Ο Γολγοθάς των νοσηλευτών - Δημήτρης Σκουτέλης

Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νοσηλευτές;

Οι νοσηλευτές στην καθημερινότητά τους διανύουν έναν πραγματικό Γολγοθά στην προσπάθειά τους να παρέχουν με άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας και φροντίδας στους νοσηλευόμενους ασθενείς. Απασχολούνται κάτω από εξοντωτικούς ρυθμούς εργασίας, ενώ πολλές φορές καλούνται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους ακόμη και καθ’ υπέρβαση των ελαχίστων προδιαγραφών για την οργάνωση του χρόνου απασχόλησης. Η κατάσταση αυτή τους οδηγεί στα όρια των σωματικών και ψυχικών δυνατοτήτων τους, με κίνδυνο τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους ασθενείς. Τα παραπάνω φαινόμενα οφείλονται πρωτίστως στην υποστελέχωση των νοσηλευτικών τμημάτων, δηλαδή στις τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό, που κατατάσσουν τη χώρα μας τελευταία στον ευρωπαϊκό δείκτη της αναλογίας νοσηλευτών ανά ασθενή.  

Ποιο είναι το μέγεθος των ελλείψεων στα νοσοκομεία από ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και σε ιατροφαρμακευτικό υλικό;

Οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό προσωπικό, όπως προαναφέρθηκε, είναι τεράστιες. Ακόμη και μετά την επικαιροποίηση των οργανισμών των δημόσιων νοσοκομείων, υπάρχει πλήθος κενών οργανικών θέσεων, που δεν μπορούν, βέβαια, να καλυφθούν με προκηρύξεις ολίγων και μετρημένων θέσεων από το ΑΣΕΠ. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της υποστελέχωσης απαιτούνται εδώ και τώρα αθρόες, μαζικές προσλήψεις νοσηλευτών. Για να αντιληφθείτε το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να αναφερθεί, ότι με βάση σχετικούς υπολογισμούς, ακόμη και αν προσλαμβάνονταν αύριο όλοι οι άνεργοι νοσηλευτές, που ανέρχονται περίπου στις 8.000, και πάλι θα παρέμεναν κενές πολλές ακόμη οργανικές θέσεις.

Αντίστοιχα, μεγάλες είναι και οι παρατηρούμενες ελλείψεις σε ιατροφαρμακευτικό υλικό και αναλώσιμα, γεγονός που υποβαθμίζει την ποιότητα και την ταχύτητα στην παροχή υπηρεσιών υγείας.

Όσον αφορά το ιατρικό προσωπικό, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η χώρα μας κατέχει και μια πρωτιά, που δεν είναι άλλη από την αναλογία νοσηλευτών ανά ιατρό. Ομολογουμένως στο ΕΣΥ υπάρχει υπερπληθυσμός ιατρών και ενδεχομένως να χρειάζονται μόνον κάποιες εντελώς στοχευμένες και εντοπισμένες προσλήψεις για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών, κυρίως στην περιφέρεια και μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Από πότε υπάρχουν αυτά τα προβλήματα;

Τα παραπάνω προβλήματα είναι λίγο πολύ διαχρονικά, δοθέντος ότι το ΕΣΥ νοσεί εδώ και χρόνια, όπως χαρακτηριστικώς υποστηρίζουμε. Ωστόσο, τα προβλήματα έχουν ενταθεί δραματικά μετά το 2010, οπότε πάγωσε το σύστημα προσλήψεων, ενώ εκατοντάδες νοσηλευτές έσπευσαν να συνταξιοδοτηθούν, απογυμνώνοντας στην κυριολεξία τις δημόσιες δομές υγείας από προσωπικό.

Πώς αντιμετωπίζονται οι ελλείψεις αυτές;

Οι ελλείψεις αυτές αντιμετωπίζονται χάρις στην αυτοθυσία, τη μεγάλη εμπειρία, το δημιουργικό πνεύμα και την εφευρετικότητα των νοσηλευτών. Στις νοσηλευτικές υπηρεσίες όλων των νοσοκομείων έχει επικρατήσει ένα πνεύμα συνεργασίας, έχει ενισχυθεί η έννοια της ομάδας και όλοι καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες για την απρόσκοπτη λειτουργία των νοσοκομείων.  

