Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Αυξημένος κίνδυνος για καρδιαγγειακά

Βαρύνουσας σημασίας είναι τα νέα δεδομένα που προκύπτουν για τους ασθενείς με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα από πρόσφατη έρευνα ιατρών της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής (Λαϊκό Νοσοκομείο) και της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τα αποτελέσματα της έρευνας ‘Αθηροσκλήρωση στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα και στο Σακχαρώδη Διαβήτη. Μια συγκριτική μελέτη’, που δημοσιεύτηκαν στο υψηλού κύρους περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology – Οκτώβριος 2009), αποδεικνύουν ότι η συχνότητα και η σοβαρότητα της πρώιμης αρτηριοσκλήρυνσης για τους ασθενείς με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα πολλαπλασιάζεται αγγίζοντας ποσοστό παρόμοιο μ’ αυτό που έχουν οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.

‘Για τους διαβητικούς υπάρχουν ειδικές οδηγίες για την επιθετική αντιμετώπιση, εκτός του σακχάρου, και όλων των άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η υπέρταση, η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης και η αυξημένη χοληστερίνη, τόσο προληπτικά, όσο και θεραπευτικά’ σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή κ.

Νίκο Τεντολούρη, που συμμετείχε στην έρευνα.

Αυτά και άλλα πρόσφατα ευρήματα, δείχνουν ότι η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητος παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου. Η παρουσία και μόνο της νόσου αυξάνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενώ όσο πιο σοβαρή είναι η χρόνια φλεγμονή τόσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά επεισόδια.

Το σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι η αποτελεσματική θεραπεία της χρόνιας φλεγμονής με τα κατάλληλα φάρμακα στους ασθενείς με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα πρέπει να αποτελεί τη βάση για την αντιμετώπιση του υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου.

‘Η Ρευματοειδής Aρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από μεγάλη καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα λόγω της βλαπτικής δράσης της χρόνιας φλεγμονής στα αγγεία. Αν και ακόμα τα πλήρη αίτια παραμένουν αδιευκρίνιστα’, αναφέρει ο Καθηγητής και επικεφαλής της έρευνας κ.

Πέτρος Σφηκάκης, ‘η μελέτη αυτή μας εφοδίασε με σημαντικά ευρήματα δίνοντάς μας την ελπίδα για περαιτέρω κατανόηση της σχέσης μεταξύ της χρόνιας φλεγμονής και των καρδιαγγειακών προβλημάτων, στο άμεσο μέλλον.

Χαρακτηριστικό σύμπτωμα αυτού του αυτοάνοσου νοσήματος αποτελεί η φλεγμονή στις αρθρώσεις, μιας και το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα του ίδιου του οργανισμού. Όταν οι παλαιότερες θεραπείες δεν αποδίδουν ικανοποιητικά, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της φλεγμονής μέσω των νέων βιολογικών φαρμάκων, φαίνεται να αποτελεί το ‘μονοπάτι’ για την πρόληψη του αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου’.

Οι καρδιολόγοι κ.κ. Κίμων Σταματελόπουλος και Χρήστος Παπαμιχαήλ, που συμμετείχαν στην έρευνα προσθέτουν, ‘αναγκαίος στόχος των γιατρών είναι να πείσουν τους ασθενείς με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα να διακόψουν το κάπνισμα, να γυμνάζονται, να ελέγχουν το σωματικό βάρος τους και την πίεσή τους, το σάκχαρο και τη χοληστερίνη τους, όπως άλλωστε επιβάλλεται και σε όλους τους διαβητικούς ασθενείς’.

Τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας των Ελλήνων ιατρών συμβάλλουν στην έκδοση ειδικών οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ρευματολογικής Εταιρείας για συστηματική και επιθετική μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου στους ασθενείς με χρόνιες φλεγμονώδεις αρθρίτιδες, όπως η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, η Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα και η Ψωριασική Αρθρίτιδα.

