Υπογονιμότητα: Τι ακριβώς συμβαίνει;

Με τον όρο υπογονιμότητα περιγράφεται η αδυναμία σύλληψης εμβρύου. Πρωτοπαθής υπογονιμότητα είναι ο όρος που χρησιμοποιείται όταν ένα ζευγάρι δυσκολεύεται να συλλάβει για πρώτη φορά, δηλαδή όταν δεν έχει επιτευχθεί κύηση στο παρελθόν.

Όταν ένα ζευγάρι έχει τεκνοποιήσει στο παρελθόν μία ή περισσότερες φορές και δυσκολεύεται να επιτύχει μία ακόμα κύηση, χρησιμοποιείται ο όρος δευτεροπαθής υπογονιμότητα.

Περίπου 20% των ζευγαριών αναπαραγωγικής ηλικίας παρουσιάζουν πρόβλημα υπογονιμότητας. Ένα ζευγάρι θεωρείται ότι έχει πρόβλημα υπογονιμότητας εάν προσπαθεί επί ένα έτος να συλλάβει χωρίς επιτυχία. Περίπου 60% των ζευγαριών συλλαμβάνουν μέσα σε έξι μήνες προσπάθειας με ελεύθερη σεξουαλική επαφή.

Περίπου 20% επιτυγχάνουν με 18 μήνες προσπάθειας. Σε 20% περίπου των ζευγαριών, διαπιστώνονται προβλήματα στον άνδρα ή τη γυναίκα τα οποία μπορούν να θεραπευθούν ή να διορθωθούν. Στο υπόλοιπο 10% δεν ανευρίσκεται η αιτία της υπογονιμότητας ή η αιτία είναι άγνωστη (‘ιδιοπαθής υπογονιμότητα’).

Η διερεύνηση της υπογονιμότητας περιλαμβάνει ορμονικές εξετάσεις αίματος, εξέταση σπέρματος (σπερμοδιάγραμμα), υστεροσαλπιγγογραφία, υστεροσκόπηση με λαπαροσκόπηση και δοκιμασία βατότητας με χρωστική. Τα αίτια και οι θεραπείες της υπογονιμότητας είναι πολλά και ποικίλα.

Μερικά από τα αίτια περιλαμβάνουν διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας, απόφραξη των ωαγωγών (σαλπίγγων), ενδομητρίωση, ινομυώματα, ανωμαλίες της ανατομίας των σαλπίγγων και των ωοθηκών λόγω προηγηθεισών χειρουργικών επεμβάσεων, ολιγοσπερμία ή απουσία σπερματοζωαρίων (ασπερμία), και αυτοάνοσες διαταραχές (παραγωγή αντισωμάτων) τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας.

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν την πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας, χειρουργικές επεμβάσεις για την αποκατάσταση της βατότητας των σαλπίγγων, αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας των ενδοπυελικών οργάνων, θεραπεία της ενδομητρίωσης, τεχνητή γονιμοποίηση με σπερματοζωάρια του συντρόφου (IUI) ή δότη (IUD), εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) και παρόμοιες μεθόδους όπως η ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπέρματος (ICSI).