Οσα θα θέλατε να γνωρίζετε για τα αντηλιακά

Τι είναι, επιτέλους, ο περιβόητος δείκτης προστασίας (SPF);

Ο ‘μαγικός’ αριθμός που αναγράφεται πάνω στις συσκευασίες δηλώνει πόσες φορές περισσότερο μπορούμε να μείνουμε εκτεθειμένοι στον ήλιο απ’ ό,τι χωρίς αντηλιακό, χωρίς να προκληθεί ερεθισμός (κοκκινίλα). Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι με το δείκτη 2 μπορεί κανείς να μείνει στον ήλιο διπλάσια ώρα απ’ ό,τι χωρίς αυτόν. Ο δείκτης 30, από την άλλη, ενισχύει 30 φορές την άμυνα της επιδερμίδας στον ήλιο και απομακρύνει το 97% των ακτίνων που τη βλάπτουν. 

Ισχύει ότι η εφαρμογή του αντηλιακού πρέπει να γίνεται αρκετή ώρα πριν βγω στον ήλιο και ποιο είναι το προτεινόμενο διάστημα;

Είκοσι λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο είναι ένα ικανοποιητικό διάστημα ώστε να δράσει το αντηλιακό και να μην κινδυνεύσετε από τον ήλιο. Όταν, αντίθετα, βάζουμε αντηλιακό τη στιγμή που φτάνουμε στην παραλία, τα συστατικά του δεν προλαβαίνουν να δράσουν, ώστε, τελικά, να μας προστατεύσουν από τις υπεριώδεις ακτίνες. Αντίθετα, βρίσκουν το πεδίο ελεύθερο να εισχωρήσουν στο δέρμα και να σκοτώσουν τα κύτταρα που βοηθούν στην ανανέωσή του. Εξίσου σημαντική είναι, βέβαια, και η ανανέωση της εφαρμογής του αντηλιακού κάθε φορά που βγαίνουμε από τη θάλασσα ή έπειτα από έντονη εφίδρωση (π.χ., λόγω σπορ).

Αν πάρω το μεγαλύτερο δυνατό δείκτη (και ασπρίσω από την εφαρμογή του), μπορώ να κάτσω στον ήλιο άφοβα;

Όχι! Καταρχήν, ο μεγάλος δείκτης προστασίας αφορά συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού: άτομα που πάσχουν από δερματοπάθειες που επιδεινώνονται από την έκθεση στον ήλιο ή μικρά παιδιά. Ένας δείκτης προστασίας της τάξης του SPF 30 είναι ικανοποιητικός για το μέσο πληθυσμό. Μη φανταστείτε, όμως, ότι με τον όρο ‘ικανοποιητικός’ εννοούμε ότι λειτουργεί ως ασπίδα. Με κανένα αντηλιακό δεν καθόμαστε στον ήλιο όση ώρα θέλουμε!

Τι είναι προτιμότερο; Να κάτσω στον ήλιο με υψηλό δείκτη ή στη σκιά χωρίς καθόλου αντηλιακό;

Οι ακτίνες του ήλιου έχουν την ιδιότητα να φτάνουν σ’ εμάς ακόμα και όταν θεωρούμε ότι είμαστε προστατευμένοι στη σκιά. Σκεφτείτε ότι ακόμη και μια μέρα με συννεφιά, το 80% του ήλιου περνάει από τα σύννεφα! Άρα η μόνη λύση είναι να φοράτε πάντα αντηλιακό με ικανό δείκτη προστασίας. Ταυτόχρονα, αποφεύγετε την παρατεταμένη ηλιοθεραπεία και την έκθεση στον ήλιο χωρίς λόγο.

Το babyoil κάνει κακό ή απλώς δεν προστατεύει;

Ναι μεν, χαρίζει λάμψη και υγιή όψη στην επιδερμίδα, τα οφέλη, όμως, από το baby oil σταματούν εδώ. Η προστασία που παρέχει από τον ήλιο είναι απλώς μηδενική. Μπορείτε, ωστόσο, να το χρησιμοποιείτε μετά το μπάνιο, γιατί ενυδατώνει σε βάθος το δέρμα.

Αν δεν κάνω καθόλου ηλιοθεραπεία στην παραλία και κολυμπάω όση ώρα είμαι στη θάλασσα, εξακολουθώ να χρειάζομαι αντηλιακό;

Οι πολυμήχανες ακτίνες του ήλιου φτάνουν σ’ εμάς και όταν κολυμπάμε. Το νερό, εξάλλου, δεν φιλτράρει τις ακτίνες του ήλιου. Η μόνη διαφορά είναι ότι δεν κινδυνεύετε να καείτε, τουλάχιστον στο βαθμό που αυτό μπορεί να συμβεί όταν είστε ακίνητοι στην άμμο. Επιπλέον, το μαύρισμα εν κινήσει είναι πάντα πιο ομοιόμορφο.

Καθώς προχωρά το καλοκαίρι και μαυρίζω, εξακολουθώ να χρειάζομαι αντηλιακό;

Πράγματι, οι ανάγκες της επιδερμίδας σε αντηλιακή προστασία είναι πολύ μεγαλύτερες στις αρχές του καλοκαιριού, όταν το δέρμα είναι ακόμα λευκό. Καθώς αυτό σκουραίνει, μπορείτε να χρησιμοποιείτε σταδιακά μικρότερο δείκτη προστασίας. Πάντως, σε καμία περίπτωση δεν ενδείκνυται η μη χρήση αντηλιακού. Το μαυρισμένο δέρμα απορροφά το 90% των ακτίνων Β, αλλά δεν απορροφά τις ακτίνες Α. Δηλαδή, ακόμη κι αν έχει μαυρίσει, ο κίνδυνος πρόωρης γήρανσης παραμένει.

