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, με στόχο την ενίσχυση της εκπαίδευσης, την ανταλλαγή εμπειρίας και τη δημιουργία βέλτιστων πρακτικών για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από την νικοτίνη. Στο πλαίσιο αυτού του μνημονίου, δηλώνουμε για άλλη μια φορά, την υποστήριξή μας σε δράσεις και προγράμματα που θα προωθήσουν την επίτευξη αυτών των στόχων, ιδιαίτερα μάλιστα σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, οι οποίες δύσκολα προσεγγίζουν Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, όπως τα άτομα με ψυχική νόσο.»

Η κα. Δήμητρα Μπουσίου, Πνευμονολόγος και συγγραφέας παρουσίασε τις δράσεις του προγράμματος «ΠΑΡΕ ΑΝΑΣΑ», του οποίου είναι υπεύθυνη:

«Στο πλαίσιο της πρωτογενούς πρόληψης, η Ε.Π.Ε υλοποιεί τα τελευταία δέκα χρόνια σε σχολεία όλης της Ελλάδος, το πρόγραμμα πρόληψης του καπνίσματος  “ΠΑΡΕ ΑΝΑΣΑ”, που βασίζεται στις αρχές και τη μεθοδολογία της βιωματικής –διαδραστικής μάθησης και απευθύνεται σε μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Χρησιμοποιώντας ως εκπαιδευτικά εργαλεία, τη διαθεματική προσέγγιση, τους μύθους, το τραγούδι, το ομαδικό παιχνίδι, τον αυτοσχεδιασμό, την παντομίμα και  το θέατρο, στοχεύουμε, πέραν της πληροφόρησης περί των ολέθριων συνεπειών του καπνίσματος, στην καλλιέργεια δεξιοτήτων αντίστασης στις πιέσεις του περιβάλλοντος και  στα κοινωνικά στερεότυπα,  καθώς και στην ενδυνάμωση της ικανότητας των παιδιών να διαχειρίζονται τα αρνητικά τους συναισθήματα.»