Καθηγητής Σαρηγιάννης: Λάθος το άνοιγμα των σχολείων - Προς ασφυξία στις ΜΕΘ, τον Φεβρουάριο

Δραματική αύξηση της πίεσης στο σύστημα Υγείας και στις ΜΕΘ στο τέλος Φεβρουαρίου προβλέπει το προγνωστικό μοντέλο του καθηγητή του ΑΠΘ, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, έπειτα από τη χθεσινή απόφαση για επαναλειτουργία των σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης από την ερχόμενη Δευτέρα, σε συνδυασμό με το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου.

Μιλώντας στο iatronet ο κ. Σαρηγιάννης προβλέπει πως τον ερχόμενο μήνα θα δοκιμαστούν και πάλι σκληρά τα δημόσια νοσοκομεία, με την κατάσταση στις ΜΕΘ να επιστρέφει στα επίπεδα ρεκόρ των αρχών Δεκεμβρίου, όταν νοσηλεύονταν διασωληνωμένοι πάνω από 600 ασθενείς. Σημαντική αύξηση προβλέπεται και στον αριθμό των καθημερινών κρουσμάτων και των θανάτων, με τον καθηγητή να εκτιμά πως οι συγκεκριμένες επιλογές θα οδηγήσουν με βεβαιότητα στη λήψη νέων αυστηρών περιοριστικών μέτρων τον Φεβρουάριο.

Ο ίδιος είχε προτείνει την αναβολή δύο εβδομάδων για την επιστροφή των μαθητών στα θρανία. Το μοντέλο προέβλεπε πως το άνοιγμα των σχολείων όλων των βαθμίδων στις 25 Ιανουαρίου θα συγκρατούσε την αύξηση του επιδημικού κύματος και θα διατηρούσε στα σημερινά επίπεδα τον αριθμό κρουσμάτων, διασωληνωμένων και θανάτων, στο τέλος Φεβρουαρίου.

Τα στοιχεία του προγνωστικού μοντέλου βρίσκονταν στη διάθεση της Επιτροπής Ειδικών κατά τη χθεσινή κρίσιμη συνεδρίαση, και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην στάση που κράτησαν τα μέλη της.

Η αρχική πρόθεση της υπουργού Παιδείας για επαναλειτουργία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης στις 11 Ιανουαρίου ανατράπηκε μερικώς, λόγω των αντιρρήσεων των επιστημόνων και τελικά δόθηκε η "σολομώντεια" λύση του ανοίγματος Δημοτικών και Νηπιαγωγείων, με παραπομπή των αποφάσεων για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην επόμενη εβδομάδα, με βάση και τα επιδημιολογικά στοιχεία.

"Θεωρώ λάθος την απόφαση του υπουργείου Παιδείας. Πολύ φοβάμαι πως η εξέλιξη του επόμενου μήνα θα μας οδηγήσει στη λήψη νέων μέτρων περιορισμού ή και νέου lockdown τον Φεβρουάριο. Αν χρειαστεί τότε να ξανακλείσουν τα σχολεία θα έχουμε πισωγύρισμα", υποστηρίζει ο κ. Σαρηγιάννης και προσθέτει: "Άλλες δύο εβδομάδες με τηλεκπαίδευση δεν θα έκαναν μεγάλη διαφορά, εφόσον έχουμε το know how και είναι κάτι που γίνεται, έστω και αν δεν υποκαθιστά τη φυσική παρουσία των παιδιών στα θρανία".

Οι προβλέψεις για τους επόμενους μήνες

Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο ΑΠΘ και η διεπιστημονική ομάδα HERACLES που συντονίζει, σε συνεργασία με ερευνητές από δύο πανεπιστήμια της Ιταλίας, επικαιροποίησαν τις προβλέψεις τους, με βάση την χθεσινή απόφαση. Το προγνωστικό μοντέλο προβλέπει αύξηση του μέσου όρου καθημερινών κρουσμάτων στα 1.752, των θανάτων στους 72 και των διασωληνωμένων στους 660, στις 28 Φεβρουαρίου. Ο αριθμός των διασωληνωμένων, σύμφωνα με την πρόβλεψη, ξεπερνά το θλιβερό ρεκόρ της 4ης Δεκεμβρίου, όταν 622 ασθενείς νοσηλεύονταν στις ΜΕΘ.

