Προστάτης: Οι κίνδυνοι από τις καθυστερήσεις στη θεραπεία

Η πανδημία που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός και οι συχνά τραγικές επιπτώσεις της κυρίως στους ηλικιωμένους, έχουν προκαλέσει φόβο σε πολλούς πάσχοντες από χρόνια προβλήματα υγείας, οι οποίοι αναβάλλουν συνεχώς τα προγραμματισμένα ραντεβού με τους ιατρούς.

Η τακτική αυτή μπορεί θεωρητικά να τους προστατεύει από το νέο κορωνοϊό, αλλά τους εκθέτει στον κίνδυνο να δουν ξαφνικά τη χρόνια πάθησή τους να επιδεινώνεται. Αυτό μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα και με νοσήματα που θεωρούνται καλοήθη, όπως η υπερπλασία του προστάτη που αργά ή γρήγορα προσβάλλει τη συντριπτική πλειονότητα των ανδρών.

Όπως εξηγεί ο Χειρουργός-Ουρολόγος δρ Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι μία δυναμική πάθηση που εξελίσσεται διαρκώς, διότι αυξάνεται προοδευτικά το μέγεθος του προστάτη. Ωστόσο «η σοβαρότητα των συμπτωμάτων που εκδηλώνουν οι ασθενείς δεν ανταποκρίνεται πάντοτε στη σοβαρότητα της διόγκωσης. Πολλοί άνδρες με σοβαρή διόγκωση έχουν μόνο ήπια συμπτώματα, ενώ άλλοι με μικρή διόγκωση έχουν έντονα συμπτώματα», λέει. «Επομένως, ο τακτικός προγραμματισμένος έλεγχος είναι απαραίτητος για να αξιολογείται η πορεία της υπερπλασίας».

Επιπλέον, στους άνδρες που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για να βελτιώσουν τα συμπτώματα που τους προκαλεί η υπερπλασία, η αγωγή πρέπει να αλλάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα, διότι ο οργανισμός συνηθίζει τα φάρμακα και παύει να ανταποκρίνεται καλά σε αυτά. Πριν γίνει η οποιαδήποτε αλλαγή, όμως, καλό είναι να προηγείται ιατρική αξιολόγηση, η οποία κατά κανόνα συμπεριλαμβάνει δακτυλική εξέταση και πιθανώς μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα.

«Ένα λάθος που κάνουν πολλοί άνδρες είναι να αντιμετωπίζουν τον "προστάτη" τους ως κάτι αθώο, που απλώς δυσκολεύει την ούρηση», λέει ο κ. Πούλιας. «Αν και η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν έχει καμία σχέση με τον καρκίνο, μπορεί να δημιουργήσει αρκετά άλλα προβλήματα, εάν μείνει χωρίς την ενδεδειγμένη θεραπεία».

Μία από τις συνηθέστερες επιπλοκές της είναι η επίσχεση ούρων. Κατ' αυτήν, ο ασθενής ανακαλύπτει ξαφνικά ότι δεν μπορεί να ουρήσει παρότι νιώθει έντονη την ανάγκη για αυτό. Η επίσχεση ούρων χρειάζεται άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Ο ασθενής θα χρειαστεί τοποθέτηση καθετήρα για να αδειάσει η ουροδόχος κύστη του, ενώ ανάλογα με την αιτία της επίσχεσης μπορεί στη συνέχεια να απαιτηθεί ακόμα και χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπισή της.

Η κατακράτηση ούρων για μεγάλο διάστημα, που οφείλεται σε αδυναμία πλήρους  κένωσης της ουροδόχου κύστης λόγω των δυσκολιών που προκαλεί ο διογκωμένος προστάτης, μπορεί να προκαλέσει υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. Αν οι ουρολοιμώξεις είναι συχνές, μπορεί να απαιτηθεί ενδοσκοπική χειρουργική αφαίρεση του προστάτη αδένα.

Η ατελής κένωση και η παραμονή μεγάλης ποσότητας ούρων στην ουροδόχο κύστη  μπορεί να της δημιουργήσει και δομικά προβλήματα, αφού το τοίχωμά της διατείνεται και εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Τελικά, το μυώδες τοίχωμα της κύστης ατονεί και σταματά να συσπάται φυσιολογικά, δυσκολεύοντας ακόμα περισσότερο την αποβολή όλων των ούρων.

Επιπλέον, η πίεση στην ουροδόχο κύστη από την κατακράτηση ούρων αλλά και οι επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν βλάβες και στους νεφρούς, οπότε η κατάσταση μπορεί να γίνει ακόμα πιο δύσκολη.

Μία άλλη πιθανή επιπλοκή είναι η δημιουργία λίθων (πέτρες) στην ουροδόχο κύστη. Η λιθίαση της κύστης επίσης σχετίζεται με την κατακράτηση ούρων. Οι λίθοι μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις, ερεθισμό της κύστης, αίμα στα ούρα ή ακόμα και να αποφράξουν την έξοδο της κύστης παρεμποδίζοντας την ούρηση.

«Τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότεροι άνδρες με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη δεν αναπτύσσουν τέτοιου είδους επιπλοκές. Δεν μπορούμε όμως να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ποιος κινδυνεύει και ποιος όχι. Επιπλέον, τόσο η επίσχεση ούρων όσο και οι βλάβες στους νεφρούς συνιστούν σοβαρές απειλές για την υγεία. Επομένως η πρόληψη με το συχνό τσεκ απ και την κατάλληλη αγωγή, είναι η καλύτερη θεραπεία», τονίζει ο κ. Πούλιας.

Οι άνδρες που, παρόλα αυτά, φοβούνται να πάνε στον ιατρό και αναβάλλουν τα προγραμματισμένα ραντεβού τους, ας έχουν τουλάχιστον το νου τους για τυχόν ύποπτα συμπτώματα. «Αν παρουσιάσουν επίσχεση ούρων (αδυναμία ούρησης), αίμα στα ούρα (αιματουρία) ή επιδείνωση των συμπτωμάτων του προστάτη που ήδη είχαν μαζί με πυρετό, πρέπει να πάνε αμέσως στον ουρολόγο ιατρό», επισημαίνει ο κ. Πούλιας.

Τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη μπορεί να είναι αποφρακτικά (ο διογκωμένος προστάτης συμπιέζει την ουρήθρα και την αποφράσσει εν μέρει) ή ερεθιστικά. Στα αποφρακτικά συμπεριλαμβάνονται δυσκολίες στην έναρξη της ούρησης, αδυναμία αποβολής των ούρων, μειωμένη ροή και διακοπτόμενη ούρηση. Στα ερεθιστικά συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται η συχνουρία, η νυκτερινή ούρηση και η επιτακτική ούρηση.