5. Μετεγχειρητική παρακολούθηση του καρκίνου του πνεύμονα

 Κάθε ασθενής που υποβλήθηκε σε θεραπευτική εκτομή για καρκίνο του πνεύμονα πρέπει να υποβάλλεται σε πρόγραμμα παρακολούθηση για μία πενταετία, για τον κίνδυνο ενδεχόμενης Υποτροπής της νόσου.

Μετά από μία 5ετία ο ασθενής κηρύσσεται "Ιαθείς" και στο εξής μπορεί να παύσει να παρακολουθείται ή, εναλλακτικά, μπορεί να παρακολουθείται μόνο μία φορά ετησίως.

Είναι επιτακτική ανάγκη να παρακολουθείται ο χειρουργημένος ασθενής για την πιθανότητα υποτροπής της νόσου του από τον ίδιο τον θεράποντα θωρακοχειρουρ­γό του ή τουλάχιστον από συνάδελφο του ίδιου Νοσοκομειακού Τμήματος ή της Κλινικής, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμες όλες οι ακριβείς τεχνικές πληροφορίες σχετικά με το είδος του όγκου, την τελεσθείσα εγχείρηση κλπ.

Εναλλακτικά μπορεί ο ασθενής να παρακολουθεί­ται από Ογκολόγο, αν συνδυάσθηκε η χειρουργική θεραπεία με χημειοθεραπεία κλπ.

Φυσικά αν προϋπάρχει ή αν συν‑υπάρχει Βρογχικό Άσθμα ή "ΧΑΠ" (Πνευμο­νο­πά­θεια τύπου “Πνευμονικό Εμφύσημα”, “Χρονία Βρογχίτιδα”), εννοείται ότι ο ασθενής μπορεί να παρακολουθείται από Πνευμονολόγο.

Δενσυνιστάται παρακολούθηση από συναδέλφους οποιασδήποτε ειδικότητας διαφορε­τι­κής από τις παραπάνω ούτε από εργαστηριακούς συναδέλφους μόνον, δεδομένου ότι η ευθύνη παρακολούθησης είναι Κλινική και λαμβάνεται υπόψη η συν‑εκτίμηση όλων μαζί των δεδομένων: και των κλινικών(κυρίως) και των όποιων εργαστηριακών.

Το πρόγραμμα παρακολούθησης που ο ίδιος εφαρμόζω στους χειρουργημένους ασθενείς μου για τα πρώτα 5χρόνια μετεγχειρητικά ακολουθεί :

Εξέταση ανά 3μηνο τα πρώτα 2–3 έτη και στην συνέχεια ανά 4μηνο, μέχρι συμπληρώ­σεως 5ετίας, με κάθε φορά:

Ιστορικό, με ιδιαίτερη έμφαση στην λήψη του για:

• τυχόν αλλαγές στα όποια μετεγχειρητικά συμπτώματα
• ό,τι τυχόν άλλαξε στην κατάσταση ασθενούς τελευταίους 3 μήνες σε σχέση με πριν
• ακριβές βάρος ασθενούς με την ίδια ζυγαριά 1 φορά κάθε μήνα, σημειωμένο σε δικό του σημειωματάριο (μπλοκ)
• επίμονη αναζήτηση τυχόν εμφάνισης:
  • αποβολής αίματος στα πτύελα
  • απώλειας βάρους ακατανόητης, δηλ χωρίς προσπάθεια δίαιτας αδυνατίσματος
  • ανορεξίας
  • ακατανόητων πόνων σε οστά μακρυά από την περιοχή της επέμβασης
  • οζιδίων σε μασχάλη ή στον τράχηλο ή στην περιοχή της επέμβασης

Κλινική εξέταση, που μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνει:

• Ακρόαση πνευμόνων κλπ
• Ψηλάφηση για:
  • Λεμφαδένες μασχάλης, τραχήλου, υπερ-κλείδιους κλπ
  • Ηπατο-/σπληνο‑μεγαλία
• Επισκόπηση της ουλής του χειρουργικού τραύματος (θωρακοτομής)

Εργαστηριακές εξετάσεις που οπωσδήποτε περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία θώρακος απλή, αλλά οπωσδήποτε σεσύγκριση με προγενέστερες μετεγχειρητικές. Καμία μετεγχειρητική ακτ/φία δεν εξετάζεται μεμονωμένη ούτε έχει διαγνωστική αξία από μόνη της.
• Εξετάσεις αίματος ειδικές για «καρκινικούς δείκτες», μόνον αν αυτοί έτυχε να ήταν αυξημένοι προ‑εγχειρητικά. Αν αυτοί ήταν φυσιολογικοί προεγχειρητικά (πριν δηλ. αφαιρεθεί ο όγκος από το σώμα του ασθενούς), τότε δεν έχει νόημα η μετεγχειρητική τους παρακολούθηση.
• Γενικές εξετάσεις αίματος, ΤΚΕ και απλές βιοχημικές μαζί με ηπατικής λειτουργίας
• Μία αξονική τομογραφία (CT) θώρακος περίπου 2 μήνες μετά από την τέλεση της εγχείρησης. Αυτή η αξονική θα πρέπει να φυλάσσεται προς σύγκριση με άλλες αξονικές που ενδεχομένως να γίνουν μελλοντικά.
• Άλλες εξειδικευμένες εξετάσεις δεν αποτελούν μέρος τυπικού προγράμματος παρακολούθησης ρουτίνας. Όμως εννοείται ότι τις ζητάω επί κλινικής υπονοίας πιθανής υποτροπής, δηλαδή αν έχω βάσιμη ανησυχία και πάντοτε ανάλογα με την αιτία της κλινικής ανησυχίας (π.χ. βρογχοσκόπηση ή CT θώρακος ή σπινθηρογράφημα οστών ή MRI εγκεφάλου ή ανάλογα με την εκάστοτε αιτία ανησυχίας).