Νέο κεφάλαιο στη θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται σημαντικές καινοτομίες στην αντιμετώπιση του Διαβητικού Οιδήματος Ωχράς Κηλίδας με θεραπευτικές μεθόδους που στοχεύουν, πέρα από τη σταθεροποίηση της όρασης των ασθενών, στην καίρια βελτίωσή της. Τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρίας Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς επιβεβαιώνουν ότι έχει ήδη ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στη θεραπεία της νόσου.

Το Διαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας είναι η συχνότερη αιτία απώλειας όρασης στους διαβητικούς ασθενείς. Αφορά άτομα παραγωγικής ηλικίας μεταξύ 25 και 64 ετών, ομάδα στην οποία ανήκει περίπου το 20-35% των ασθενών που ζουν τουλάχιστον 15 χρόνια με το διαβήτη. Το Διαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας αποτελεί την «κορυφή του παγόβουνου» της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, μίας αθροιστικής βλάβης που εξελίσσεται αθόρυβα για χρόνια. Κάποια στιγμή όμως ξεμυτά στην επιφάνεια και επιφέρει απώλεια όρασης. Παρότι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προσβάλλει την ωχρά κηλίδα, τη φωτοευαίσθητη κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνη για την ευκρινή μας όραση, δεν είναι η ηλικιακή εκφύλιση της τελευταίας που αποτελεί την κατ’ εξοχήν οφθαλμική πάθηση της τρίτης ηλικίας. Αντίθετα, το Διαβητικό Οίδημα της Ωχράς Κηλίδας είναι αυτό που αποτελεί την επιτομή αυτής της πολυπαραγοντικής νόσου,  το οποίο μερικώς προλαμβάνεται και δυνητικά θεραπεύεται, εφόσον ανιχνευτεί νωρίς.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία χρόνια νόσος των μεγάλων και μικρών αγγείων του σώματός μας. Στα μάτια η βλάβη επιτελείται στο επίπεδο των μικρών αγγείων που σταδιακά χάνουν τη «στεγανότητα» και τη «βατότητά» τους, βλάβη που μεταφράζεται σε ισχαιμία και οίδημα του αμφιβληστροειδούς. Με τον όρο «ισχαιμία» περιγράφουμε την πλημμελή οξυγόνωση των κυττάρων της όρασης και τον επακόλουθο σχηματισμό νέων παθολογικών αγγείων που συχνά αιμορραγούν. Με τον όρο «οίδημα» εννοούμε το «πρήξιμο» στην περιοχή της ωχράς κηλίδας, που συνεπάγεται δυσκολία και παραμόρφωση τόσο στην κοντινή, όσο και στη μακρινή όραση. Για τη διάγνωση του οιδήματος βασιζόμαστε στην κλινική εξέταση, αλλά και σε νεότερες απεικονιστικές μεθόδους του αμφιβληστροειδούς, όπως η οπτική τομογραφία συνοχής και η αγγειογραφία με ή χωρίς σκιαγραφικό.       

Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μια ρηξικέλευθη αλλαγή στη θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβητικού οιδήματος της ωχράς κηλίδας. Η μέχρι τώρα αντιμετώπιση βασιζόταν αποκλειστικά στην εφαρμογή της laser φωτοπηξίας, με σκοπό τη σταθεροποίηση της όρασης, δηλαδή την επιβράδυνση της απώλειας της όρασης, με όρους καθημερινής κλινικής πράξης. Ωστόσο, πρόσφατες πολυκεντρικές μελέτες αναδεικνύουν την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα νεότερων θεραπειών που βασίζονται στη χορήγηση φαρμάκων εντός του οφθαλμού στοχεύοντας σε συγκεκριμένα μονοπάτια της νόσου. Πρόκειται για μια τελείως διαφορετική στρατηγική αντιμετώπισης του οιδήματος που στοχεύει όχι μόνο στη σταθεροποίηση, αλλά και στη βελτίωση της όρασης των ασθενών. Στο πρόσφατο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρίας Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς, τον Ιανουάριο του 2019, αναλύθηκαν τα τελευταία δεδομένα που αφορούν στο πρώτο βιοδιασπώμενο ενδοφθάλμιο ένθεμα δεξαμεθαζόνης και στο πώς τα αποτελέσματα των μελετών που οδήγησαν στην έγκρισή του από όλους τους αρμόδιους φορείς έχουν πια επιβεβαιωθεί  στην καθημερινή κλινική μας πράξη. Φαίνεται ότι το μέλλον στην θεραπεία του Διαβητικού Οιδήματος της Ωχράς Κηλίδας είναι πια παρόν!