Υπογονιμότητα εμφανίζουν 10 στα 100 ζευγάρια

Της Σοφίας Νέτα

Πρόβλημα υπογονιμότητας εκτιμάται ότι αντιμετωπίζει το 10-12% των ζευγαριών της αναπαραγωγικής ηλικίας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Σε παγκόσμια κλίμακα αυτό συνεπάγεται ότι 50-80 εκατομμύρια άτομα αδυνατούν να ικανοποιήσουν μια βασική βιολογική ανάγκη και επιθυμία, που είναι η απόκτηση μιας ολοκληρωμένης οικογένειας.

Η δυνατότητα να αποκτήσει παιδί η οικογένεια είναι ευλογία. Η αδυναμία να αποκτήσει δεν είναι νόσημα, δεν πάσχει κανείς. Υπάρχει ποσοστό 15-20% με ανεξήγητη στείρωση. Όμως, πάντοτε οφείλουν να έχουν αποκλείσει νοσήματα που προκαλούν υπογονιμότητα.

Στο 50% των υπογόνιμων ζευγαριών υπάρχει πρόβλημα ανδρικού παράγοντα. Το ζευγάρι ξεκινώντας τη διερεύνηση οφείλει να διερευνείται ταυτόχρονα.

Τα στοιχεία αυτά ανακοίνωσαν σε συνέντευξη τύπου μέλη της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας παρουσία της προέδρου της εταιρείας Μαργαρίτας Αναπλιώτου, οι κυρίες δρ Νικοπούλου Ματίνα, αναπληρώτρια διευθύντρια της ενδοκρινολογικής κλινικής του νοσοκομείου ‘Έλενας και Μαρίας Ηλιάδη’, δρ Μάχη Βρυωνίδου, αναπληρώτρια διευθύντρια της ενδοκρινολογικής κλινικής του Κοργιαλενείου Νοσοκομείου ‘Ερυθρός Σταυρός’, ο καθηγητής Γιώργος Τόλης, καθώς και η επίκουρη καθηγήτρια του πανεπιστημίου Αθηνών Χριστίνα Κανακά, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Γονιμότητας, όπως έχει οριστεί η 15η Ιουνίου.

Στην ενημέρωση προς τους δημοσιογράφους, αυτό που τονίστηκε ιδιαιτέρως από την κα Νικοπούλου, λαμβανομένων υπόψη των επαγγελματικών υποχρεώσεων της σύγχρονης γυναίκας,είναι ότι εάν είναι άνω των 35 ετών οφείλει να γνωρίζει πως η αναπαραγωγική της ικανότητα μειώνεται δραματικά μετά το 35ο-37ο έτος, άσχετα με τη ρυθμικότητα της εμμηνορρυσίας.

Δεν υπάρχει δυστυχώς, πρόσθεσε, πολυτέλεια για περαιτέρω καθυστέρηση του προγράμματος της τεκνοποιίας. Αν μέσα σε χρονικό όριο 6 μηνών δεν συλλάβει οφείλει να κάνει ορμονική διερεύνηση για καθορισμό της περαιτέρω γραμμής, που θα ακολουθήσει.

Διαταραχές της περιόδου σε νεαρές γυναίκες, όπως λέχθηκε από τις κυρίες Κανακά και Βρυωνίδου, υποδηλώνουν συνήθως διαταραχές των ορμονών, που ρυθμίζουν τον αναπαραγωγικό κύκλο και προφανώς οδηγούν σε υπογονιμότητα, λόγω διαταραχών της ωορρηξίας.

Γι’ αυτό η διερεύνηση των ορμονών που εμπλέκονται στη ρύθμιση του αναπαραγωγικού κύκλου είναι από τα πρώτα βήματα, που πρέπει να γίνουν, ώστε να αντιμετωπιστεί η υπογονιμότητα της γυναίκας.

