Μύθοι και αλήθειες για το botox και το υαλουρονικό οξύ

Από τις πιο δημοφιλείς και ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες αντιγήρανσης που άλλαξαν τα δεδομένα της αισθητικής ιατρικής είναι το Βotox και το υαλουρονικό οξύ. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της Αμερικανικής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής μόνο στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν 6,1 εκατομμύρια εφαρμογές Βotox για αισθητικούς λόγους και δαπανήθηκαν 1,1 δις $ το 2012!

Παρά την οικονομική κρίση, τόσο το Botox όσο και το υαλουρονικό οξύ είναι θεραπείες που φαίνεται ότι τις επιλέγουν συστηματικά οι γυναίκες και στη χώρα μας! Σύμφωνα μάλιστα με την Allergan, στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 2012, πραγματοποιήθηκαν 70–80.000 θεραπείες Botox και 25–30.000 θεραπείες με Υαλουρονικό οξύ, με το μεγαλύτερο ποσοστό εφαρμογής τους σε γυναίκες.

H διάδοση και η αποδοχή του Botox από την ιατρική κοινότητα συνέβαλε και στη διάδοση μη επιστημονικά τεκμηριωμένων απόψεων σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έχει παίξει και η πληθώρα σκευασμάτων αμφιβόλου προέλευσης αλλά και συστατικών, που κυκλοφορούν στην αγορά, η εφαρμογή των οποίων έχει προκαλέσει προβλήματα σε ασθενείς.

Το botox είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται στην ιατρική πάνω από 35 χρόνια με πλήθος κλινικών μελετών να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του. Οι διάφορες φαρμακοτεχνικές μορφές βοτουλινικής τοξίνης τύπου Α που κυκλοφορούν διαφέρουν ως προς το μέγεθος και τη δομή του μορίου τους, κάτι που αντανακλά σε κάποιο βαθμό και στο αποτέλεσμα. Μπορεί λοιπόν συγκεκριμένες θεραπείες να είναι πιο οικονομικές σε σχέση με άλλες, υπάρχει όμως ο κίνδυνος να πρόκειται για φάρμακο χωρίς έγκριση. Όταν η εφαρμογή γίνεται από πιστοποιημένο ιατρό, χρησιμοποιείται το αυθεντικό σκεύασμα και η κατάλληλη τεχνική, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά και απόλυτα ασφαλή.

Τόσο το botox όσο και το υαλουρονικό οξύ είναι ασφαλή για τον ανθρώπινο οργανισμό με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Όσον αφορά στο botox αν και έως σήμερα έχουν εκτελεστεί εκατομμύρια εγχύσεις για κοσμητικούς λόγους, ουδέποτε έχει παρατηρηθεί σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια από τη χρήση του στην κοσμητική ιατρική. Αυτό αποδεικνύεται από διπλές τυφλές μελέτες που διεξήχθησαν σε μεγάλο αριθμό ασθενών, σύμφωνα με τις οποίες οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν ήπιος πόνος, ερύθημα ή εκχύμωση στο σημείο της έγχυσης, ενώ η βλεφαρόπτωση που εμφάνισαν παροδικά μικρός αριθμός ασθενών σχετίστηκε με μη σωστή εφαρμογή ή δόση του φαρμάκου.

Η θεραπεία υαλουρονικού οξέος είναι ιδιαίτερα ευέλικτη αφού παρέχει πολλές δυνατότητες ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε προσώπου και προσφέρει απόλυτα φυσικό αποτέλεσμα.

Τι είναι όμως το Botox και τι το υαλουρονικό οξύ;

Το Botox είναι μία πρωτεΐνη που παράγεται από το μικρόβιο Clostridium botulinum. Eίναι γνωστό ως βοτουλινική τοξίνη τύπου Α ή αλλαντική τοξίνη. Στην κοσμητική δερματολογία, το botox χρησιμοποιείται για την εξάλειψη των ρυτίδων έκφρασης του προσώπου και αποτελεί τη δημοφιλέστερη θεραπεία αντιγήρανσης. Η θεραπεία με botox είναι ελάχιστα επεμβατική και δίνει θεαματικά αποτελέσματα άμεσα.

Το υαλουρονικό οξύ είναι γλυκοζαμινογλυκάνη, ένα φυσικό συστατικό του δέρματός μας. Το ενέσιμο υαλουρονικό οξύ είναι ένα άριστο υλικό γεμίσματος των ρυτίδων των χειλιών και του προσώπου. Κάτω από το δέρμα, το υαλουρονικό οξύ συγκρατεί μόρια νερού και βοηθά στην καλύτερη σύνδεση των ινών κολλαγόνου και ελαστίνης. Οι ρυτίδες σβήνουν και το δέρμα παραμένει σφριγηλό και ενυδατωμένο.

