Πόρτο: Χίλια χρώματα στην άκρη της Ευρώπης

του Γιώργου Κόκουβα

Περπατήσαμε σε στενά δρομάκια με επιβλητικά μεσαιωνικά κτίρια. Μετρήσαμε χιλιάδες περίτεχνα azulejos σε γοτθικές εκκλησίες και μεταμοντέρνα κτίρια. Διασχίσαμε «παριζιάνικες» γέφυρες πάνω από το πιο «μεθυσμένο» ποτάμι της Ευρώπης.

Ανακρίναμε ντόπιους για τα καλύτερα στέκια, την παραδοσιακή κουζίνα και τους χειροποίητους θησαυρούς στις παρυφές λόφων. Και φυσικά, σας τα εκμυστηρευόμαστε ένα-ένα, για να γνωρίζετε τα πάντα για το πορτογαλικό λιμάνι με τα χίλια χρώματα.

Το Πόρτο μπήκε στον χάρτη της ελληνικής ταξιδιωτικής συνείδησης μόλις το 2004, το «ιστορικό» εκείνο καλοκαίρι που η Ελλάδα κατέκτησε το Euro στα γήπεδα της πιο δυτικής ευρωπαϊκής χώρας. Μαζί στον τελικό της διοργάνωσης, μαζί στην κρίση, μαζί στο ΔΝΤ, Ελλάδα και Πορτογαλία μοιάζουν να ζουν παράλληλους βίους, που αποτυπώνονται στην χαλαρή τους διάθεση και στην φιλοξενία τους.

Μπορεί λοιπόν το καλοκαίρι μας να ανήκει δικαιωματικά στα ελληνικά νησιά, αλλά το Πόρτο μας κλείνει το μάτι για φθινοπωρινές αποδράσεις, γι’ αυτό και φροντίζουμε εγκαίρως να συστηθούμε με τις πιο όμορφες γωνιές του.

Πόρτο όπως Πορτογαλία

Δεν υπάρχει καταλληλότερη πόλη από το Πόρτο για να πάρει κανείς γεύση αυθεντικής Πορτογαλίας.

Κι αυτό γιατί όχι μόνο η πόλη λέγεται πως έδωσε το όνομά της στην ίδια την χώρα -οι Λατίνοι αποκαλούσαν την πόλη Portus (λιμάνι) Cale (η παλιά ονομασία της πόλης) και τελικά ολόκληρη η χώρα πήρε το όνομα Πόρτο-κάλε, που εξελίχθηκε σε Πορτογαλία- αλλά συνδυάζει όλα εκείνα που περιμένει να δει κανείς στην Ιβηρική: Ήλιο και χρώμα από την Μεσόγειο, δροσιά και επιβλητικότητα από τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Απλούς ανθρώπους και «πολύπλοκη» Ιστορία. Παρελθόν και μέλλον.
Ιδιαίτερο το τελευταίο αυτό ζεύγος γίνεται αντιληπτό από τα δύο «πρόσωπα» της πόλης που σχίζει περίτεχνα στην μέση ο ποταμός Douro. Από την μία πλευρά η παραδοσιακή τουριστική περαντζάδα της Ribeira με την παλιά μεσαιωνική πόλη αμφιθεατρικά χτισμένη πίσω της και από την αντίπερα όχθη, η «μεθυστική» περιοχή της Gaia με τα κελάρια παλαίωσης του περίφημου πόρτο, τις ψαροταβέρνες και την σύγχρονη πόλη στα «μετόπισθεν».

Από την Ιστορία… στο χρώμα

Ξεκινώντας από την καρδιά της μεσαιωνικής πόλης, το Πόρτο μας εξαπατά: Τα αιωνόβια κτίρια γέρνουν μελαγχολικά το ένα προς το άλλο, το βλέμμα πιάνει κάποιον μπαρόκ ναό που μοιάζει με τρομακτικό κάστρο, και μπροστά μας απλώνονται λαβύρινθοι από ελαφρώς καταθλιπτικά πλακόστρωτα καντούνια, σαν να βρισκόμαστε σε μια πιο μουντή εκδοχή της Κέρκυρας.

