Διαβήτης και υπογλυκαιμία: Πώς να το χειριστώ;

Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια συχνή κατάσταση πλέον στην κοινωνία μας, μια και που στη χώρα μας υπολογίζεται στο 8% – 10% του πληθυσμού ή σε 800.000 με 1.000.000 συνανθρώπους μας. Οι σημερινές συνθήκες ζωής, ακόμα και σε περίοδο διακοπών, ασκούν πιέσεις και οδηγούν σε κακούς συμβιβασμούς τόσο στην ψυχική όσο και στη σωματική μας υγεία. Ο διαβήτης ωστόσο, δεν επιτρέπει τέτοιες διαπραγματεύσεις, ιδίως όταν η θεραπεία του συνοδεύεται από τον κίνδυνο της υπογλυκαιμίας. 

Σαν υπογλυκαιμία καθορίζουμε τιμές σακχάρου στο αίμα κάτω από 65mg/dl και σαν σοβαρή υπογλυκαιμία τιμές σακχάρου στο αίμα κάτω από 50mg/dl.

Επιπλοκές άμεσες μιας σοβαρής υπογλυκαιμίας είναι καρδιακές αρρυθμίες και όχι σπάνια, σε άτομα με καρδιοπάθεια, καρδιακός αιφνίδιος θάνατος. Μια παρατεταμένη χρονικά υπογλυκαιμία, λόγω προοδευτικής νευρογλυκοπενίας, έχει σαν επιπλοκή γνωστική δυσλειτουργία, ασυνήθη ή επιθετική συμπεριφορά, σύγχυση- απάθεια, ακόμα και κώμα. Μακροχρόνιες συχνές σοβαρές υπογλυκαιμίες αυξάνουν τις πιθανότητες πρώιμης άνοιας.

Όποιος θεραπεύεται με ινσουλίνη ή με υπογλυκαιμικά δισκία εμφανίζει ένα σχετικά υψηλό κίνδυνο υπογλυκαιμίας. O κίνδυνος αυτός, εξαρτάται από τον τρόπο και τύπο θεραπείας, από το επίπεδο ρύθμισης (ρύθμιση πολύ κοντά στο φυσιολογικό ακολουθείται τουλάχιστον απο 2 ελαφριές υπογλυκαιμίες ανά μήνα) και αυξάνει με τα χρόνια που καθένας θεραπεύεται για διαβήτη.

‘Οταν το σάκχαρο στο αίμα μας είναι χαμηλό, τα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει ποικίλουν. Νευρικότητα, επιθετικότητα και ευερεθιστότητα, τρέμουλο, κρύο ιδρώτα, ζάλη,ταχυκαρδία, διαταραχές στην όραση, αδυναμία συγκέντρωσης και σε πολύ χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, απώλεια συνειδήσεως, ακόμα και σπασμούς.

Οι τιμές του σακχάρου στο αίμα μας έχουν απόλυτη συσχέτιση με τις τιμές ινσουλίνης στο αίμα, είτε αυτές δημιουργούνται από εξωγενώς χορηγούμενη ινσουλινοθεραπεία, είτε από την αύξηση στην παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας εξαιτίας λήψης υπογλυκαιμικών δισκίων από του στόματος.

Τα συχνά υπογλυκαιμικά επεισόδια πλην των ενοχλητικών και αρκετά οδυνηρών συμπτωμάτων που προκαλούν μπορεί να προάγουν μόνιμες βλάβες στον εγκέφαλο ή να δημιουργήσουν αρκετά προβλήματα στην καρδιά, κυρίως σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας που έχουν και άλλα χρόνια προβλήματα συνοδά μαζί με τον διαβήτη.

Πώς μπορούμε να προλάβουμε τις υπογλυκαιμίες

Αναγκαίο είναι να μάθουμε να αναγνωρίζουμε νωρίς τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας στο σώμα μας. Ελέγχουμε τακτικά τα προγευματικά και τα μεταγευματικά σάκχαρα στο αίμα μας, αλλά καλό είναι να ελέγχουμε και κάθε φορά που κάποιο σύμπτωμα ή κάποια συγκεκριμένη κατάσταση μάς προκαλεί έντονη δυσφορία, ή συμπτώματα υπογλυκαιμίας. Αν είμαστε συνεπείς και προσεκτικοί με το σώμα μας, τότε η προστασία από την υπογλυκαιμία μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα.

Συνήθως, για τους περισσότερους, ο τρόπος ζωής και εργασίας είναι συγκεκριμένος και επομένως οι υπογλυκαιμίες που μπορεί να μας συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του 24/ωρου είναι σε συνήθη χρονικά διαστήματα και σχετίζονται άμεσα τόσο με τη διαδικασία της διατροφής μας (πχ τακτικά σνακ, ή που ξεχνάμε να φάμε για ώρες), όσο και με τις θεραπευτικές μας πρακτικές.

Η ένταση- αλλά και η διάρκεια- της υπογλυκαιμίας εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τον τύπο (βραδείας ή γρήγορης δράσης ινσουλίνες), την ποσότητα της ινσουλίνης που χρησιμοποιούμε, από την ποιότητα αλλά και την ποσότητα της διατροφής μας και φυσικά από την ένταση και τη διάρκεια της σωματικής μας δραστηριότητας.

Τι θα πρέπει να κάνουμε

Όταν αισθανόμαστε τα συμπτώματα της υπογλυκαιμικής κρίσης πρέπει πρώτα να καταναλώσουμε κάποια αναψυκτικό ή τρόφιμο με ζάχαρη και στη συνέχεια να μετρήσουμε το σάκχαρό μας.

Τώρα στις διακοπές θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι όσοι μας συντροφεύουν για τον διαβήτη μας και να γνωρίζει και κάποιος πώς να χρησιμοποιήσει τον μετρητή μας. Επίσης καλό είναι να ξέρει κάποιος από την παρέα μας να χρησιμοποιήσει τις ειδικές ενέσεις γλυκαγόνης που γίνονται σε περιπτώσεις που η κατάσταση είναι σοβαρή, γιατί έτσι μπορεί να μας σώσει τη ζωή. Η ηλίαση αλλά και η έντονη άσκηση μπορούν να προκαλέσουν υπογλυκαιμική κρίση, ακόμη και μετά από μια μέρα, για αυτό συμβουλεύουμε όσους λαμβάνουν θεραπεία της ινσουλίνης να μειώνουν τη βασική δόση αν πρόκειται κατά τη διάρκεια των διακοπών να ασκηθούν έντονα.