Τα καρκινικά κύτταρα του γλοιοβλαστώματος είναι ήδη συνδεδεμένα με διάφορους τύπους νευρικών κυττάρων σε ολόκληρο τον εγκέφαλο σε πολύ πρώιμο στάδιο της νόσου.

Αυτό σημαίνει ότι σχηματίζουν ένα δίκτυο συνδεδεμένο με τα εγκεφαλικά κύτταρα πολύ νωρίτερα από ό,τι θεωρείται μέχρι σήμερα, γεγονός που καθιστά τη θεραπεία πολύ δύσκολη.

Αυτό αναφέρει μια ομάδα εργασίας από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Χαϊδελβέργης (UKHD) σε συνεργασία με το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (DKFZ) στο περιοδικό "Cell".

Τα καρκινικά κύτταρα των εξαιρετικά επιθετικών γλοιοβλαστωμάτων αναπτύσσονται διεισδυτικά στον εγκέφαλο. Η εισβολή αυτή προωθείται από τα ίδια τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου, τα οποία έρχονται σε επαφή κύτταρο-κύτταρο με τα καρκινικά κύτταρα και μεταδίδουν σήματα διέγερσης σε αυτά.

Παρά τις σύγχρονες στρατηγικές θεραπείας, οι πάσχοντες επιβιώνουν κατά μέσο όρο λιγότερο από 2 χρόνια μετά τη διάγνωση.

Για τη μελέτη, ο Varun Venkataramani και η ερευνητική του ομάδα σημάδεψαν ανθρώπινα κύτταρα γλοιοβλαστώματος με τροποποιημένους ιούς λύσσας και παρατήρησαν πώς τα νευρικά κύτταρα που αναζητούν επαφή μολύνθηκαν σε μοντέλα ανθρώπινων ιστών και στον εγκέφαλο ποντικού. Αποδείχθηκε ότι η επαφή εγκαθίσταται πολύ νωρίτερα και επίσης από περισσότερους τύπους νευρικών κυττάρων απ' ό,τι είχε θεωρούταν μέχρι σήμερα.

Οι ιοί της λύσσας είναι γνωστό ότι μολύνουν τα νευρικά κύτταρα. "Αξιοποιήσαμε την ικανότητα των ιών της λύσσας να μεταπηδούν από το ένα νευρικό κύτταρο στο επόμενο νευρικό κύτταρο μέσω των σημείων επαφής του", δήλωσε ο Venkataramani.

Αλλαγές στο γονιδίωμα του ιού φρρόντισαν ώστε ότι οι ιοί να μεταπηδούν μόνο από το καρκινικό κύτταρο σε άμεσα συνδεδεμένα νευρικά κύτταρα. Η μετάδοση από αυτά σε άλλα νευρικά κύτταρα δεν ήταν δυνατή.

Επιπλέον, ο τροποποιημένος ιός μετέφερε τις γενετικές οδηγίες για τις πρωτεΐνες που φθορίζουν και κατ΄αυτόν τον τρόπο καθιστούν ορατά τα καρκινικά κύτταρα και τους άμεσους εταίρους τους που έρχονται σε επαφή.

"Με προηγούμενες τεχνικές, αυτές οι επαφές κυττάρων-κυττάρων μπορούσαν να εντοπιστούν μόνο στην άμεση περιοχή του όγκου. Με τη βοήθεια των ιών λύσσας, μπορούμε τώρα να δούμε και τους εταίρους επαφής που έρχονται σε επαφή με τα καρκινικά κύτταρα σε μεγαλύτερες αποστάσεις μέσω μακρών κυτταρικών προεκτάσεων", εξήγησε η Svenja Tetzlaff από την ερευνητική ομάδα.

Μαζί με τον Ekin Reyhan, είναι η πρώτη συγγραφέας της μελέτης. "Μπορούμε τώρα να χαρτογραφήσουμε ολόκληρο το δίκτυο των συνδέσεων όγκου-νεύρων στον εγκέφαλο", δήλωσε η Tetzlaff.

Η μοριακή ανίχνευση επαφών αποκάλυψε ότι τα καρκινικά κύτταρα δικτυώνονται γρήγορα με τα νευρικά κύτταρα. Πολύ πριν ο όγκος γίνει ορατός μέσω της κλινικής απεικόνισης και πολύ πριν εμφανιστούν νευρολογικές διαταραχές, τα καρκινικά κύτταρα έχουν ήδη συνδεθεί με τα νευρωνικά δίκτυα.

"Αυτό σημαίνει ότι η επιθετική ανάπτυξη αυτών των όγκων του εγκεφάλου λαμβάνει χώρα σε πολύ πρώιμο στάδιο, πολύ πριν εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια της νόσου", λέει ο Reyhan.

Μεταξύ άλλων, οι επαφές με τα υγιή νευρικά κύτταρα βοηθούν το δίκτυο του όγκου να επιβιώνει καλύτερα από την ακτινοβολία, ακόμη και αν ο κύριος όγκος στην κεντρική περιοχή ακτινοβόλησης πεθάνει, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες: Η ακτινοβόληση αύξησε τη νευρωνική δραστηριότητα στα ποντίκια, περισσότερα σήματα διέγερσης έφτασαν στα εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα και έτσι τροφοδότησαν την εξάπλωσή τους.

Αν οι ερευνητές αποσόβησαν την υπερδραστηριότητα των νευρικών κυττάρων με ένα συγκεκριμένο φάρμακο επιληψίας, η ακτινοθεραπεία είχε πιο μόνιμο αποτέλεσμα και το γλοιοβλάστωμα αναγεννήθηκε πολύ πιο αργά. "Αυτό θα μπορούσε να έχει μεγάλη σημασία για τη θεραπεία", λέει ο Venkataramani.

Ωστόσο, τονίζει ότι κλινικές μελέτες με ασθενείς πρέπει να το αποδείξουν αυτό.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ωφέλιμη η σύντομη θεραπεία με αντιβιοτικά σε παιδιά με πνευμονία
Μ. Γιαννάκος: Τι έδειξε η πραγματογνωμοσύνη για την πτώση του ασανσέρ στο νοσοκομείο "Ερυθρός"
Η καρδιακή νόσος που συνδέεται με τον δερματικό ερυθηματώδη λύκο [μελέτη]