Αυτό είναι όλο; Κι όμως, μόλις ξεκινά ο δαιδαλώδης περίπατος στα ιστορικά σοκάκια, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί η UNESCO έχει εντάξει όλο το ιστορικό κέντρο του Πόρτο στην λίστα με την Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά: Κάθε πλατεία κρύβει μια ιστορία, κάθε τοίχος φιλοξενεί και μια διαφορετική εκδοχή των πορτογαλικών αζουλέζου (τα παραδοσιακά πλακίδια που συναντά κανείς σε κάθε πορτογαλική γωνιά), κάθε κτίριο μοιάζει με παλιό σπάνιο βιβλίο, κι όλα μαζί δημιουργούν μια ιδιόμορφη γοτθική «βιβλιοθήκη» αρχιτεκτονικής.

Κάπως έτσι, προσπερνώντας παλιά γοητευτικά βαγόνια του τραμ, τουριστικά τρενάκια, ντόπιους που ακόμη κι αν δεν γνωρίζουν αγγλικά θα επιδείξουν ένθερμο πάθος για να βοηθήσουν και κατηφορικά πλακόστρωτα με απλωμένες μπουγάδες πάνω από τα κεφάλια μας, καταλήγουμε στο φωτεινό πρόσωπο του Πόρτο: στο υγρό του στοιχείο.

Εκεί, δίπλα από το ποτάμι, τα χαρούμενα παστέλ χρώματα από τα παραδοσιακά κτίρια συναντούν ανθισμένα μπαλκόνια, οι τουρίστες βρίσκουν «νησιώτικα» στέκια για να απολαύσουν τον καφέ τους παρακολουθώντας παιδιά να επιχειρούν δροσιστικές βουτιές στο ποτάμι και οι πιο ρομαντικοί φαντάζονται τους μεγάλους Πορτογάλους θαλασσοπόρους να ξεκινούν από εκεί που τελειώνει ο Douro και αρχίζει ο Ατλαντικός για να ανακαλύψουν την Αμερική και τις Ινδίες – εδώ γεννήθηκε ο περίφημος Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος που στήριξε τα ταξίδια του Μαγγελάνου και του Βάσκο ντα Γκάμα.

Φυσικά, οι έξι γέφυρες που ενώνουν την Ribeira με την Gaia τραβούν δικαιωματικά την προσοχή του βλέμματος. Κι αυτό γιατί οι αρχιτέκτονές τους φρόντισαν να κάνουν τον Douro έναν μικρό... Σηκουάνα. Αν η γέφυρα της πιο πάνω φωτογραφίας σας θυμίζει την βάση του πύργου του Άιφελ, έχετε δίκιο: Πολλές από τις γέφυρες του Πόρτο σχεδιάστηκαν από τους μαθητές του Άιφελ.

Όταν το βλέμμα κατέβει στο επίπεδο του νερού, κολλάει στο άλλο σήμα-κατατεθέν του ποταμού, τις επίπεδες βάρκες «rabelos» με το φαρδύ πανί που άλλοτε χρησιμοποιούνταν για να μεταφέρουν τα βαρέλια με το πόρτο.