Σε ποιές περιπτώσεις χρησιμοποιείται το Βotox και σε ποιες το υαλορουνικό οξύ;

Με το botox προλαμβάνονται και αντιμετωπίζονται οι ρυτίδες έκφρασης: μετώπου, μεσόφρυου, ματιών και λαιμού.
Από την άλλη, το υαλουρονικό οξύ είναι η λύση για τις ρυτίδες χειλιών, στόματος και παρειών, ενώ παράλληλα χρησιμοποιείται για την αύξηση του όγκου των χειλιών και των ζυγωματικών.

Πώς πραγματοποιείται η θεραπεία με Botox και πώς με υαλουρονικό οξύ;

Στο πρόσωπο, η δράση του botox είναι να αδρανοποιεί προσωρινά και τοπικά τους μιμικούς μύες του προσώπου. Μειώνει την κίνηση στους μικρούς, δηλαδή, μύες που προκαλούν τις εκφράσεις, όπως του θυμού, της λύπης, της έκπληξης, της απορίας, κλπ. Οι μύες αυτοί συσπώμενοι δημιουργούν τις ρυτίδες και εκεί ακριβώς στοχεύει το botox. Με το botox, στην κατάλληλη δόση και σωστή θέση, οι ρυτίδες αυτές απαλύνονται, χωρίς να χάνουμε την εκφραστικότητά μας.

Επειδή το botox δρα τοπικά στο σημείο που γίνεται, μπορεί να εφαρμοστεί προληπτικά ακόμα και σε νεαρά σε ηλικία άτομα στα οποία οι ρυτίδες λόγω της αυξημένης εκφραστικότητάς τους έχουν σχηματιστεί μεν αλλά δεν έχουν ακόμα εγκατασταθεί και μονιμοποιηθεί. Αυτή η τεχνική είναι γνωστή ως “baby botox” τεχνική κατά την οποία χρησιμοποιούνται μικρότερες δόσεις botox που δρα ανασταλτικά στη μονιμοποίηση των ρυτίδων. Αντιθέτως, σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, που έχουν ήδη σχηματιστεί βαθιές ρυτίδες, το botox έχει μικρότερη δράση, καθώς το δέρμα που πλέον έχει μειωμένη ελαστικότητα έχει ήδη «τσακίσει» στη ρυτίδα από τη χρόνια σύσπαση των μιμικών μυών. Σε αυτή την περίπτωση το botox δεν μπορεί να αποδώσει το ίδιο ικανοποιητικά όσο σε μικρότερης ηλικίας άτομα.

Το υαλουρονικό οξύ ενίεται κάτω από την επιδερμίδα γεμίζοντας έτσι τις ρυτίδες των χειλιών, γύρω από το στόμα, αλλά δίνοντας και όγκο στα ζυγωματικά και στα χείλη. Η θεραπεία με υαλουρονικό οξύ είναι γρήγορη, ανώδυνη (υπό τοπική αναισθησία) και ασφαλής.

Πόσο συχνά πρέπει να εφαρμόζεται κάθε θεραπεία;

Το botox είναι καλό να εφαρμόζεται περί τις 2 – 3 φορές το χρόνο (σε ειδικές περιπτώσεις ενδεχομένως να χρειάζονται έως και 4 επαναλήψεις ετησίως). Έχει διαπιστωθεί ότι η συχνότερη, πριν την πάροδο τριμήνου, εφαρμογή μπορεί να εκληφθεί από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού ως αναμνηστική δόση με εμφάνιση εξουδετερωτικών αντισωμάτων, που αποτελεί και την μόνη περίπτωση μειωμένης διάρκειας ή αποτελεσματικότητας της ουσίας. Η δράση της θεραπείας με υαλουρονικό οξύ διαρκεί από 6 έως 18 μήνες από την εφαρμογή του.

