Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος: Πόσο σημαντική είναι η πρόληψη

Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος ξεκινά με συμπτώματα μιας απλής ίωσης. Πυρετός, εμετός και πονοκέφαλος μπορεί να εμφανιστούν, κάνοντάς μας να πιστέψουμε πως το πρόβλημα δεν είναι και τόσο σημαντικό. Ωστόσο, εξελίσσεται ραγδαία. Μέσα στο πρώτο 24ωρο, μπορεί να προκαλέσει βακτηριακή μηνιγγίτιδα και σηψαιμία, που απαιτούν επείγουσα νοσηλεία στην εντατική μονάδα και μπορεί να αποβούν θανάσιμες. Οι πιο ευάλωτες ομάδες είναι τα βρέφη ηλικίας κάτω του ενός έτους, και ακολουθούν τα νήπια, ηλικίας 1 έως 4 ετών.

Η νόσος οφείλεται κυρίως στην οροομάδα Β (MenB) και ευθύνεται για την πλειοψηφία των περιστατικών στην Ελλάδα (47 άτομα ετησίως) και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.

Περίπου 1 στα 10 άτομα που προσβάλλονται από μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο αποβιώνει παρά τη θεραπεία, ενώ 1 στα 5 άτομα που επιβιώνει εμφανίζει μόνιμες αναπηρίες, όπως εγκεφαλική βλάβη, απώλεια ακοής ή μαθησιακές δυσκολίες. Στη χώρα μας, το 2016 καταγράφηκαν συνολικά 40 περιστατικά, εκ των οποίων ένα δίχρονο παιδάκι από τα Γρεβενά που έχασε τη ζωή του μετά από σηπτικό σοκ, και ένα πεντάχρονο κοριτσάκι από το Καματερό που κατέληξε σε ακρωτηριασμό, ενώ νέα κρούσματα συνεχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους. Σύμφωνα με δημόσια τοποθέτησή της, η  Δρ. Τζωρτζίνα Τζανακάκη, από το  Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Μηνιγγίτιδας της ΕΣΔΥ, εκτιμά ότι μέχρι το 2020 τα περιστατικά μηνιγγίτιδας Β θα αυξηθούν κατά 60% και η θνητότητα εξαιτίας της μηνιγγίτιδας Β κατά 40%.

Παρ’ όλα αυτά, η μηνιγγίτιδα μπορεί να προληφθεί.

Πρόληψη μέσω του εμβολιασμού

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης των λοιμωδών νοσημάτων – και ειδικά της μηνιγγίτιδας  Β – είναι ο εμβολιασμός.

Σύμφωνα με την έρευνα του Επίκουρου Καθηγητή Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Σουλιώτη, που διεξήχθη σε δείγμα 201 Ελλήνων παιδιάτρων και 1003 γονέων, 9 στους 10 Έλληνες παιδιάτρους συστήνουν στους γονείς τον εμβολιασμό έναντι της Μηνιγγίτιδας Β για το παιδί τους, δίνοντας έμφαση στα μικρότερα του ενός έτους παιδιά με ποσοστό 40.2%.

Το Bexsero ενδείκνυται για την ενεργητική ανοσοποίηση ατόμων ηλικίας από 2 μηνών και άνω έναντι της διηθητικής μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου που προκαλείται από το βακτήριο Neisseria meningitidis. Είναι το πρώτο και μοναδικό εμβόλιο που προστατεύει όλες τις ηλικιακές ομάδες από την μηνιγγίτιδα Β—μέσα σε αυτές τις ομάδες και τα βρέφη, που αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, ενώ από φέτος, το εμβόλιο έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών παιδιών, εφήβων και ενηλίκων από την ηλικία των 2 μηνών, και αποζημιώνεται για τις “ομάδες υψηλού κινδύνου”. Ευρωπαϊκές χώρες που επίσης το έχουν εντάξει στα Εθνικά Προγράμματα Εμβολιασμών, όπως η Αγγλία και η Ιταλία, συστήνουν και αποζημιώνουν το εμβόλιο σε υγιή πληθυσμό, με προτεραιότητα σε βρέφη ηλικίας 0 -1 ετών.

Τον Απρίλιο του 2017, το Bexsero βραβεύτηκε ως το Καλύτερο Εμβόλιο Πρόληψης στα διεθνή βραβεία κύρους  «Vaccine Industry Excellence Award» που διοργανώνονται στο πλαίσιο του World Vaccine Congress ενώ η ένταξη του εμβολίου στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, απλώς επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του, όπως και τα δεδομένα από την χρήση του στο Ηνωμένο Βασίλειο: 83% αποτελεσματικότητα έναντι οποιουδήποτε στελέχους της μηνιγγίτιδας Β και 94% κατά των στελεχών που μπορούν να προληφθούν μέσω του  εμβολιασμού, για όλα τα παιδιά που έλαβαν τις πρώτες δύο από τις τρεις δόσεις. 

Τον Απρίλιο 2017, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μηνιγγίτιδας, με μηνύματά τους ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Γιώργος Πατούλης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, Κ. Νταλούκας και πλήθος παιδιάτρων από όλη την Ελλάδα έστειλαν το μήνυμά τους στους γονείς αναφέροντας ότι “Η μηνιγγίτιδα προλαμβάνεται και θεραπεύεται μόνο μέσω του έγκαιρου εμβολιασμού. Γονείς και παιδίατροι πρέπει να λειτουργήσουν με κοινό στόχο την πρόληψη για την καταπολέμηση της ασθένειας”.

Σύσταση Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας

Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία, έπειτα από πρόσφατη σύστασή της (Απρίλιος 2017), καταλήγει στο ότι οι παιδίατροι επιβάλλεται να ενημερώνουν τους γονείς για την μηνιγγίτιδα Β και το αντίστοιχο εμβόλιο, ανεξάρτητα από το ότι η τελική απόφαση για το αν θα γίνει εμβολιασμός είναι του γονέα. Ο καλύτερος τρόπος να προλάβουμε μια ασθένεια, είναι η σωστή ενημέρωση, και δυστυχώς υπάρχουν πολλοί γονείς που δεν γνωρίζουν λεπτομέρειες σχετικά με την μηνιγγίτιδα Β, ούτε για τα διαθέσιμα εμβόλια.

Προλαμβάνουμε άμεσα, για ένα χειμώνα χωρίς μηνιγγίτιδα

Η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς σηματοδοτεί την αρχή της εμβολιαστικής περιόδου και είναι αφορμή να επισκεφτούν οι γονείς τον παιδίατρο για τη χορήγηση των απαραίτητων εμβολίων στα παιδιά τους.

Τον σημαντικότερο λόγο για να επισκεφθούν άμεσα οι γονείς τον παιδίατρό τους συνιστά η έξαρση, κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου, της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου τύπου Β, όπως και πολλών άλλων λοιμώξεων, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι για να επιτευχθεί πλήρης προστασία ενάντια στη νόσο, απαιτείται να έχουν χορηγηθεί όλες οι συνιστώμενες, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, δόσεις του εμβολίου.