Όσα πρέπει να κάνετε στο Πόρτο

• Περιπλανηθείτε στα μεσαιωνικά σοκάκια του ιστορικού κέντρου και δείτε τα αξιοθέατα: τον Καθεδρικό Ναό της πόλης (Se Catedral), το Εθνικό Θέατρο του S.Joao, τον Ναό του Santo Ildefonso, της Santa Clara και του Αγίου Φραγκίσκου, με το ανατριχιαστικό ικρίωμα της Ιεράς Εξέτασης και τον χρυσό διάκοσμο, την αραβική αίθουσα-αριστούργημα του Παλατιού Bolsa και τον Πύργο των Κληρικών. Αν θέλετε να γλιτώσετε χρόνο, δείτε τα όλα σε διάστημα μίας ώρας, παίρνοντας το τρενάκι της Living Tours που θα βρείτε στην πλατεία του Sao Bento (εισιτήριο: 7 ευρώ).
• Πιείτε καφέ και δοκιμάστε τα υπέροχα γλυκίσματα pasteis de nata (μικρά παραδοσιακά «γαλακτομπουρεκάκια») στην Cais da Ribeira, αφού περάσετε ανάμεσα από πλανόδιους που πουλάνε αναμνηστικά κοκοράκια και… σεμεδάκια, μουσικούς του δρόμου και τουρίστες που γεμίζουν την μνήμη της φωτογραφικής τους μηχανής.
• Διασχίστε την γέφυρα Dom Luis, βλέποντας ένα εντυπωσιακό πανόραμα του Πόρτο και περάστε απένταντι, στην Cais de Gaia.
• Εκεί, επιλέξτε μία από τις εταιρίες παραγωγής πόρτο και ακολουθήστε τον δρόμο του... πορτογαλικού κρασιού. Κάθε εταιρία παρέχει οργανωμένες ξεναγήσεις στα κελάρια της και μυσταγωγικά sessions porto-tasting. Από τις πιο γνωστές είναι η Calem,η Croft και η Sandeman. Θα γευτείτε εγγυημένα το καλύτερο πόρτο του κόσμου, καθώς κάθε Πορτογάλος παραγωγός που σέβεται τον εαυτό του διατηρεί την βάση του στην Gaia του Πόρτο.
• Δοκιμάστε μπακαλιάρο, ο οποίος αποτελεί το «εθνικό» ψάρι της Πορτογαλίας και μαγειρεύεται σε εκατοντάδες παραλλαγές στα εστιατόρια και τις ψαροταβέρνες της πόλης (δείτε προτάσεις παρακάτω).
• Απολαύστε ένα γεύμα ή ένα ποτό ακούγοντας fado, τα παραδοσιακά πορτογαλέζικα μελαγχολικά «blues» με τις ιδιαίτερες φωνές των ερμηνευτών τους. Ένα από τα γνωστά στέκια όπου συνδυάζονται παραδοσιακό φαγητό και fados είναι το O fado, αλλά κατά την γνώμη μας, ο καλύτερος –και πιο οικονομικός- τρόπος να τα απολαύσετε είναι να ανακαλύψετε τα μικρά κρυμμένα ταβερνάκια που διοργανώνουν αυθόρμητες live βραδιές.
• Ανακαλύψτε την σύγχρονη όψη του Πόρτο. Αν βρίσκεστε στο ιστορικό κέντρο, πάρτε την κίτρινη γραμμή του μετρό, η οποία διασχίζει το πάνω μέρος της γέφυρας προσφέροντας απίστευτη θέα και κατευθυνθείτε προς την Gaia. Θαυμάστε το μοναδικής αισθητικής Μέγαρο Μουσικής του Πόρτο και ψωνίστε στο εμπορικό κέντρο El Corte Inglés (στάση Dom Joao II), απολαμβάνοντας στην συνέχεια πανοραμική θέα από το café στο μπαλκόνι του τελευταίου ορόφου.
• Αγοράστε προϊόντα που καλλιεργούνται στο ποτάμι, από το κρυμμένο μαγαζάκι Barril Douro και, λίγο πιο κάτω, χειροποίητα αξεσουάρ και ρούχα από το funky Knock Knock στον μικρό όμορφο πεζόδρομο Rua Candido dos Reis κοντά στην όχθη της Gaia.
• Επισκεφθείτε δύο διάσημα κτίρια της πόλης: Την Livraria Lello, που ψηφίστηκε ως ένα από τα ωραιότερα βιβλιοπωλεία στον κόσμο χάρη στο τεράστιο βιτρό της οροφής, τον υποβλητικό φωτισμό, τις βελούδινες στριφογυριστές σκάλες του και φυσικά, τα βιβλία του, και το κατακόκκινο Κέντρο Τέχνης Mercado Ferreira Borges, όπου διοργανώνονται lives, εκθέσεις τέχνης, εκδηλώσεις, ενώ στην αυλή του φιλοξενείται ένα συμπαθητικό café-μπυραρία και στο «πατάρι» του ένα όμορφο εστιατόριο.