Το μοντέλο δείχνει έξαρση κρουσμάτων και θανάτων στην αρχή της άνοιξης, με peak στα μέσα Απριλίου και θεαματική πτώση το καλοκαίρι. Ο καθηγητής αποφεύγει να δημοσιοποιήσει τις προβλέψεις του για την κατάσταση στις ΜΕΘ στο ίδιο διάστημα, καθώς είναι βέβαιο πως η αύξηση της πίεσης τον Φεβρουάριο θα οδηγήσει σε μέτρα ανάσχεσης.

Τα δύο σενάρια πριν τη λήψη της απόφασης για τα σχολεία

Η ερευνητική ομάδα επεξεργάζεται αυτό το διάστημα όλα τα εναλλακτικά σενάρια εξέλιξης της πανδημίας, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα, όπως η έναρξη των εμβολιασμών, η επίπτωση της χαλάρωσης της εορταστικής περιόδου, το lockdown της τρέχουσας εβδομάδας, το σταδιακό άνοιγμα δραστηριοτήτων, οι καιρικές συνθήκες.

Έχοντας ως δεδομένη την επαναλειτουργία των καταστημάτων με τη μέθοδο του click away την ερχόμενη Δευτέρα, 11 Ιανουαρίου, υπό την πίεση και της αγοράς, λόγω της εκπτωτικής περιόδου, τα επικρατέστερα σενάρια που επεξεργάστηκε ήταν δύο: το ταυτόχρονο άνοιγμα αγοράς και σχολείων στις 11 Ιανουαρίου και η καθυστέρηση δύο εβδομάδων στην επαναλειτουργία των σχολείων, στις 25 Ιανουαρίου.

Το μοντέλο έδειχνε πως η παράταση της τηλεκπαίδευσης για 15 μέρες θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά στη συγκράτηση της αύξησης του επιδημικού κύματος τους επόμενους δύο μήνες.

Οι προβλέψεις στάλθηκαν στο υπουργείο Υγείας, στην Επιτροπή Ειδικών και στο Μέγαρο Μαξίμου. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, το πιθανό άνοιγμα όλων των σχολείων μαζί με την αγορά, την ερχόμενη Δευτέρα, όπως είχε αρχικά αποφασιστεί, θα επέφερε δραματική αύξηση κρουσμάτων, θανάτων και κυρίως ασφυκτική πίεση στα νοσοκομεία.

Σενάριο1: Ανοίγουν σχολεία και click away στις 11 Ιανουαρίου

Στο δεύτερο σενάριο, με την αγορά να ανοίγει στις 11 Ιανουαρίου και τα σχολεία στις 25 Ιανουαρίου, προβλεπόταν συγκράτηση των μεγεθών περίπου στα σημερινά επίπεδα στις 28 Φεβρουαρίου και καθυστέρηση κατά ένα μήνα της αύξησης του επιδημικού κύματος.

Σενάριο 2: Ανοίγει click away στις 11 και σχολεία στις 25 Ιανουαρίου

Στη χθεσινή κρίσιμη συνεδρίαση, σύμφωνα με πληροφορίες, οι επιστήμονες διαφώνησαν με την πρόθεση της υπουργού Παιδείας για άνοιγμα όλων των βαθμίδων στις 11 του μήνα. Η αντιπρότασή της για άνοιγμα Δημοτικών, Νηπιαγωγείων και Γ Λυκείου στις 11 Ιανουαρίου, επίσης συνάντησε αντιρρήσεις. Το επικρατέστερο σενάριο σήμερα είναι η Γ Λυκείου να επιστρέψει στις τάξεις στις 18 Ιανουαρίου και οι υπόλοιπες τάξεις Γυμνασίου και Λυκείου στις 25 του ίδιου μήνα, σε συνάρτηση πάντα με τα επιδημιολογικά στοιχεία των επόμενων ημερών.