Μύθοι και αλήθειες για το botox

ΑΛΗΘΕΙΑ: το botox προέρχεται από την αλλαντική τοξίνη, η δράση της οποίας είναι υπεύθυνη για την αλλαντίαση, μια σοβαρή νόσο που αποκτά κανείς από την κατανάλωση μη σωστά διατηρημένων κονσερβών και αλλαντικών.
Είναι όμως μεγάλος ΜΥΘΟΣ ότι η βοτουλινική τοξίνη τύπου Α που περιέχεται στο botox με τη μορφή της κεκαθαρμένης τοξίνης είναι βλαπτική και επικίνδυνη για τον ανθρώπινο οργανισμό. Κλινικές μελέτες που διεξήχθησαν τα τελευταία 11 χρόνια χρήσης του botox στην κοσμητική ιατρική μαρτυρούν ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες από το botox είναι ελάχιστες και μόνο παροδικές, με πιο συχνές την ήπια κεφαλαλγία και το αίσθημα βάρους στο μέτωπο μετά την εφαρμογή που υποχωρούν σύντομα και μειώνονται μετά από επαναλαμβανόμενες εφαρμογές της ουσίας στο πρόσωπο.

ΜΥΘΟΣ: Το botox μπορεί να αλλοιώσει και να παραμορφώσει τα χαρακτηριστικά του προσώπου ή να «παγώσει» τις εκφράσεις.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Το botox μειώνει τις συσπάσεις των μυών που κινούν το δέρμα, με αποτέλεσμα οι λεπτές γραμμές αυτού να απαλύνουν. Όταν η ουσία ενίεται στα σωστά ανατομικά σημεία και στη σωστή δόση, οι εκφράσεις και τα χαρακτηριστικά του προσώπου δεν αλλοιώνονται, αλλά αναδεικνύονται, καθώς το πρόσωπο φαίνεται πιο ξεκούραστο και ανανεωμένο.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Η διάρκεια δράσης του botox είναι παροδική, πλήρως αναστρέψιμη και κυμαίνεται από 4 έως 6 μήνες κατά μέσο όρο με μια μικρή κινητικότητα που μπορεί να εμφανιστεί ήδη από τον 3ο μήνα. Επομένως θα πρέπει να επαναλαμβάνεται 2 με 3 φορές το χρόνο.

ΜΥΘΟΣ: μετά από πολλές εφαρμογές η αποτελεσματικότητα ή η διάρκεια του botox μειώνεται.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των θεραπειών που μπορεί να κάνει κανείς. Αντιθέτως, σύμφωνα με μελέτη σε μεγάλο αριθμό ασθενών που δημοσιεύτηκε 2011 στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό American Society of Dermatologic Surgery, η έγκαιρη και συνεπής επανάληψη της θεραπείας κάθε 4 – 5 μήνες οδηγεί σε μεγαλύτερη κάθε φορά μείωση των ρυτίδων, μεγαλύτερη ικανοποίηση των «ασθενών» και μεγαλύτερη διάρκεια του αποτελέσματος που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τους 7 μήνες.

ΜΥΘΟΣ: αν κάποιος αποφασίσει για κάποιο λόγο να διακόψει τη θεραπεία με botox θα επιταχυνθεί η διαδικασία γήρανσης και θα επιδεινωθεί η εικόνα του προσώπου του.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Μετά την πάροδο της δράσης του botox, το πρόσωπο απλά θα επανέλθει σταδιακά στην αρχική, προ της θεραπείας, κατάσταση, καθώς οι μύες αρχίζουν και πάλι να κινούνται κανονικά.

ΜΥΘΟΣ: η ανάγκη για την θεραπεία με botox καθορίζεται από την ηλικία.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Υπάρχουν πρόσωπα με υπερδραστήριους μύες και έντονη εκφραστικότητα που χρειάζονται botox ήδη από την ηλικία των 20 ετών, ενώ πρόσωπα υποτονικά μπορεί να μην εμφανίσουν ρυτίδες έκφρασης πριν την ηλικία των 30-35 ετών. Επομένως η κατάσταση του προσώπου και όχι η ηλικία καθορίζουν την ανάγκη για την εφαρμογή της θεραπείας με botox. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας δρα προληπτικά στην εμφάνιση και εγκατάσταση των ρυτίδων και διατηρεί το νεανικό πρόσωπο για πολλά χρόνια. Η προληπτική εφαρμογή του μπότοξ στις ηλικίες 20-30 αναφέρεται συχνά ως “baby botox” και κερδίζει συνεχώς έδαφος.

