Πρέσπες: Φθινόπωρο σε… εναλλακτικά νερά

του Γιώργου Κόκουβα

Θα περάσετε από χρυσαφένια δάση. Θα αφήσετε πίσω σας χωριά - φαντάσματα χωμένα στη βλάστηση. Θα σας καθοδηγήσουν πελεκάνοι και ερωδιοί προς γραφικά ψαροχώρια. Και τελικά, θα τις δείτε: Οι Πρέσπες, απλώνοντας τα ήρεμα νερά τους στα πιο ευλογημένα από τη φύση μέρη της βορειοδυτικής Ελλάδας, παγώνουν τον χρόνο και συνθέτουν τη δική τους μεθυστική σονάτα, όσο το Φθινόπωρο είναι απασχολημένο με το να τις ζωγραφίζει με τα πιο γοητευτικά χρώματα.

Από τις βαρκάδες στις όχθες των λιμνών μέχρι το φρέσκο ψάρι στα βουκολικά ταβερνάκια και από τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής μέχρι την εξερεύνηση βυζαντινών θησαυρών στην αγκαλιά του γαλάζιου, αφηνόμαστε στη γλυκιά ηρεμία των Πρεσπών και σας ξεναγούμε στα καλύτερά τους.

Διαδρομή και… δρυμοί

Ο δρόμος προς τις Πρέσπες, αν ξεκινήσετε από τη Φλώρινα, μπορεί να περιλαμβάνει στροφές επί στροφών, αλλά αυτό καθόλου δεν θα σας ενοχλήσει, καθώς σε κάθε γύρισμα του τιμονιού σας περιμένει άλλο ένα τοπίο που θα μπορούσε να γίνει… φθινοπωρινό screensaver στο laptop σας, άλλη μια σειρά από οξιές και βουνοκυπάρισσα, άλλο ένα χωριό - φάντασμα που κρύβει μέσα στις φυλλωσιές και στα εγκαταλελειμμένα πέτρινα σπιτάκια του μία πικρή ιστορία από την Κατοχή.

Ο Εθνικός Δρυμός που θα σας φτάσει μέχρι τα νερά της Μικρής Πρέσπας ιδρύθηκε το 1974, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια να αναδειχθεί ο φυσικός του πλούτος, που έχει να περηφανεύεται για 1.500 είδη δέντρων, από τα οποία ξεπροβάλλουν σπάνιοι πελεκάνοι που φιλοξενούνται σ’ αυτά τα μέρη.

Οι 'δίδυμες' λίμνες

Σε αναμφισβήτητη πρωταγωνίστρια της περιοχής αναδεικνύεται η Μικρή Πρέσπα, καθώς στην ουσία, είναι… μεγαλύτερη από τη Μεγάλη – στη χώρα μας ανήκουν τα 40 από τα 272τ.χλμ.

της Μεγάλης Πρέσπας, ενώ από την Μικρή Πρέσπα απολαμβάνουμε σχεδόν το σύνολο της έκτασής της, περίπου 48τ.χλμ.

Μην περιμένετε παράδεισους τουρισμού, οργανωμένα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και αστικά ψήγματα στις όχθες τους: Οι Πρέσπες σας καλωσορίζουν με μια αίσθηση μελαγχολικής ερημιάς και σας μεταφέρουν 'έξω από αυτόν τον κόσμο', εκεί όπου θα ενθουσιαστούν οι φυσιολάτρες και οι φίλοι του αγροτουρισμού που δεν τους εντυπωσιάζουν οι ανέσεις αλλά η άγρια ομορφιά.

Ίσως γι’ αυτό οι περισσότεροι επισκέπτες επιλέγουν τη χρυσή τομή της εξερεύνησης των Πρεσπών, έχοντας ως βάση την πόλη της Φλώρινας ή της Καστοριάς, που ισαπέχουν από το… πουθενά της λίμνης.

Σε χωριά και… νησιά

Πρώτη απαραίτητη στάση, το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου, που παραμονεύει μέσα στη φθινοπωρινή ομίχλη, έτοιμο να μοιραστεί μαζί σας τους μύθους του. Το νησάκι φιλοξενεί όλα κι όλα έντεκα σπίτια, και ένας από τους θρύλους λέει πως… δεν χωρά άλλο, καθώς το δωδέκατο σπίτι που θα χτιστεί είναι καταδικασμένο να γκρεμιστεί.

Στον Άγιο Αχίλλειο θα φτάσετε περπατώντας στην πλωτή ξύλινη γέφυρα που θα σας οδηγήσει κατ’ ευθείαν σε ένα βουκολικό τοπίο: Οικόσιτα ζώα που κυκλοφορούν ελεύθερα, παλιές βάρκες αναποδογυρισμένες μέσα στη λάσπη και κάπου προς την κορυφή, ο βυζαντινός ναός του Αγίου Αχιλλείου, που χτίστηκε στα τέλη του 10ου αιώνα και μεταφέρει μέχρι σήμερα ιστορικά μυστικά στα σωζόμενα μέρη του.

Από εκεί, μπορείτε να αγναντέψετε τα γαλήνια νερά της Μικρής Πρέσπας και να απολαύσετε το θέαμα των άγριων πουλιών που ετοιμάζονται να ταξιδέψουν. Πριν συνεχίσετε για το επόμενο χωριό, πάρτε δυνάμεις πίνοντας ελληνικό καφέ στο παραδοσιακό καφενεδάκι στο κέντρο του νησιού.