Πώς εξηγείται η διαφορά

Ερμηνεύοντας τη μεγάλη διαφορά που μπορεί να επιφέρει μια πιθανή καθυστέρηση δύο εβδομάδων για το χτύπημα του πρώτου κουδουνιού της χρονιάς στα σχολεία, ο κ. Σαρηγιάννης εξηγεί πως η συνεισφορά της λειτουργίας των σχολείων στη μετάδοση του ιού έχει εκτιμηθεί περίπου στο 10%. "Αυτό συμβαίνει κατά το ήμισυ λόγω των μαθητών, κατά κύριο λόγω των εφήβων, και κατά το ήμισυ λόγω της κινητικότητας των γονέων των μικρότερων παιδιών", σημειώνει και προσθέτει:

"Οι έφηβοι μαθητές είναι αλήθεια πως βγαίνουν ούτως ή άλλως από τα σπίτια τους κατά την περίοδο που τα σχολεία είναι κλειστά, αλλά είναι διαφορετική η επίπτωση όταν θα χρειαστεί να μπουν στον κλειστό χώρο μιας σχολικής αίθουσας και να παραμείνουν σ΄ αυτή για πολλές ώρες, σε στενή επαφή μεταξύ τους. Αντίστοιχα, στα μικρότερα παιδιά, η κινητικότητα των γονέων έχει περισσότερο να κάνει με τα πολύ μικρά ποσοστά τηλεργασίας και τη συνέχιση της δραστηριότητάς τους στον εργασιακό τους χώρο. Αν αυξάναμε τα ποσοστά τηλεργασίας στο 70% με αυστηρό έλεγχο της τήρησής του θα μιλούσαμε διαφορετικά".

Τη δική του σημασία έχει ότι το άνοιγμα των σχολείων θα συμπέσει με την αύξηση της κινητικότητας λόγω και της επαναλειτουργίας της αγοράς. Το click away από μόνο του έχει μικρότερη συνεισφορά στην μετάδοση του ιού από αυτή των σχολείων, καθώς η επαφή των καταστηματαρχών με τους πελάτες είναι ελεγχόμενη και πολύ περιορισμένη χρονικά.

Πόσο "ξεφύγαμε" στις γιορτές - Σωστό το lockdown

Στα δύο διήμερα των εορτών –πρώτη και δεύτερη μέρα Χριστουγέννων, παραμονή και ανήμερα Πρωτοχρονιάς- οι κοινωνικές επαφές μας διπλασιάστηκαν, σύμφωνα με τον κ. Σαρηγιάννη. Κατά την ίδια περίοδο, υπήρξε μια μείωση κατά 35% των μέτρων περιστολής σε πανελλαδικό επίπεδο και περίπου 20% στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, Αθηνών και Θεσσαλονίκης.

Το αποτέλεσμα των παραπάνω αναμένεται να αποτυπωθεί στον αριθμό των λοιμώξεων που θα ανακοινώσει ο ΕΟΔΥ μέσα στην τρέχουσα και την ερχόμενη εβδομάδα.

Ο καθηγητής δεν αναμένει μια δραματική αύξηση των κρουσμάτων, ενώ θεωρεί σωστή απόφαση την επιβολή του σκληρότερου lockdown για την τρέχουσα εβδομάδα. «Αυτή αναμένεται να αναχαιτίσει σε μεγάλο βαθμό την όποια επίπτωση αυτής της χαλάρωσης στο επιδημικό φορτίο», επισημαίνει.

Ο ίδιος θεωρεί, τέλος, πως η επίπτωση των εμβολιασμών στην επιδημιολογική εικόνα της χώρας θα αρχίσει να φαίνεται από το Μάιο. Σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, όπως η βελτίωση των καιρικών συνθηκών, η αλλαγή της συμπεριφοράς των πολιτών την άνοιξη και η πιθανή λήψη μέτρων το Μάρτιο, θα οδηγήσουν σε θεαματική υποχώρηση του επιδημικού κύματος το καλοκαίρι.