Η ακράτεια των ούρων στους άνδρες μπορεί να θεραπευθεί

Ο όρος ακράτεια ούρων σημαίνει τον ανεπαρκή έλεγχο της ούρησης ή απλά την ακούσια απώλεια ούρων. Αν και η ακράτεια ούρων θεωρείται γυναικείο πρόβλημα, πολλοί άνδρες με αυτή την διαταραχή αντιμετωπίζουν τα ίδια συμπτώματα.

Τελικά, η απώλεια του ελέγχου της ούρησης προκαλεί αμηχανία, απομόνωση και κατάθλιψη.

Στις μέρες μας η ακράτεια των ούρων έπαψε να αποτελεί ταμπού για τον ασθενή και το γιατρό και δε θεωρείται πλέον φυσική συνέπεια του γήρατος ή κάποιας χειρουργικής πράξης. Αντιμετωπίζεται ως ιατρική πάθηση και οι ασθενείς αναζητούν λύση, οι εξειδικευμένοι γιατροί δε, μπορούν να την προσφέρουν.

Η επιτυχής αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων αποτελεί ένα σύγχρονο ιατρικό επίτευγμα με εξαιρετικά θετικές επιδράσεις στη σωματική και ψυχική υγεία και στην ποιότητα ζωής τόσο του ασθενούς όσο και του προσωπικού και κοινωνικού του περιβάλλοντος.

Η ακράτεια στους άνδρες οφείλεται σε διαφορετικά αίτια από ότι στις γυναίκες και απαντάται συχνά ως αποτέλεσμα επέμβασης στον προστάτη. Η προστατεκτομή, η χειρουργική δηλ. αφαίρεση του προστάτη, είναι η κύρια αιτία της ακράτειας των ούρων στους άνδρες, κυρίως δε τα ριζικά χειρουργεία που επιβάλλονται στις περιπτώσεις κακοήθειας του οργάνου.

40% των ανδρών αναφέρουν ακράτεια μερικές εβδομάδες μετά την αφαίρεση του προστάτη. Οι περισσότεροι από αυτούς μπορεί να επανακτήσουν τον έλεγχο της ούρησης τους, αρκετοί ωστόσο, δεν θα το καταφέρουν. Σε μεγάλη κλινική μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2000 στο περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας αναφέρθηκε ότι το 8.4 % των ανδρών μετά από προστατεκτομή αντιμετώπιζε πρόβλημα ακράτειας 18 μήνες μετά την επέμβαση.

Το πρόβλημα είναι αυτό που ονομάζουμε ανεπάρκεια του σφιγκτήρα, που μπορεί να συνδυάζεται και με αστάθεια στη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως. Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι ο σφιγκτήρας δεν είναι αρκετά δυνατός ώστε να αντέχει στην κοιλιακή πίεση που ασκείται όταν κάποιος βήχει ή φταρνίζεται, με αποτέλεσμα να παρατηρείται απώλεια των ούρων.

Ο σφιγκτήρας είναι ένα "δαχτυλίδι" από μύες που περιβρογχίζει την ουρήθρα και ελέγχει το άνοιγμα της. Επομένως, η αδυναμία ή η βλάβη του σφιγκτήρα ελαττώνει την ικανότητα ελέγχου της ούρησης. Είναι προφανές ότι εκτός από τους ασθενείς που ανεπαρκεί ο σφιγκτήρας τους συνέπεια προηγηθείσης χειρουργικής επεμβάσεως κάθε κατάσταση που επηρεάζει τη νεύρωση του σφιγκτήρα μπορεί να καταστρέψει τη φυσιολογική του λειτουργία.

Έτσι, ασθενείς με νευρολογικές παθήσεις, όπως η μηνιγγομυελοκήλη, ή με ιστορικό τραυματισμού, επεμβάσεων ή ακτινοβολίας της πυέλου μπορεί να παρουσιαστούν με ακράτεια ούρων σφιγκτηριακής αιτιολογίας.

Όταν η αιτία της ακράτειας είναι η βλάβη του σφιγκτήρα, τότε ο μόνος τρόπος για να αποκατασταθεί ο έλεγχος της ούρησης, είναι η άσκηση πίεσης στην ουρήθρα. Αυτό γίνεται χειρουργικά ή με έγχυση διαφόρων υλικών γύρω από την ουρήθρα.

Ο στόχος των εγχύσεων, είναι να αυξηθεί η ουρηθρική αντίσταση. Δυστυχώς, η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει πτωχά αποτελέσματα στην πλειοψηφία των ασθενών, έτσι ώστε η αντιμετώπιση της ακράτειας μετά από ριζική προστατεκτομή με ενέσιμα υλικά δεν συνιστάται ως θεραπεία εκλογής.

Εφ' όσον οι παραπάνω θεραπείες αποτύχουν, η μόνη ριζική θεραπεία είναι η τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα, γι' αυτό και ο πάσχων θα πρέπει να απευθύνεται σε ειδικά εκπαιδευμένους ουρολόγους.

