Σύφιλη: Πώς εξελίσσεται αν δεν δοθεί η σωστή θεραπεία

Η σύφιλη είναι επικίνδυνο αφροδίσιο νόσημα που προκαλείται από τη σπειροχαίτη Treponema pallidum. Παρά το γεγονός ότι η σύφιλη μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή, η σεξουαλική επαφή δεν είναι η μόνη οδός μετάδοσης της σύφιλης.

Άλλοι τρόποι μετάδοσης της σύφιλης είναι από τη μητέρα στο έμβρυο κατά την ενδομήτρια ζωή, η μετάγγιση αίματος και η μεταμόσχευση οργάνου και η μη σεξουαλική ατομική επαφή.

Στη σύφιλη, στην οποία δεν χορηγείται ενδεικνυόμενη θεραπεία ή δεν χορηγείται καθόλου θεραπευτική αγωγή διακρίνουμε τέσσερα στάδια: Τη σύφιλη πρώτου σταδίου, τη σύφιλη δεύτερου σταδίου, την λανθάνουσα σύφιλη και την όψιμη σύφιλη.

Η σπειροχαίτη  Treponema pallidum είναι λεπτός σπειροειδής μικροοργανισμός που προσβάλλει αρκετά θηλαστικά, χωρίς όμως να προκαλεί ανάλογη σοβαρή νόσο στα θηλαστικά αυτά, όπως στον άνθρωπο. Διεισδύει γρήγορα από τους άθικτους βλεννογόνους ή τις μικροσκοπικές αμυχές του δέρματος εισερχόμενο στα λεμφαγγεία και στο αίμα.

Στη θέση του ενοφθαλμισμού της σύφιλης 10-90 ημέρες μετά, εμφανίζεται μία δερματική βλάβη (συφιλιδικό έλκος) που συνήθως επουλώνεται μέσα σε 4-8 εβδομάδες (σύφιλη πρώτου σταδίου). Ανάλογα με το φύλο, τις σεξουαλικές συνήθειες και το είδος της μολυσματικής επαφής η θέση του έλκους μπορεί να είναι το πέος, ο κόλπος, ο πρωκτός, τα δάχτυλα, ο στοματοφάρυγγας, η γλώσσα, οι θηλές, τα δάχτυλα κ.λπ.

Εάν δεν δοθεί η ενδεικνυόμενη θεραπεία ακολουθεί το δεύτερο στάδιο, που εκδηλώνεται μετά την επούλωση της πρωτοπαθούς βλάβης έως και έξι μήνες μετά. Κατά την κυκλοφορία του τρεπονήματος στο σώμα, αναπτύσσονται σωματικές εκδηλώσεις βλεννοδερματικές βλάβες (γενικά μη κνησμώδες και αμφίπλευρες) και λεμφαδενοπάθεια.

Κακουχία, κεφαλαλγία, ανορεξία, ναυτία, πόνοι στα οστά, κόπωση, πυρετός, δυσκαμψία του αυχένα μπορεί να εμφανιστούν. Άλλες λιγότερο κοινές εκδηλώσεις είναι η ηπατίτιδα, η νεφροπάθεια, η πρωκτίτιδα, η αρθρίτιδα και η οπτική νευρίτιδα.

Στη συνέχεια, εάν δεν δοθεί η κατάλληλη θεραπεία, η σύφιλη μεταπίπτει στο ασυμπτωματικό στάδιο της λανθάνουσας σύφιλης, που είναι κλινικά σιωπηλό. Παρά την ανυπαρξία συμπτωμάτων στη φάση της λανθάνουσας σύφιλης, μπορεί να υπάρξουν υποτροπές, που δεν γίνονται πάντα αντιληπτές, με διαστήματα αναβίωσης των συμπτωμάτων του δεύτερου σταδίου.

Η λανθάνουσα σύφιλη μπορεί να διαρκέσει από λίγα χρόνια ως και 25 χρόνια πριν από τις καταστροφικές βλάβες του τελικού σταδίου της όψιμης σύφιλης.
Σε βάθος χρόνου λόγω της καταστρεπτικής επίδρασης των τρεπονημάτων της σύφιλης, αναπτύσσονται καταστρεπτικά κομμιώματα (αποτελούνται από φλεγμονώδη στοιχεία με χαρακτηριστική εικόνα και κεντρική περιοχή νέκρωσης με αποφρακτική αρτηρίτιδα) στους ιστούς και βλάβες σε ζωτικά σπλάγχνα (όψιμη σύφιλη).

Ανάλογα με την περιοχή που προσβάλλεται μπορεί να εμφανιστούν:

• Αλλαγή της νοητικής κατάστασης, εστιακά νευρολογικά ευρήματα, άνοια (νευροσύφιλη)
• Συμπτώματα που σχετίζονται με το καρδιαγγειακό σύστημα (καρδιακή σύφιλη)
• Πόνοι στα κόκκαλα, αρθρώσεις (σύφιλη των οστών)
• Αδυναμία όρασης (σύφιλη του οφθαλμού)
• Ηπατική βλάβη (συφιλιδική ηπατίτις)
• Ανακοπή και θάνατος.