Στην αγκαλιά της Μεγάλης Πρέσπας, 60 χιλιόμετρα από τη Φλώρινα, θα συναντήσετε το δημοφιλέστερο χωριό της περιοχής, τον γραφικό, προστατευμένο οικισμό των Ψαράδων. Παραδοσιακά διώροφα σπίτια με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, χτισμένα από πέτρα, ξύλο και λάσπη, αιχμαλωτίζουν το βλέμμα με τις όμορφες εξωτερικές τους σκάλες που οδηγούν στα χαγιάτια.

Προχωρώντας προς τις όχθες, σας περιμένουν ντόπιοι με την πραμάτεια τους, που συνίσταται στα φημισμένα φασόλια των Πρεσπών (πλακί, γίγαντας και… ελέφαντας), σε χειροποίητα πλεκτά καλάθια και σε λαχταριστά βαζάκια με γλυκά του κουταλιού.

Εκεί, πλάι στις ειδικές πισσωμένες βάρκες που φροντίζουν για το ψάρι το επιούσιο του χωριού, θα βρείτε και ξεναγούς που αναλαμβάνουν να σας μυήσουν στα μυστικά της λίμνης με βαρκάδα: Πλεύστε στις όχθες των Ψαράδων, όπου θα δείτε εικόνες σκαλισμένες σε βράχους, απόκοσμες σπηλιές, ασκηταριά και (ακόμη περισσότερα) σπάνια πτηνά και φτάστε μέχρι το λεγόμενο 'τριεθνές', στο σημείο δηλαδή όπου τα νερά της Μεγάλης Πρέσπας ορίζουν τα σύνορα των τριών κρατών που τη μοιράζονται: την Ελλάδα, την ΠΓΔΜ και την Αλβανία.

Ελαφρώς πιο ορεινός, χτισμένος στην πλαγιά του βουνού βορειοανατολικά της Μικρής Πρέσπας, αγναντεύει τα νερά ο οικισμός του Αγίου Γερμανού, που μαζί με τους Ψαράδες κρατά τα σκήπτρα της φιλοξενίας, με αρκετούς ξενώνες, ταβέρνες και μικροπωλητές παραδοσιακών προϊόντων.

Εδώ θα βρείτε επίσης και κέντρο ενημέρωσης τουρισμού, από όπου θα προμηθευτείτε χάρτες και θα μάθετε όσα πρέπει να δείτε.

Από τα υπόλοιπα χωριά των Πρεσπών, ο Λαιμός, οι Καρυές και το Βροντερό παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο χρώμα, χωρίς καμία τουριστική παραφωνία, ενώ κοντά στον οικισμό Πύλη, ακολουθώντας off road διαδρομές θα βρείτε τη σπηλιά του Ζαχαριάδη, όπου κρύβονταν οι αντάρτες κατά την Κατοχή και τον Εμφύλιο.

Πού θα φάτε

• Στον 'Ρούντο' στον Άγιο Γερμανό, όπου θα δοκιμάσετε το εξαιρετικό τσίπουρο, φρεσκοαποσταγμένο από τους ειδήμονες του χωριού, συνοδεία ψαρομεζέδων, κατευθείαν από τα νερά της λίμνης.
• Στην ψαροταβέρνα 'Παράδοση' στους Ψαράδες, όπου επιβάλλεται να δοκιμάσετε την σπεσιαλιτέ της περιοχής, ήτοι γριβάδι ή πέστροφα στα κάρβουνα.
• Στην ταβέρνα του Λάζαρου στους Ψαράδες για ντόπια σχάρα και λαχταριστούς μεζέδες συνοδευμένους με ονομαστό κόκκινο κρασί από το Αμύνταιο.
• Στο 'Στέκι του Παυλάρα' στη Φλώρινα για ντόπιους μεζέδες και καλής ποιότητας κρεατικά.
  (Σε όλα τα παραπάνω, οι τιμές κυμαίνονται στα λογικά όρια των 15 ευρώ κατ’ άτομο.)

Πού θα μείνετε:

• Στον παραδοσιακό ξενώνα Άγιος Γερμανός στο ομώνυμο χωριό. Πρόκειται στην ουσία για μία γραφική 'γειτονιά' του χωριού, αποτελούμενη από αναπαλαιωμένα διατηρητέα σπίτια. Η τιμή για το δίκλινο δωμάτιο με τζάκι ξεκινά αυτή την περίοδο από τα 50 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
• Στον ξενώνα Mimallones στον οικισμό του Λαιμού. Τα άνετα δωμάτια με τις μοντέρνες νότες που σέβονται όμως την παράδοση ξεκινούν αυτή την περίοδο από τα 60 ευρώ ανά διανυκτέρευση, περιλαμβανομένου πρωινού.
• Στον λιτό, παραδοσιακό και εξαιρετικά φιλόξενο ξενώνα 'Συντροφιά' στους Ψαράδες. Το δίκλινο δωμάτιο στοιχίζει 40 ευρώ ανά διανυκτέρευση ή 50 ευρώ με πρωινό.
• Στο Lingos Hotel στην πόλη της Φλώρινας, που αποτελεί ιδανική βάση αν θέλετε να απολαύσετε τις οργανωμένες ανέσεις της πόλης και των ρομαντικών του δωματίων με την εξερεύνηση της φύσης. Το δίκλινο ξεκινά από τα 75 ευρώ για κρατήσεις μέσω Booking.
• Το ίδιο ισχύει και για την όμορφη πόλη της Καστοριάς, όπου μπορείτε να μείνετε στο πολυτελές παραδοσιακό Nostos Hotel. Η τιμή για το δίκλινο δωμάτιο ξεκινά από τα 65 ευρώ για κρατήσεις μέσω Booking.