Τα τελευταία 30 χρόνια, η τοποθέτηση του τεχνητού σφιγκτήρα αποτελεί την πλέον δοκιμασμένη χειρουργική λύση. Η μικροσκοπική αυτή συσκευή είναι αποτέλεσμα προηγμένης μηχανικής και ιατρικής έρευνας και μιμείται την λειτουργία του φυσιολογικού σφιγκτήρα, ο οποίος ελέγχει την ροή των ούρων.

Ο τεχνητός σφιγκτήρας (Εικόνα 1) τοποθετείται εξ' ολοκλήρου μέσα στο σώμα και επιτρέπει τον άμεσο και διακριτικό έλεγχο της ούρησης. Η λειτουργία του βασίζεται στο διαδοχικό γέμισμα και άδειασμα ενός μικροσκοπικού, εύκαμπτου "δαχτυλιδιού" που περιβάλλει την ουρήθρα.

Όταν το "δαχτυλίδι" είναι γεμάτο με υγρό, διατηρεί την ουρήθρα κλειστή με τον ίδιο τρόπο που η συσκευή μέτρησης της πίεσης σφίγγει το μπράτσο. Όταν το υγρό μεταφέρεται σε μια δεξαμενή που βρίσκεται στο κάτω μέρος της κοιλίας, το "δαχτυλίδι" χαλαρώνει γύρω από την ουρήθρα επιτρέποντας τη διέλευση των ούρων.

Η επέμβαση γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένους ουρολόγους, με επισκληρίδιο αναισθησία (από τη μέση και κάτω). Η τοποθέτηση του τεχνητού σφιγκτήρα γίνεται από μια μικρή τομή στο όσχεο και συνολικά το χειρουργείο διαρκεί περίπου μία ώρα, με νοσηλεία μίας ημέρας.

Σύμφωνα με δημοσιευμένες μελέτες, το ποσοστό ικανοποίησης των πασχόντων μετά από τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα υπερβαίνει το 90% και το 96% αυτών θα το συνιστούσαν σε κάποιον φίλο τους με παρόμοιο πρόβλημα. Επίσης, η βελτίωση της ποιότητας ζωής τους είναι αξιοσημείωτη.

Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμοσθεί σε όλο τον κόσμο εδώ και 30 χρόνια σε περίπου 100.000 άνδρες. Στην Ελλάδα, η μέθοδος εφαρμόζεται τα τελευταία 20 χρόνια με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Η πιο σύγχρονη και επαναστατική επέμβαση στα κέντρα προσθετικής ουρολογίας στην Αμερική, που εκπαιδεύτηκα πρόσφατα, είναι η τοποθέτηση του «διπλού μοσχεύματος», η ταυτόχρονη χειρουργική δηλαδή τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα και ενδοπεϊκής πρόθεσης σε ένα χειρουργικό στάδιο.

Έτσι, επιτυγχάνεται σχετικά απλά και με εξαιρετικά αποτελέσματα η πλήρης αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων και της στυτικής δυσλειτουργίας. Νομίζω, ότι οι επιδράσεις που έχει στη ζωή ενός άνδρα που χάνει ούρα και δεν έχει στύση η μετατροπή του σε πλήρως λειτουργικό και υγιή άνδρα είναι αυτονόητες.

Είναι σημαντικό για τους άνδρες να αντιληφθούν ότι η ακράτεια των ούρων δεν είναι μια φυσιολογική και αναπόφευκτη εξέλιξη της γήρανσης. Σχεδόν πάντα είναι αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου ιατρικού προβλήματος. Όπως μπορούν να θεραπευθούν αυτά τα προβλήματα, μπορεί να θεραπευθεί και η ακράτεια.

Στατιστικά, οι περισσότεροι άνδρες θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα με τον προστάτη τους κατά την διάρκεια της ζωής τους. Όταν η θεραπεία του προστάτη προκαλέσει ακράτεια ούρων, οι άνδρες θα πρέπει να ζητούν την βοήθεια του ουρολόγου τους.

Η σύγχρονη ιατρική γνώση, τα μοντέρνα και βελτιωμένα βιοτεχνολογικά υλικά και οι ειδικές τελευταίες χειρουργικές τεχνικές της προσθετικής ουρολογίας εξασφαλίζουν την πλήρη αντιμετώπιση της ακράτειας και την ικανοποίηση του ασθενούς.

Εικόνα 1. φαίνεται ο τεχνητός σφιγκτήρας, η θέση που τοποθετείται (εντός του οργανισμού) και το κουμπί με το οποίο επιτυγχάνεται ο έλεγχος της ούρησης (μπλε-άσπρο). Στα κυκλικά εικονίδια ξεχωρίζει το τμήμα του σφιγκτήρα (κολάρο) κατά τη διάρκεια της ούρησης (λευκό) και όταν συγκρατεί τα ούρα στην κύστη (μπλε).