Εγκρίθηκε το πρώτο προ-πανδημικό εμβόλιο με το στέλεχος Η5Ν1

Το προ-πανδημικό εμβόλιο της GlaxoSmithKline, με το στέλεχος Η5Ν1 του ιού της γρίπης, έλαβε άδεια κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για το πρώτο προ-πανδημικό εμβόλιο που λαμβάνει Ευρωπαϊκή Άδεια Κυκλοφορίας, προσφέροντας στις κυβερνήσεις των κρατών μελών της Ε.Ε.

δυνατότητα προστασίας των πληθυσμών τους πριν ή κατά την επίσημη κήρυξη μιας πανδημίας γρίπης.

Πανδημία Γρίπης

Πανδημία γρίπης μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή με σημαντικές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία, καθώς και τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες. Μέχρι σήμερα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει αναφέρει 382 κρούσματα της γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους από το στέλεχος H5N1, τα οποία έχουν καταγραφεί σε 14 χώρες και έχουν οδηγήσει σε 241 θανάτους.⁴

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα εμβόλια αποτελούν την πιο σημαντική παρέμβαση για την πρόληψη της γρίπης και τη μείωση των επιπτώσεων κατά τη διάρκεια πανδημίας.¹

Ο εμβολιασμός στην αντιμετώπιση πανδημίας γρίπης

Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν δύο τύποι εμβολίων προς διάθεση στις κυβερνήσεις,- το ‘πανδημικό’ και το ‘προ-πανδημικό’ εμβόλιο.

H παραγωγή και διάθεση του πανδημικού εμβολίου προσκρούει σε σημαντικά εμπόδια, για το λόγο ότι η παραγωγή του μπορεί να ξεκινήσει μόνο από τη στιγμή που θα απομονωθεί το πανδημικό στέλεχος από τον ΠΟΥ, ενώ η διαδικασία παραγωγής του απαιτεί 4-6 μήνες.

Ως εκ τούτου, μόνον μετά το χρονικό αυτό διάστημα θα είναι προς διάθεση οι πρώτες δόσεις, στις χώρες που έχουν συνάψει κάποια συμφωνία για προ-παραγγελία του πανδημικού εμβολίου.

Αντιθέτως, τα προ-πανδημικά εμβόλια παρασκευάζονται πριν από την πανδημία και έτσι παρέχουν τη δυνατότητα σχεδιασμού και εμβολιασμού πριν εκδηλωθεί η πανδημία. Ένα τέτοιο εμβόλιο βασίζεται στο υπάρχον στέλεχος του ιού της γρίπης, Η5Ν1, το οποίο μπορεί να προκαλέσει πανδημία.

Τα προ-πανδημικά εμβόλια παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση μιας πανδημίας, καθώς ο στόχος χορήγησής τους είναι η προετοιμασία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η άδεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με ένδειξη για ηλικίες μεταξύ 18-60 ετών, βασίζεται σε στοιχεία από σειρά μελετών, οι οποίες αξιολόγησαν την ασφάλεια, την ανοσοαντιδραστικότητα, την ανοσογονικότητα και τη διασταυρούμενη προστασία του προ-πανδημικού εμβολίου.

Το προ-πανδημικό εμβόλιο της GSK, έχει σχεδιαστεί με ένα πρωτοποριακό ανοσοενισχυτικό σύστημα, το οποίο είναι σχεδιασμένο για να επιτυγχάνει υψηλή ανοσιακή απάντηση με χαμηλή δόση αντιγόνου, η οποία διαρκεί πολύ και δρα έναντι ευρέως φάσματος στελεχών του ιού H5N1.

Καθώς δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί το ακριβές στέλεχος του ιού της γρίπης που θα προκαλέσει πανδημία, είναι σημαντικό ένα προ-πανδημικό εμβόλιο να καταδεικνύει προστασία έναντι ενός αριθμού πιθανών στελεχών του ιού.

Το εμβόλιο έχει επίσης δείξει διασταυρούμενη προστασία σε προ-κλινικές μελέτες, προλαμβάνοντας τη θνησιμότητα στο 96% των περιστατικών σε ζώα, ύστερα από τη χορήγηση δύο δόσεων.⁷

Εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι η ανοσοποίηση του πληθυσμού με προ-πανδημικά εμβόλια, πριν ή κατά την εκδήλωση μιας πανδημίας είναι η πιο αποτελεσματική στρατηγική για την προστασία των πληθυσμών.^2,3

Η δημιουργία αποθέματος προ-πανδημικών εμβολίων προσφέρει πολλαπλά οφέλη, καθώς παρέχει τη δυνατότητα σχεδιασμού και εμβολιασμού πριν εκδηλωθεί η πανδημία, μειώνει την απαιτούμενη δόση του πανδημικού εμβολίου και το χρόνο που απαιτείται για τον εμβολιασμό πληθυσμού σε περίπτωση πανδημίας, ενώ επιπλέον προετοιμάζει ανοσολογικά τον οργανισμό.

Σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, ο προ-πανδημικός εμβολιασμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του στρατηγικού σχεδιασμού των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση πανδημίας γρίπης.

Πηγές:
1. World Health Organization. Influenza Pandemic Preparedness and Response (report by the Secretariat). EB115/44. 20 January 2005
2. Osterhaus Albert. Pre- or post-pandemic influenza vaccine? Editorial. Vaccine 2007; 25: 4983-4984.
3. Gambotto A, Barratt-Boyes SM, de Jong MD, Neumann G, Kawaoka Y. Human infection with highly pathogenic H5N1 influenza virus. Lancet 2008; 371; 1464–75
4. Cumulative number of confirmed human cases of avian influenza A/(H5N1) reported to WHO: accessed 30 April, 2008
5. Global pandemic influenza action plan to increase vaccine supply, WHO September 2006; accessed 7 Feb, 2008
6. Leroux-Roels I, Bernhard R, Gérard P, Dramé M, Hanon E, et al. (2008) Broad Clade 2 Cross-Reactive Immunity Induced by an Adjuvanted Clade 1 rH5N1 Pandemic Influenza Vaccine. PLoS ONE 3(2): e1665. doi:10.1371/journal.pone.0001665
7. Baras B, Stittelaar KJ, Simon JH, Thoolen RJMM, Mossman SP, et al (2008) PLoS ONE 3(1): e1401. doi:10.1371/journal.pone.0001401