Δόθηκε επίσης έμφαση σε κάποιον πολύ συχνό συνδυασμό ενοχλημάτων,αυτό των διαταραχών της περιόδου με ταυτόχρονη ύπαρξη ακμής ή και τριχοφυΐας, που υποδηλώνουν συνήθως διαταραχή της λειτουργίας των ωοθηκών με ανώμαλη υπερπαραγωγή ανδρικών ορμονών (ανδρογόνων).

Στις περιπτώσεις αυτές σχεδόν πάντα υπάρχει διαταραχή της ωορρηξίας, δηλαδή της παραγωγής του ωαρίου. Για τη διερεύνηση των προβλημάτων αυτών απαιτείται ενδοκρινολογική εξέταση για μέτρηση σε συγκεκριμένες μέρες κύκλου, για τη σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος των διαταραχών και του κύκλου και της γυναικείας υπογονιμότητας.

Συζητήθηκε επίσης και από τις τρεις εισηγήτριες, ότι αμηνόρροια στη νεαρή γυναίκα, δηλαδή έλλειψη περιόδου για διάστημα πάνω από 6 μήνες απαιτεί άμεση διερεύνηση των ορμονών, που εμπλέκονται στη ρύθμιση του κύκλου και όχι μόνον.

Στην αιτιολογίατων διαταραχών αυτών υπάρχουν πληθώρα αιτιών, όπως διάφορα άλλα ενδοκρινολογικά νοσήματα, αδενώματα αδένων, πρώιμη εμμηνόπαυση, λήψη φαρμακευτικών ουσιών, που μπορούν να προκαλέσουν αμηνόρροια. Η ενδοκρινολογική εκτίμηση θα κατευθυνθεί να διερευνήσει σφαιρικά το θέμα.

Κι ενώ συχνό αίτιο υπογονιμότητας στη γυναίκα αποτελούν οι διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας, τα συχνότερα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας είναι η κιρσοκήλη, όπως επεσήμανε η κ.Νικοπούλου, δηλαδή η διάταση των φλεβών του όρχεος (32%), οι λοιμώξεις των επικουρικών γεννητικών αδένων, όπως ο προστάτης και οι σπερματοδόχες κύστεις (9%), η κρυψορχία, δηλαδή η μη κάθοδος των όρχεων στο όσχεο μετά τη γέννηση (8%), οι αποφράξεις των εκφορητικών οδών του σπέρματος (1%), καθώς και ενδοκρινολογικά (9%) ή ανοσολογικά αίτια, όπως τα αντισπερματικά αντισώματα (4%).

Ωστόσο σε ένα μεγάλο ποσοστό που ξεπερνά το 32%, το αίτιο της ανδρικής υπογονιμότητας παραμένει άγνωστο (ιδιοπαθής υπογονιμότητα).

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της υπογονιμότητας , όπου η συντηρητική αντιμετώπιση δεν δίνει λύση, η σύγχρονη ιατρική επιστήμη έχει αναπτύξει τα τελευταία 20 χρόνια εξελιγμένες θεραπευτικές μεθόδους υποβοήθησης της αναπαραγωγής.

Η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας με τις θεραπείες αυτές οδηγεί σε ποσοστά κύησης που κυμαίνονται στο 25-30% για κάθε προσπάθεια, ανάλογα βέβαια με το είδος του προβλήματος, την ηλικία της ασθενούς κ.λ.π.

Τονίστηκε όμως ότι η λύση για το άτεκνο ζευγάρι δεν είναι μόνο ο δρόμος της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Το ζευγάρι- και ειδικότερα η γυναίκα- πρέπει να διερευνηθεί, κατ’ αρχήν ορμονικά, για έλεγχο της ύπαρξης ή όχι ωορρηξίας και των πιθανών διαταραχών αυτής.

Η λύση στην υπογονιμότητα του ζευγαριού μπορεί να είναι πολύ απλή και σαφώς ανέξοδη και πολύ λιγότερο ψυχοφθόρα από τους κύκλους της εξωσωματικής. Η εξωσωματική είναι στο βάθος της προσπάθειας εφ’ όσον οι συντηρητικές μέθοδοι έχουν αποτύχει.