Η γρίπη έρχεται, εμβολιαστείτε!

Της Σοφίας Νέτα

Μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων γρίπης αναμένεται όπως κάθε χρόνο μετά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά λόγω του συγχρωτισμού των εορταστικών ημερών. Σημαντικό μέτρο πρόληψης έναντι πιθανής επιδημίας αποτελεί ο εμβολιασμός τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο. Ο ιός της γρίπης μολύνει περίπου το 10% του ενήλικου πληθυσμού και το 30% των παιδιών κάθε χρόνο, ενώ βαρύτερα συμπτώματα και επιπλοκές παρουσιάζουν άτομα άνω των 60 ετών και παιδιά κάτω των 5 ετών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Επιτήρησης της Γρίπης, το οποίο έχει παρακολουθήσει τις προηγούμενες επιδημίες την περίοδο 2001-2007, παραδοσιακά το σημείο αιχμής για τις εποχικές επιδημίες βρίσκεται ανάμεσα στον Ιανουάριο και το Μάρτιο.

«Η έλλειψη υψηλού αριθμού περιστατικών γρίπης αυτή την εποχή δεν θα πρέπει να δημιουργεί εφησυχασμό ότι η γρίπη τελειώνει ως τα Χριστούγεννα. Αναμένεται εποχική έξαρση σύντομα, και ο πληθυσμός θα πρέπει να συνεχίζεται να εμβολιάζεται το Δεκέμβριο και στις αρχές Ιανουαρίου προκειμένου να προστατευτεί αυτός και οι αγαπημένοι τους. Ο εμβολιασμός είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τους ηλικιωμένους, οι οποίοι είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι στη γρίπη και στις επιπλοκές της», είπε ο καθηγητής Koos van der Velden, πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Επιτήρησης της Γρίπης. Να σημειωθεί ότι την επιτήρηση της γρίπης από φέτος έχει αναλάβει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νοσημάτων. «Το εμβόλιο χρειάζεται δύο με τρεις εβδομάδες για να παράγει προστασία, συνεπώς υπάρχει ακόμη χρονικό περιθώριο για εμβολιασμό».

Αν και ακόμα βρισκόμαστε στην αρχή της περιόδου και είναι λίγα τα διαθέσιμα στοιχεία, το κυρίαρχο στέλεχος του ιού που κυκλοφορεί σε μερικές χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι το Η3Ν2 στέλεχος του ιού της γρίπης, το ίδιο στέλεχος που προκάλεσε σοβαρή επιδημία στην Αυστραλία το 2007, καθώς καταγράφηκε πάνω από 3 φορές αύξηση στα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα περιστατικά γρίπης συγκριτικά με άλλες χρονιές. Συνεπώς είναι πιθανό να υπάρξει επιδημία γρίπης το φετινό χειμώνα στην Ευρώπη, και προκειμένου να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο πρέπει να επιτευχθεί ο στόχος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) για εμβολιαστική κάλυψη 75% των ομάδων υψηλού κινδύνου (στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και όλα τα άτομα άνω των 60 ετών). Μέχρι πέρσι μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο είχε πετύχει αυτό το στόχο, καθώς στις υπόλοιπες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν πολύ χαμηλότερα.

Είναι απαραίτητο ο πληθυσμός της χώρας μας που ανήκει στις ομάδες υψηλού κινδύνου να ακολουθήσει τις συστάσεις και να εμβολιαστεί έναντι της γρίπης. Η μη συμμόρφωση στις εμβολιαστικές συστάσεις μπορεί να έχει μεγάλο κόστος, που να φτάσει ως τις απώλειες ανθρώπινων ζωών.

Η σύνθεση του εμβολίου της γρίπης για αυτό το χρόνο έχει προσαρμοστεί για να συμπεριλάβει το στέλεχος H3N2 από την Αυστραλία. Πράγματι, για πρώτη φορά στα τελευταία είκοσι χρόνια, ο εμβολιασμός έναντι της γρίπης για αυτή την περίοδο περιλαμβάνει τρία νέα στελέχη, συγκρινόμενο με το εμβόλιο που κυκλοφορούσε τον προηγούμενο χρόνο στο Βόρειο Ημισφαίριο.

Η δομή του ιού της γρίπης αλλάζει συχνά, πράγμα που σημαίνει ότι η ανοσία από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβολιασμούς δεν προλαμβάνει τη λοίμωξη από φετινούς τύπους του ιού και τη σχετιζόμενη νόσο. Συνεπώς συστήνεται ετήσιος εμβολιασμός.

Στοιχεία για τη γρίπη

Παγκοσμίως, 250.000 ως 500.000 θάνατοι συμβαίνουν ετησίως, κυρίως σε ηλικιωμένους, λόγω της εποχικής γρίπης και των επιπλοκών της. Στην Ευρώπη πιο πολλά άτομα αναμένεται να πεθάνουν από γρίπη παρά από αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νοσημάτων υπολογίζει ότι 40.000 ως 220.000 ζωές χάνονται από γρίπη κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκριτικά με 40.000 ζωές που χάνονται από αυτοκινητιστικά ατυχήματα.

Τα παιδιά που παρακολουθούν παιδικό σταθμό και σχολείο θεωρείται ότι είναι η κύρια πηγή μετάδοσης της γρίπης στον υπόλοιπο πληθυσμό. Η νόσηση από γρίπη συνήθως είναι πιο σοβαρή στους ηλικιωμένους, λόγω φυσικής εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξημένης συχνότητας άλλων νοσημάτων, όπως χρόνια καρδιοαναπνευστικά, νεφρικά και μεταβολικά νοσήματα. Επιπλέον, στους ηλικιωμένους και τα άτομα με υποκείμενα χρόνια νοσήματα, η λοίμωξη από γρίπη δεν προκαλεί μόνο την πρωτοπαθή νόσο, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε δευτεροπαθείς ιατρικές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της δευτεροπαθούς βακτηριακής πνευμονίας και της επιδείνωσης ιατρικών καταστάσεων, όπως η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, το άσθμα και/ή ο σακχαρώδης διαβήτης.