Αποκλεισμός ευπαθών ομάδων από προκηρύξεις θέσεων σε Περιφέρεια Αττικής και δήμο Ηρακλείου

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς:  τον Υπουργό Εσωτερικών
 τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων

Θέμα: «Αποκλεισμός ευπαθών ομάδων από προκηρύξεις θέσεων σε Περιφέρεια Αττικής και δήμο Ηρακλείου»

Αγανάκτηση προκαλεί η πρόσφατη προκήρυξη θέσεων εργασίας του Δήμου Ηρακλείου – Κρήτης στην οποία προϋπόθεση είναι οι υποψήφιοι να μην έχουν χρόνια νοσήματα και να μην ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες ευάλωτες στον ιό του κορωνοϊού SARS COV–2. Όμοια προκήρυξη έχει αναρτηθεί στις 17 Ιανουαρίου και από την Περιφέρεια Αττικής (ΑΔΑ: Ρ3ΧΖ7Λ-ΚΦ5), υπογεγραμμένη από τον κ. Πατούλη που τυγχάνει να είναι και πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. 

Η κα Αθανασία Παππά, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α) δηλώνει: «Ο αποκλεισμός ατόμων με αναπηρία και χρόνια νοσήματα από το δικαίωμα στην εργασία και από τη διεκδίκηση πρόσληψης σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί πράξη κοινωνικού αποκλεισμού, στέρησης θεμελιώδους κοινωνικού δικαιώματος και παραβιάζει την αρχή της δικαιοσύνης και την ισότητα των ευκαιριών. Καλούμε άμεσα να αποσυρθούν όλες οι προκηρύξεις που αποκλείουν άτομα με αναπηρία και χρόνια νοσήματα, για να αποκατασταθεί η ηθική τάξη και να εξαλειφθούν τα φαινόμενα ανεπίτρεπτων διακρίσεων. Ειδικά σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας τα άτομα με αναπηρία θα πρέπει να υποστηρίζονται περισσότερο από ποτέ.»

Σύμφωνα με την παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας: «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας», ενώ το άρθρο 3 του ν. 4443/2016 «Αρχές της ίσης μεταχείρισης», (ΦΕΚ 232 Α'/2016) αναφέρει: «1. Με την επιφύλαξη των παραγράφων 3 και 4 του παρόντος άρθρου, καθώς και του άρθρου 4, η αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης, εφαρμόζεται σε όλα τα πρόσωπα, στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, όσον αφορά: α) τους όρους πρόσβασης στην εργασία και την απασχόληση εν γένει, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων επιλογής και των όρων πρόσληψης, ανεξάρτητα από τον κλάδο δραστηριότητας και σε όλα τα επίπεδα της επαγγελματικής ιεραρχίας, καθώς και τους όρους υπηρεσιακής και επαγγελματικής εξέλιξης...»

Όλα τα άτομα με αναπηρία πρέπει να απολαμβάνουν όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες. Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, Ανεξάρτητη Αρχή, στο άρθρο 27 είναι ξεκάθαρο το θέμα της εργασίας και απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία. Συγκεκριμένα, στο πεδίο προστασίας του ν. 3305/2005 για την αρχή της ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση και την εργασία διευρύνθηκε με τις ρυθμίσεις του ν. 4443/2016, καθώς συμπεριλήφθηκε η χρόνια πάθηση στους ορισμούς των λόγων για τους οποίους απαγορεύονται οι διακρίσεις στην εργασία και την απασχόληση και προβλέφθηκε στενή συνεργασία μεταξύ της Αρχής, που έχει την αρμοδιότητα να διερευνήσει αν συντρέχει παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης στην εργασία και του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Ε.Π.Ε.) που είναι αρμόδιο να επιβάλλει κυρώσεις. Ειδικότερα, το άρθρο 27 «Εργασία & Απασχόληση» της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ την οποία η χώρα μας μαζί με το Προαιρετικό Πρωτόκολλο αυτής επικύρωσε με τον ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α'/ 11.04.2012) και ως εκ τούτου οφείλει να εφαρμόσει σε εθνικό επίπεδο, το οποίο ορίζει ότι: «τα Κράτη Μέλη οφείλουν να προστατεύουν τα δικαιώματα των ΑμεΑ για δίκαιες και ευνοϊκές συνθήκες εργασίας και να διασφαλίζουν ότι τους παρέχεται εύλογη προσαρμογή στο χώρο εργασίας και απαγορεύουν τη διάκριση βάσει αναπηρίας σε σχέση με όλα τα ζητήματα που αφορούν όλες τις μορφές της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών επάνδρωσης, πρόσληψης και απασχόλησης, συνέχειας της απασχόλησης, επαγγελματικής ανέλιξης και ασφαλών και υγιεινών συνθηκών εργασίας».

Μάλιστα, με παρέμβασή της, η εθνική συνομοσπονδία των συλλόγων ασθενών της χώρας, κάλεσε το Δήμο Ηρακλείου Κρήτης να αποσύρει άμεσα από πρόσφατη προκήρυξη θέσεων εργασίας, την προϋπόθεση οι υποψήφιοι «να μην έχουν χρόνια ή υποκείμενα νοσήματα και να μην ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες ευάλωτες στον ιό του κορωνοϊού COVID-19» και συνεχίζει «Πέρα από νομικά αβάσιμη από τη σκοπιά του ιατρικού απορρήτου και των προσωπικών δεδομένων, η εν λόγω απαίτηση της προκήρυξης είναι πολιτικά και ηθικά παντελώς απαράδεκτη. Ακόμη και αν η πρόθεση του Δήμου ήταν να «προστατεύσει» καλοπροαίρετα τους χρόνιους ασθενείς από μία θέση εργασίας που θα τους εκθέσει ενδεχομένως σε κίνδυνο νόσησης από COVID-19, στην πράξη όχι μόνο παράγει διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με χρόνιες παθήσεις, αλλά επιπλέον δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Στην ίδια βάση, η οποιαδήποτε εταιρεία επιθυμεί να κάνει προσλήψεις θα μπορούσε να μιμηθεί την ενέργεια του Δήμου Ηρακλείου και να ζητάει ιατρικά πιστοποιητικά από τους υποψήφιους, παραβιάζοντας κατάφορα οποιαδήποτε έννοια ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.