Μπορώ να χρησιμοποιώ το αντηλιακό σώματος και για το πρόσωπο;

Τα αντηλιακά προσώπου και σώματος έχουν διαφορετική σύσταση και προορίζονται για να καλύψουν διαφορετικές επιφάνειες. Γι’ αυτό και στο πρόσωπο χρησιμοποιούμε κρέμες, ενώ για το σώμα τα αντηλιακά έρχονται σε μορφή γαλακτώματος. Ωστόσο, αν δεν έχετε αντηλιακή κρέμα προσώπου, είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσετε το αντηλιακό σας για το σώμα από το να μη βάλετε καθόλου αντηλιακό.

Υπάρχει όντως αδιάβροχο αντηλιακό και τι σημαίνει αυτό; Μια εφαρμογή αρκεί σε αυτήν την περίπτωση ή πρέπει να κάνω επαναλήψεις ξανά;

Ακόμα και τα προϊόντα που θεωρούνται αδιάβροχα, καθώς μπαίνουμε στη θάλασσα, χάνουν τουλάχιστον το 50% της ισχύος τους. Γι’ αυτό, μην επαναπαύεστε. Επαναλάβετε την εφαρμογή κάθε φορά που βγαίνετε από το νερό.

Υπάρχουν χημικές ουσίες στα αντηλιακά και τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει η παρατεταμένη χρήση τους;

Η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι τα περισσότερα αντηλιακά περιέχουν χημικές ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν κοκκινίλες ή ερεθισμό στο δέρμα. Το κακό είναι ότι το ερεθισμένο δέρμα είναι περισσότερο επιρρεπές στη ζημιά από τον ήλιο. Βέβαια, σε αντίθεση με προηγούμενες δεκαετίες, δεν κυκλοφορούν στην αγορά αντηλιακά με χημικές ουσίες που έχουν ενοχοποιηθεί για καρκίνο. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι από την παρατεταμένη χρήση τους. Οι αλλεργίες καραδοκούν.

Όταν βγω στην αγορά για αντηλιακά, τι πρέπει να προσέξω, ώστε να είμαι βέβαιος ότι έχω κάνει τη σωστή επιλογή;

Ένα καλό αντηλιακό πρέπει να προστατεύει τόσο από την UVA όσο και από τη UVB υπεριώδη ακτινοβολία. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρχουν οι σχετικές ενδείξεις σε ευδιάκριτο σημείο της συσκευασίας. Αυτό, όμως, δεν αρκεί. Το αντηλιακό που θα σας προστατεύσει πραγματικά πρέπει να περιέχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως είναι οι βιταμίνες Ε και C, καθώς και τα ενυδατικά συστατικά. Καθώς κάνετε την επιλογή, λοιπόν, βεβαιωθείτε ότι έχετε διαβάσει αναλυτικά τα ψιλά γράμματα στα συστατικά του αντηλιακού προς αγορά και ότι ανάμεσά τους υπάρχουν οι παραπάνω αναφορές. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι έχετε αγοράσει το αντηλιακό που ενδείκνυται για τις ατομικές σας ανάγκες.

Γιατί όταν χρησιμοποιώ κρεμώδη αντηλιακά το δέρμα μου μοιάζει σαν να ξεφλουδίζει;

Τα αντηλιακά αυτά, λόγω της σύστασής τους, δεν απορροφώνται από την επιδερμίδα. Αντίθετα, μένουν στην επιφάνεια και δημιουργούν μια μεμβράνη που κατά τη διάρκεια της ημέρας στεγνώνει, δίνοντας την εικόνα του ξεφλουδίσματος.

Αρκεί ο μεγάλος δείκτης ή πρέπει να προσέξω και τα συστατικά για το αντηλιακό του μωρού μου;

Για τη βρεφική και παιδική ηλικία είναι απαραίτητη η χρήση αντηλιακού με SPF 30, που περιέχει μόνο φυσικά φίλτρα (οξείδιο του ψευδαργύρου, διοξείδιο του τιτανίου). Μεγάλη σημασία, όμως, έχει η συνεπής χρήση του. Μην παραλείπετε, λοιπόν, να βάζετε αντηλιακό στο παιδί κάθε φορά που αυτό εκτίθεται στον ήλιο. Τα εγκαύματα που προκαλούνται κατά τη διάρκεια της παιδικής κι εφηβικής ηλικίας αυξάνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου.

Μπορώ να χρησιμοποιώ κι εγώ το αντηλιακό του μωρού μου;

Φυσικά, αρκεί να είστε βέβαιοι ότι δεν πάσχετε από κάποια δερματοπάθεια που απαιτεί υψηλό SPF, μεγαλύτερο του προτεινόμενου για τα παιδιά.

Υπάρχει περίπτωση κάποιο φυτικό αντηλιακό να μου προκαλέσει αλλεργία;

Οποιοδήποτε αντηλιακό μπορεί να προκαλέσει αλλεργία, αφού στην παρασκευή των σκευασμάτων χρησιμοποιούνται πολλές χημικές ουσίες.

Πηγές:
Αντώνης Σερέτης, Δερματολόγος