Ψείρες

Οι ψείρες ανήκουν σε δύο τάξεις, την τάξη Anoplura και την τάξη Mallophaga. Από υγειονομικής άποψης μάς ενδιαφέρει η πρώτη τάξη στην οποία ανήκει η οικογένεια Pediculidae (Ψείρες του ανθρώπου).

Οι ψείρες του ανθρώπου διακρίνονται σε τρία είδη:

• Pediculus Humanus Capitis (Ψείρα του Κεφαλιού)
• Pediculus humanus Corporis (Ψείρα του Σώματος)
• Phthirus Pubis (Ψείρα του Εφηβαίου)

Η ψείρα του κεφαλιού τρέφεται με αίμα δύο φορές την ημέρα και για τον σκοπό αυτό προσκολλάται στη βάση των μαλλιών. Εκτός από τα μαλλιά είναι δυνατό να προσβάλλει το γένι και τα φρύδια. Η ζωή του τέλειου εντόμου διαρκεί 30-40 ημέρες, με τα θηλυκά να είναι μακροβιότερα από τα αρσενικά.

Ο κύκλος εξέλιξης κρατά 14-28 ημέρες (αυγό-προνύμφη-νύμφη). Το θηλυκό γεννά 50-150 αυγά (κόνιδες) τα οποία κολλά στερεά στις τρίχες με μία γλοιώδη ουσία που παράγεται από τους αδένες του. Τα αυγά είναι μακρουλά και κάθε θηλυκό γεννά 6-8 ημερησίως.

Η μετάδοση γίνεται με άμεση επαφή (πχ στο σχολείο) και έμμεσα με μολυσμένα αντικείμενα (πχ κτένες).

Τα τσιμπήματα προκαλούν ενοχλητικό κνησμό. Πάσχον θεωρείται το άτομο στο οποίο βρέθηκαν 5-10 ψείρες στο κεφάλι του.

Η ψείρα του σώματος ή των ενδυμάτων ονομάζεται έτσι διότι ζει και εξελίσσεται στα ρούχα και κυρίως στα εσώρουχα. Είναι μεγαλύτερη από εκείνη του κεφαλιού με ευνοϊκή θερμοκρασία ανάπτυξης 28-30 βαθμούς Κελσίου. Ένα θηλυκό γεννά περίπου 70-80 αυγά τα οποία προσκολλά στα ασπρόρουχα με χρόνο επώασης 6-15 ημέρες.

Το θηλυκό γεννά 8 - 10 ημερησίως.

Η ψείρα του εφηβαίου έχει μέγεθος 1,5-2 mm, ζει περίπου 1 μήνα και εντοπίζεται κυρίως στο εφηβαίο αλλά είναι δυνατόν να εντοπιστεί και σε άλλα μέρη του σώματος με σκληρή τρίχα όπως μασχάλες , γένι κλπ. Τα θηλυκά γεννούν 25-30 αυγά τα οποία προσκολλά στις τρίχες.

Οι ψείρες του εφηβαίου είναι πολύ λαίμαργες αφού τρέφονται 12 φορές την ημέρα. Κύριος τρόπος μετάδοσης είναι η συνουσία και σπανιότερα με το κάθισμα της τουαλέτας.

Οι ψείρες του κεφαλιού και του σώματος είναι δυνατόν να διαβιβάσουν νοσήματα όπως Εξανθηματικός Τύφος, Υπόστροφος Πυρετός, κ.α.

Η καταπολέμηση της ψείρας γίνεται με την εφαρμογή παρασιτοκτόνων στα προσβεβλημένα μέρη. Ένας πρακτικός τρόπος απομάκρυνσης των κονίδων είναι το ξιδόνερο (1 ποτήρι ξύδι σε 2 ποτήρια νερό) στο ξέβγαλμα και κτένισμα με πυκνόδοντη κτένα.

Ακόμα θα πρέπει να τηρούνται οι βασικοί κανόνες Ατομικής και Δημόσιας Υγιεινής όπως το πλύσιμο ολόκληρου του σώματος τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα, καθημερινό κτένισμα, βούρτσισμα των μαλλιών μετά το λούσιμο, τακτική αλλαγή εσωρούχων και ασπρορούχων, κλινοσκεπασμάτων, τήρηση της υγειονομικής νομοθεσίας από κομμωτήρια νοσοκομεία, σχολεία κλπ.