Η πανδημία COVID-19 έχει οξύνει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες που βιώνουν οι χρόνιοι ασθενείς, οι οποίοι έχουν πληγεί περισσότερο από κάθε άλλη ομάδα του πληθυσμού. Ακριβώς για αυτό το λόγο, το Κράτος όπως αυτό λειτουργεί και εκφράζεται μέσα από την Κεντρική Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει όχι μόνο να παρέχει το απαιτούμενο δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης, αλλά επιπλέον να μην αναπαράγει ανισότητες και διακρίσεις που δυστυχώς μπορούν να βρουν πολύ γρήγορα μιμητές.»

Μάλιστα, η ΔΑΣ-ΟΤΑ καταγγέλλει: «Τις τελευταίες μέρες ήρθαν στη δημοσιότητα 2 προκηρύξεις του Δήμο Ηρακλείου, για πρόσληψη προσωπικού στις οποίες υπάρχει ο επιπλέον κατάπτυστος όρος, με βάση τον οποίο μόνο υγιείς πολίτες θα προσλαμβάνονται! Συγκεκριμένα, πραγματοποιείται ένας απάνθρωπος αποκλεισμός όσων δεν “έχουν την υγεία και την φυσική καταλληλότητα”, “έχουν χρόνια ή υποκείμενα νοσήματα” και “ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες ευάλωτες στον ιό του κορωνοϊού COVID-19”.

Από πότε τα χρόνια ή υποκείμενα νοσήματα (διαβήτης, υπέρταση, άσθμα κλπ) αποτελούν λόγο αποκλεισμού από την εργασία; Από πότε η σωματική καταλληλότητα αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσληψη στο δημόσιο;

Καταπατούν ότι και όση προστασία έχει απομείνει από την εργατική νομοθεσία, κάθε προστασία προσωπικών δεδομένων, αφού όσοι από τους χιλιάδες ανέργους θελήσουν να κάνουν τα χαρτιά τους σε άλλο ένα πρόγραμμα ανακύκλωσης ανεργίας, από τα όσα γνωστά αναπαράγονται εδώ και αρκετά χρόνια στο Δήμο μας, θα πρέπει να κρατάνε και ιατρική γνωμάτευση για τη σωματική τους ακεραιότητα!»

Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών του δήμου Ηρακλείου, αυτό γίνεται για να προστατευθούν οι συγκεκριμένοι δημότες από την πανδημία. «Θα ήταν εντελώς ανεύθυνο να προσληφθούν με τετράμηνες συμβάσεις προκειμένου να καλύψουν έκτακτες ανάγκες εν μέσω πανδημίας Covid 19, άνθρωποι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες», τονίζει χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα.

Κατόπιν των ανωτέρω και με δεδομένο πως η επαγγελματική κατάσταση ενός ανθρώπου είναι  ζωτικής σημασίας για την συνολική ποιότητα ζωής του και συνακόλουθα για την κατάσταση της υγείας του, καθώς, πέρα από την εξασφάλιση των πόρων για μια καλή ποιότητα ζωής, σημαντικές πτυχές της εργασίας αποτελούν η ανάπτυξη της δημιουργικότητας αλλά και η σύναψη διαπροσωπικών σχέσεων,

Ερωτώνται οι κκ Υπουργοί:

1. Θεωρείτε πως είναι νομικά, ηθικά και κοινωνικά βάσιμος ο αποκλεισμός των ευπαθών ομάδων από προκηρύξεις θέσεων της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης μολονότι δεν είναι σύμφωνες με την κείμενη νομοθεσία και εμπεριέχουν διακρίσεις καθώς και την κατάργηση της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 4765/2021 καθώς και του νόμου 4443/2016 για την αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλής, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης, η οποία οφείλει να εφαρμόζεται σε όλα τα πρόσωπα, στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα;
2. Αν όχι, τι άμεσα μέτρα θα ληφθούν για να αποσυρθούν οι εν λόγω προκηρύξεις και όσες άλλες ενδεχομένως βγουν περιέχοντας το συγκεκριμένο αποκλεισμό;
3. Αν ναι, δηλώνετε πως καταργείτε στην πράξη, με τις συγκεκριμένες προκηρύξεις, την κείμενη νομοθεσία, την παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 4765/2021 και το νόμο 4443/2016;
4. Η συγκεκριμένη προϋπόθεση που συνιστά αποκλεισμό ευπαθών ομάδων, δεν θεωρείτε πως καταπατά τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και κάθε έννοια ιατρικού απορρήτου;
5. Πώς θα διασφαλίσετε πως αυτός ο αποκλεισμός, αν θεωρηθεί πως αφορά καταχρηστικά αποκλεισμό εκτάκτου ανάγκης «για την προστασία των ευπαθών ομάδων από το ενδεχόμενο να νοσήσουν με κορωνοϊό», δεν θα δημιουργήσει προηγούμενο, παράγοντας διακρίσεις σε βάρος ατόμων με χρόνιες παθήσεις;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Φωτεινή Μπακαδήμα   
Γιώργος Λογιάδης