Σύμφωνα με τις οδηγίες αυτές ο περιορισμός όλων των παραγόντων κινδύνου, συγχρόνως με την αποτελεσματική αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής με τα καταλληλα φάρμακα, είναι πρωταρχική ανάγκη, αφού ο καρδιαγγειακός κίνδυνος στα νοσήματα αυτά είναι συγκρίσιμος με το Σακχαρώδη Διαβήτη.

Λίγα λόγια για τη μελέτη: ‘Αθηροσκλήρωση στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα και στον Σακχαρώδη Διαβήτη. Μια συγκριτική μελέτη’

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι η πιο συχνή μορφή μη-εκφυλιστικής φλεγμονώδους αρθρίτιδας στους ενήλικες. Υπολογίζεται ότι 70.000 –100.000 Έλληνες πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα. Είναι μια χρόνια, εξελικτική νόσος, αλλά αν και η προσβολή των αρθρώσεων μπορεί να οδηγήσει σε κινητική αναπηρία, η κυριότερη αιτία θανάτου των ασθενών είναι τα καρδιαγγειακά επεισόδια.

Σύμφωνα με πολλές πρόσφατες μελέτες, τα καρδιαγγειακά επεισόδια οφείλονται στον αυξημένο κίνδυνο αρτηριοσκλήρυνσης που προκαλεί στα αγγεία η κατάσταση της χρόνιας φλεγμονής από την οποία πάσχουν οι ασθενείς. Ωστόσο, η ακριβής έκταση του προβλήματος της πρώιμης αρτηριοσκλήρυνσης στη ρευματοειδή αρθρίτιδα δεν είναι ακόμη γνωστή.

Αντίθετα, στον Σακχαρώδη Διαβήτη, που είναι και πολύ συχνότερο νόσημα, το πρόβλημα της πρώιμης αρτηριοσκλήρυνσης, σαν αποτέλεσμα της βλαπτικής δράσης που έχουν στα αγγεία τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, έχει σήμερα κατανοηθεί πλήρως.

Συγκεκριμένα, στη μελέτη 'Αθηροσκλήρωση στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα και στον Σακχαρώδη Διαβήτη. Μια συγκριτική μελέτη' συγκρίνονται διάφορες παράμετροι πρώϊμης αρτηριοσκλήρυνσης μεταξύ των Ρευματοπαθών και των Διαβητικών ασθενών.

Οι ερευνητές ανέλυσαν την ενδοθηλιακή λειτουργία, την αρτηριακή ακαμψία, το πάχος του έσω χιτώνα και τις αθηρωματικές πλάκες των καρωτίδων, σε 84 ρευματοπαθείς χωρίς καρδιαγγειακή πάθηση έναντι έναντι 84 υγιών που έχουν την ίδια ηλικία, φύλο και παραδοσιακούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, καθώς επίσης και σε 48 διαβητικούς που έχουν την ίδια ηλικία, φύλο αλλά και διάρκεια ασθένειας σε σχέση με 48 ρευματοπαθείς.

Όλα τα χαρακτηριστικά της πρώϊμης, δηλαδή της προκλινικής, αθηροσκλήρωσης ήταν σημαντικά χειρότερα στη ρευματοειδή αρθρίτιδα σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες, ενώ δεν διέφεραν σε σύγκριση με το διαβήτη, και μάλιστα παρά το γεγονός ότι οι διαβητικοί έχουν ακόμα περισσότερους παραδοσιακούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου.

Ανεξάρτητα από τους παραδοσιακούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, και τα δυο νοσήματα συνδέονται με αυξημένο πάχος έσω χιτώνα καρωτίδος, ενώ η ρευματοειδής αρθρίτιδα συνδέεται ανεξάρτητα και με την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία.

Με τα ευρήματα που προκύπτουν αποδεικνύεται όχι μόνο ίση συχνότητα, αλλά και παρόμοια δριμύτητα εμφάνισης καρδιαγγειακού κινδύνου στο σακχαρώδη διαβήτη και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.