ΜΥΘΟΣ: το botox αποτελεί τη μαγική λύση που θα εξαφανίσει τις ρυτίδες σε οποιαδήποτε ηλικία.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Όταν οι ρυτίδες είναι αρκετά έντονες, έχουν εγκατασταθεί και γίνει μόνιμες ή όταν συνυπάρχει χαλάρωση του δέρματος το botox πέρα από μια πιο ξεκούραστη όψη δεν θα σβήσει εντελώς τις ρυτίδες. Στις περιπτώσεις αυτές θα απαιτηθεί η συνδυαστική χρήση υαλουρονικού οξέος. Για το λόγο αυτό, το botox ως μονοθεραπεία δεν ενδείκνυται σε ηλικίες άνω των 65 ετών.

ΑΛΗΘΕΙΑ: η διαδικασία εφαρμογής του Botox στην αισθητική Δερματολογία είναι αρκετά απλή, σύντομη και το άτομο μπορεί να επιστρέψει αμέσως μετά στις καθημερινές του δραστηριότητες. Βέβαια αυτό ισχύει όταν η εφαρμογή γίνεται από εξειδικευμένο Δερματολόγο ή πλαστικό Χειρουργό και σε κατάλληλα εξοπλισμένο ιατρείο, καθώς πρόκειται για μια καθαρά ιατρική θεραπεία.

ΑΛΗΘΕΙΑ: το botox είναι εξαιρετικά ευαίσθητη ουσία στις υψηλές θερμοκρασίες. Το αποτέλεσμά του μειώνεται σε μη σωστή συντήρηση, μη σωστή διάλυση του φαρμάκου, καθώς και παραμονή αυτού διαλυμένο για αρκετό διάστημα πριν τη χρήση του. Είναι απαραίτητη η επιλογή ιατρείου και κλινικών με εμπειρία στην εφαρμογή πολλών θεραπειών που μπορούν να πιστοποιήσουν την γνησιότητα του φαρμάκου. Μεγάλη σημασία έχει και η τήρηση κάποιων απλών οδηγιών από μέρους τους ασθενούς (π.χ. αποφυγή άσκησης και τριψίματος της περιοχής για τρία εικοσιτετράωρα), ώστε η διάρκεια δράσης και το αποτέλεσμα του botox να είναι βέλτιστα.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Είναι αλήθεια ότι το botox είναι ακριβό φάρμακο. Επομένως και το κόστος της θεραπείας είναι σχετικά υψηλό. Η επιλογή φθηνών λύσεων και «προσφορών» είναι επικίνδυνη, καθώς στις περιπτώσεις αυτές η προέλευση και η ποιότητα του φαρμάκου είναι αμφίβολη, η διάλυση - αραίωσή του όχι σωστή και το αποτέλεσμα στην καλύτερη περίπτωση θα είναι φτωχό και μικρής διάρκειας. Όταν επιλέγουμε μία ιατρική θεραπεία κύριο κριτήριο θα πρέπει να είναι η εμπειρία του ιατρού και η ασφάλεια της θεραπείας. Σε μη γνήσιο σκεύασμα υπάρχουν σοβαροί και ανυπολόγιστοι κίνδυνοι για την υγεία μας.

Botox και υπεριδρωσία

Άλλη μια σημαντική χρήση του botox είναι η θεραπεία της υπεριδρωσίας. Μάλιστα, αποτελεί άριστη επιλογή θεραπείας για άμεση μείωση της εφίδρωσης έως 95%.

Η θεραπεία με botox είναι αποτελεσματική σε όλες τις μορφές υπεριδρωσίας και στερείται παρενεργειών και η διάρκεια του αποτελέσματος σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσει τους 8 μήνες.

Ποια είναι η διαδικασία της θεραπείας;

Πριν τη θεραπεία υπεριδρωσίας με botox προηγείται χαρτογράφηση της περιοχής με test αμύλου - ιωδίου. Με το τεστ αυτό, η περιοχή που ιδρώνει χρωματίζεται μαύρη. Στη συνέχεια ενίεται το botox ενδοδερμικά με τρόπο κατά το δυνατόν ανώδυνο. Η θεραπεία υπεριδρωσίας με botox είναι θεραπεία εκλογής για άμεση μείωση έως εξαφάνιση της εφίδρωσης, ενώ ο ασθενής επιστρέφει αμέσως στις δραστηριότητές του.

Ποια είναι η διάρκεια δράσης της θεραπείας υπεριδρωσίας με botox;

Η θεραπεία της υπεριδρωσίας με botox είναι παροδική. Το αποτέλεσμα διαρκεί περίπου 6 μήνες. Οι συχνές επαναλήψεις της θεραπείας καθώς και η εφαρμογή αλλαντικής τοξίνης τύπου Β (neuroblock) σε ειδικές περιπτώσεις παρατείνουν τη δράση έως και 8-10 μήνες.