Η ποιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας, έχει επηρεαστεί από τις ελλείψεις αυτές;

Ίσως κάποιες στιγμές παρατηρείται μια χρονική υστέρηση ως προς την αμεσότητα της παροχής συγκεκριμένων υπηρεσιών. Σε γενικές, πάντως, γραμμές, οι νοσηλευτές των ελληνικών νοσοκομείων έχουν αποκτήσει μια τεράστια εμπειρία, που τους επιτρέπει να παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες, ακόμη και κάτω από συνθήκες υπέρογκου φόρτου εργασίας και εξουθενωτικών ρυθμών απασχόλησης.

Το ίδιο ισχύει και για τις ελλείψεις σε υλικά, όπου δοκιμάζεται πλέον η ευρηματικότητα του νοσηλευτή, η οποία πολλές φορές φτάνει μέχρι το σημείο να καλύπτει με αποδεκτό τρόπο την έλλειψη ενός συγκεκριμένου υλικού. 

Ποια είναι τα αιτήματα των νοσηλευτών;

Το πρώτο και αυτονόητο αίτημα είναι βέβαια οι προσλήψεις ικανού αριθμού νοσηλευτών, για να μπορέσει το ΕΣΥ να παραμείνει όρθιο τα επόμενα χρόνια.

Πέραν τούτου, οι νοσηλευτές, κάτω από αυτές τις συνθήκες απασχόλησης, ζητούν και απαιτούν την έμπρακτη αναγνώριση της προσφοράς τους από την Ελληνική Πολιτεία. Άμεσο και επιτακτικό αίτημα αποτελεί η δημιουργία κλάδου νοσηλευτών του ΕΣΥ, που θα βοηθήσει στην εξατομίκευση πλήθους ρυθμίσεων, ειδικώς για το νοσηλευτικό προσωπικό. Οι νοσηλευτές δεν μπορούν να έχουν την ίδια τύχη με τους υπολοίπους δημοσίους υπαλλήλους. Επιτελούν ένα πραγματικό λειτούργημα- και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να διαφοροποιούνται από άλλους κλάδους εργαζομένων σε πολλά επίπεδα, όπως το μισθολόγιο και το σύστημα αξιολόγησης.

Επιπλέον διεκδικούμε, βάσει μιας ολοκληρωμένης πρότασης, τη θεσμοθέτηση καθηκοντολογίου, δηλαδή την επίσημη αναγνώριση και περιγραφή των νοσηλευτικών πράξεων. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με την κοστολόγηση των νοσηλευτικών πράξεων, θα διευκολύνει σε δεύτερο χρόνο την ανάπτυξη της άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος ως ιδιωτικού, ως ελεύθερου, δίνοντας διέξοδο σε χιλιάδες άνεργους συναδέλφους μας, περιορίζοντας το μαύρο χρήμα στον χώρο της υγείας και αυξάνοντας τα φορολογικά έσοδα και τις εισπράξεις των ασφαλιστικών φορέων, μέσω της ανάδειξης νέων επαγγελματιών.

Πέραν των ανωτέρω επιθυμούμε την ενιαία, τριτοβάθμια, πανεπιστημιακή νοσηλευτική εκπαίδευση και  τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου των νοσηλευτικών ειδικοτήτων, ώστε να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες επιστημονικές εξελίξεις. 

Με παράγοντες του υπουργείου υγείας έχετε επικοινωνήσει; Τι σας λένε;

Η επικοινωνία των θεσμικών οργάνων των νοσηλευτών με εκπροσώπους του υπουργείου Υγείας είναι διαρκής και τα παραπάνω αιτήματα έχουν τεθεί υπόψη πολλών διαδοχικών ηγεσιών του υπουργείου. Δυστυχώς, οι ιθύνοντες επικαλούνται διαρκώς την οικονομική κρίση ως απαγορευτικό παράγοντα για την ικανοποίηση των βασικών μας αιτημάτων.

Ωστόσο, υπάρχουν κάποια αιτήματα, όπως η θέσπιση καθηκοντολογίου, που δεν επιφέρουν κόστος, ούτε επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό, αντιστρόφως, μάλιστα, μπορούν να συμβάλουν στην εξοικονόμηση πόρων, στη δημιουργία εσόδων και στον περιορισμό της ανεργίας στον κλάδο των νοσηλευτών. Η μη υλοποίηση των συγκεκριμένων αιτημάτων αποτελεί απαράδεκτη κωλυσιεργία του υπουργείου υγείας, το οποίο οφείλει να ξεπεράσει τις όποιες αγκυλώσεις και να προχωρήσει στο άνοιγμα μιας νέας σελίδας για τη νοσηλευτική.