Πού να φάτε

• Στο Escondidinho (Rua Passos Manuel 144), στο ιστορικό κέντρο της πόλης, για να δοκιμάσετε μερικές από τις καλύτερες συνταγές με μπακαλιάρο, ψητό χταπόδι και άλλες παραδοσιακές πορτογαλικές γεύσεις σε ένα επιβλητικό περιβάλλον, τριγυρισμένοι από –τι άλλο;- azulejos (ενδεικτική τιμή 20-25 ευρώ κατ’ άτομο).
• Στο Nakité (Rua do Breiner 396) αν δεν είστε φανατικοί της κρεατοφαγίας, καθώς εδώ θα συναντήσετε μία από τις πιο δημοφιλείς vegetarian γωνιές της Ευρώπης (ενδεικτική τιμή 15-20 ευρώ κατ’ άτομο).
• Στον «μποέμ» κήπο του Rota do Cha (Rua Miguel Bombarda 457), που θεωρείται café, ωστόσο παρέχει επιλογές για γευστικότατα snacks όπως νόστιμες κρέπες και empanadas λαχανικών (ενδεικτική τιμή 10 ευρώ κατ΄άτομο).
• Στο εστιατόριο του Κέντρου Τέχνης Mercado Ferreira Borges, στο όμορφο πατάρι του οποίου προσφέρεται μενού θαλασσινών και παραδοσιακών γεύσεων σε artistic περιβάλλον (ενδεικτική τιμή: 15-25 ευρώ κατ’ άτομο).
• Στο Simbiose (Rua Infante Dom Henrique 133) στην περαντζάδα του ποταμού στην Ribeira, για απλή αλλά αξιοπρεπή τοπική κουζίνα με θέα στα νερά του Douro (ενδεικτική τιμή 15-20 ευρώ).

Πώς θα φτάσετε στο Πόρτο

Με τον εθνικό αερομεταφορέα της Πορτογαλίας, την TAP, μέσω Λισαβόνας (από 245 ευρώ συμπεριλαμβανομένων φόρων) ή με την Iberia, μέσω Μαδρίτης (από 230 ευρώ με τους φόρους) – οι τιμές είναι ενδεικτικές για την φθινοπωρινή περίοδο.

Πού να μείνετε

• Στο Hotel Premium Porto στο ιστορικό κέντρο, τα μοντέρνα φωτεινά και πολύ ευρύχωρα δωμάτια του οποίου στοιχίζουν από 49 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
• Στο πέντε αστέρων HF Ipanema με θέα στο ποτάμι, υπέροχη πισίνα στο roof garden, πεντακάθαρα ευρύχωρα δωμάτια, στην εξαιρετική τιμή των 64 ευρώ ανά διανυκτέρευση με έγκαιρη κράτηση μέσω Booking.
• Στα λιτά αλλά περιποιημένα δωμάτια του low budget Xangô, στο οποίο η διαμονή ανά διανυκτέρευση κοστίζει μόλις 26,90 ευρώ(!)
• Στο πολυτελές Bessa Hotel στην αριστοκρατική περιοχή Boavista. Μεγάλα μπαλκόνια με θέα στην πόλη, δωμάτια διακοσμημένα και προσεγμένα μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια και ανέσεις όπως γυμναστήριο και τούρκικο χαμάμ προσφέρονται σε τιμές που ξεκινούν από τα 59 ευρώ ανά διανυκτέρευση για κράτηση μέσω Booking.
  (Οι τιμές αφορούν δίκλινο δωμάτιο, υπολογισμένες για την περίοδο του φθινοπώρου).