Hellastat: Οι φαρμακαποθήκες εξαρτώνται από τις προθέσεις των φαρμακευτικών

Τη 2η θέση στην Ευρώπη από πλευράς φαρμακαποθηκών ανά κάτοικο καταλαμβάνει η Ελλάδα, ενώ σε απόλυτα μεγέθη αποσπά την 3η θέση, γεγονός που αναδεικνύει την υπερπροσφορά επιχειρήσεων και συνεπάγεται έντονο ανταγωνισμό. Στον κλάδο δραστηριοποιούνται 30 περίπου συνεταιριστικές οργανώσεις φαρμακείων και 125 περίπου ιδιωτικές φαρμακαποθήκες.

Η συνολική απασχόληση υπολογίζεται σε 2.500 περίπου εργαζομένους.

Αυτό σημειώνεται σε πρόσφατη μελέτη της Hellastat Α.Ε. για την εγχώρια αγορά των φαρμακαποθηκών.

Σύμφωνα με τη μελέτη, σημαντικές παράμετροι επιτυχούς λειτουργίας των εταιρειών χονδρικού εμπορίου φαρμάκων αποτελούν κυρίως η επέκταση της πελατειακής βάσης (ώστε να αντισταθμίζεται ο κίνδυνος στις περιπτώσεις καθυστερημένης εξόφλησης από τα φαρμακεία), η πληρότητα στα φάρμακα που διαθέτουν, η άμεση εξυπηρέτηση των φαρμακείων, η παροχή καλών τιμών και εκπτώσεων και η δυνατότητα για μεγαλύτερη πίστωση.

Επίσης, η ανάπτυξη προσωπικών σχέσεων με τους φαρμακοποιούς αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της λειτουργίας τους.

Μερίδα φαρμακαποθηκών, κυρίως μεγάλου μεγέθους, διατηρεί συμβόλαια αποκλειστικής συνεργασίας με τις φαρμακευτικές εταιρείες, αναλαμβάνοντας τη διανομή των φαρμάκων τους είτε απευθείας σε φαρμακεία, είτε σε άλλες φαρμακαποθήκες.

Οι παράλληλες εξαγωγές αποτελούν βασική πηγή κερδοφορίας για τις επιχειρήσεις χονδρικού εμπορίου φαρμάκων. Ωστόσο, η συγκεκριμένη πρακτική εξαρτάται αφενός από εξωγενείς παράγοντες (π.χ. ισοτιμίες νομισμάτων, συστήματα τιμολόγησης στις άλλες χώρες της Ε.Ε.

κ.ά.) και αφετέρου αντιμετωπίζει εμπόδια από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν επιθυμούν την πτώση των πωλήσεών τους στις τρίτες αγορές εξαιτίας των χαμηλών τιμών σκευασμάτων από την Ελλάδα.

Οι συνολικές πωλήσεις των φαρμακευτικών σκευασμάτων στις φαρμακαποθήκες και τα φαρμακεία σε τιμές ex-factory ανήλθαν σε €4,38 δισ. το 2009 έναντι €4,12 δισ. το προηγούμενο έτος (+6,5%). Συνολικά την περίοδο 2000-2009 ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης των πωλήσεων ήταν 14%.

Προβλήματα

Σύμφωνα με εκπρόσωπους των επιχειρήσεων του κλάδου με τους οποίους συνεργάστηκε η Hellastat για την εκπόνηση της μελέτης, ο υψηλός ανταγωνισμός εξαιτίας της υπερπροσφοράς προκαλεί την παροχή εκπτώσεων και κατ' επέκταση συρρίκνωση των - ήδη χαμηλών λόγω ρυθμιστικού πλαισίου - περιθωρίων κερδοφορίας.

Η πίεση που ασκείται από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, στη χορήγηση αφενός μικρής πίστωσης 20-25 ημερών και αφετέρου περιορισμένων ποσοτήτων φαρμάκων για την αποφυγή διεξαγωγής παράλληλου εμπορίου, είναι πολύ υψηλή. Επιπλέον, παρατηρούνται καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των οφειλών από τα φαρμακεία (έως και 8 μήνες), γεγονός που συνεπάγεται υψηλές απαιτήσεις σε κεφάλαιο κίνησης.

Προοπτικές

Στη μελέτη της Hellastat προκύπτει ότι η αναστάτωση στην αγορά φαρμάκων λόγω των συνεχών αλλαγών σε επίπεδο τιμολόγησης επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία των φαρμακαποθηκών. Η πτώση των τιμών κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους ευνόησε την πραγματοποίηση παράλληλων εξαγωγών.

Παρόλα αυτά, τα μέτρα που ανακοινώθηκαν τον Οκτώβριο από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων για τον έλεγχο των παράλληλων εξαγωγών, αλλά και οι ενέργειες των φαρμακευτικών επιχειρήσεων για τον έλεγχό τους μέσω των χορηγούμενων ποσοτήτων, συνεπάγονται περιορισμό των εσόδων από την εν λόγω πρακτική.

Οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στην αγορά φαρμάκου (π.χ. ηλεκτρονική συνταγογράφηση, περιορισμός δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, Παρατηρητήριο Τιμών, καθυστερήσεις στην έκδοση των Δελτίων Τιμών κ.ά.) επηρεάζουν όλες τις εμπλεκόμενες εταιρείες (φαρμακευτικές επιχειρήσεις, φαρμακαποθήκες, φαρμακεία), οι οποίες οφείλουν να επιδείξουν ευελιξία για να ανταπεξέλθουν.

Χρηματοοικονομική ανάλυση

Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 106 φαρμακαποθηκών. Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν συνοψίζονται στα εξής:

• Ο κύκλος εργασιών στο δείγμα διαμορφώθηκε σε €4,16 δισ. το 2009, αυξημένος κατά 14,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
• Η μέση μεταβολή των πωλήσεων ήταν 9,3%, ενώ η αντίστοιχη μεταβολή της μέσης ελληνικής επιχείρησης ήταν αρνητική (-6,8%).
• Το 75% του δείγματος βελτίωσε τα καθαρά αποτελέσματά του την περίοδο 09/08 και συνολικά ο μέσος ρυθμός μεταβολής ήταν 27%.
• Τα περιθώρια κερδοφορίας είναι πολύ χαμηλά, ως συνέπεια και του ρυθμιστικού πλαισίου. Ειδικότερα, ο σχετικός δείκτης των μικτών αποτελεσμάτων σχηματίστηκε στο 5,1%, ενώ τα περιθώρια ΚΠΤΦΑ και ΚΠΦ σε 2,1% και 1,1% αντίστοιχα.
• Ο βραχυπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός κάλυψε μόλις το 9% των Πωλήσεων. Ωστόσο, ο δείκτης Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια διαμορφώθηκε σε υψηλά επίπεδα (10,3 προς 1), δεικνύοντας εξάρτηση από εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης. Η ικανότητα κάλυψης των Τόκων από τα Λειτουργικά Κέρδη ήταν χαμηλή (2,9 φορές).
• Η αποδοτικότητα των Ιδίων Κεφαλαίων διαμορφώθηκε σε υψηλά επίπεδα, 23,2% έναντι 5,6% για τη μέση ελληνική επιχείρηση.
• Το χρονικό διάστημα χρηματοδότησης με κεφάλαιο κίνησης ανήλθε σε 46 ημέρες. Η γενική ρευστότητα σχηματίστηκε σε 1,1 και η άμεση σε 0,9.