Κήλη. Οι μύθοι, οι αλήθειες και η σύγχρονη θεραπεία

Σπύρος Ανδρικόπουλος, Γενικός Χειρουργός, εξειδικευμένος στη Λαπαροσκοπική - Ογκολογική Χειρουργική, Κέντρο Λαπαροσκοπικής Κήλης Χειρουργικού Τμήματος ΛΗΤΩ

Κήλες δημιουργούνται πιο συχνά γύρω από τον ομφαλό (ομφαλοκήλη), στους βουβώνες (βουβωνοκήλη), ψηλά στον μηρό (μηροκήλη) ή σε ουλές παλαιότερων επεμβάσεων (μετεγχειρητική κήλη). Μερικές κήλες υπάρχουν εκ γενετής, ενώ άλλες δημιουργούνται σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου. Τι πρέπει να ξέρουμε, όμως, γι’ αυτήν τη –σχετικά κοινή- πάθηση;

Η κήλη είναι πάθηση που αφορά μόνο άντρες;

Οι κήλες εμφανίζονται και στα δύο φύλα, αλλά είναι συχνότερες στους άνδρες. Περίπου το 20%-25% των ανδρών και μόνο το 3%-5% των γυναικών θα εμφανίσουν κήλη. Η μηροκήλη, όμως, είναι ένας τύπος κήλης (ψηλά στη ρίζα του μηρού) που εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες.

Οι κήλες προκαλούνται από την ανύψωση βάρους;

Αν και τα βάρη μπορούν να επιταχύνουν ή να επιδεινώσουν την εμφάνιση κήλης, συνήθως υπάρχει μία εκ γενετής προδιάθεση. Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα αίτια που συμβάλλουν στη δημιουργία κηλών, όπως οι παλιές χειρουργικές τομές, η αύξηση του σωματικού βάρους, η εγκυμοσύνη, η δυσκοιλιότητα, η αύξηση του μεγέθους του προστάτη στους άντρες, ο χρόνιος βήχας, το δυνατό φτάρνισμα.

Τι συμπτώματα μπορεί να προκαλέσει μια κήλη;

Οι κήλες μπορεί να δημιουργούν πόνο και δυσφορία, ενώ όταν μεγαλώνουν σε μέγεθος, δημιουργούν και αισθητικά προβλήματα. Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα στις μεγάλες κήλες είναι ότι, με την πάροδο του χρόνου και την αύξηση του μεγέθους τους, τα κοιλιακά σπλάγχνα μετακινούνται εντός της κήλης με αποτέλεσμα η κοιλότητα της κοιλιάς να συρρικνώνεται (loss of abdominal domain) και τα κοιλιακά τοιχώματα να εξασθενούν περισσότερο. Το γεγονός αυτό σταδιακά δημιουργεί προβλήματα στο μηχανισμό της αναπνοής και στην καθημερινότητα του ασθενούς, ενώ η χειρουργική αποκατάσταση περιπλέκεται, καθώς απαιτούνται πιο σύνθετες επεμβάσεις για την αποκατάσταση του προβλήματος (χειρουργικός διαχωρισμός ή μεταθέσεις κοιλιακών μυών).

Για ποιο λόγο μία κήλη μπορεί να είναι επικίνδυνη;

Συνήθως το χάσμα των κοιλιακών τοιχωμάτων που δημιουργεί μια κήλη είναι μικρού ή μεσαίου μεγέθους. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν το σπλάγχνο που προβάλλει μέσα από αυτό το χάσμα (το οποίο συχνά είναι κάποιο τμήμα εντέρου) στραγγαλιστεί, διότι περνά μέσα από ένα μικρό άνοιγμα. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται περίσφιξη της κήλης και αποτελεί επείγον πρόβλημα, διότι εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, ο στραγγαλισμός του σπλάγχνου οδηγεί σε απόφραξη του εντέρου, στη διακοπή της αιμάτωσής του, τη νέκρωση και εν συνεχεία τη διάτρησή του.

Πώς γίνεται η διάγνωση της κήλης και ποιος ο ρόλος του εξειδικευμένου ιατρείου κήλης;

Η διάγνωση της κήλης γίνεται συνήθως με την απλή κλινική εξέταση στο ιατρείο. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η διενέργεια κάποιας απεικονιστικής εξέτασης (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία). Στο εξειδικευμένο ιατρείο κήλης ο καθένας μπορεί να συζητήσει και να λάβει απαντήσεις για όλα τα θέματα που τον απασχολούν σχετικά με τους τρόπους αντιμετώπισης. Ο ειδικός χειρουργός θα μπορέσει να προτείνει τις λύσεις εκείνες που είναι πιο ενδεδειγμένες για το συγκριμένο πρόβλημα και να συμβουλεύσει για τις μεθόδους ταχείας αποκατάστασης και επανόδου στην ομαλή καθημερινή ζωή.

Η χρήση ειδικής ζώνης και η γυμναστική βοηθούν για την αντιμετώπιση της κήλης;

Η απάντηση είναι σαφώς όχι και στα δύο ερωτήματα. Η κήλη οφείλεται σε ένα κατασκευαστικό χάσμα στα κοιλιακά τοιχώματα. Όσο γυμνασμένος κι αν είναι κανείς, αυτό δεν αποκαθίσταται και δε θεραπεύεται χωρίς χειρουργική παρέμβαση. Η ειδική ζώνη αντενδείκνυται κατηγορηματικά σε όλους τους ασθενείς που μπορούν να χειρουργηθούν, διότι μπορεί να προκαλέσει εξασθένηση των τοιχωμάτων, συμφύσεις ή και περίσφιξη της κήλης αν δεν τοποθετηθεί σωστά.

Ποιες είναι οι σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης της κήλης;

Με τη διάγνωση μιας κήλης, βρισκόμαστε ενώπιον μιας κατάστασης που γνωρίζουμε ότι α) δεν θεραπεύεται με φαρμακευτικές ή συντηρητικές μεθόδους και β) θα επιδεινώνεται και θα μεγαλώνει με το πέρασμα του χρόνου. Συνεπώς, γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η θεραπεία είναι χειρουργική και η έγκαιρη αντιμετώπιση αποτρέπει τους κινδύνους και θεραπεύει τα συμπτώματα προς όφελος του ασθενούς.

Οι σύγχρονες μέθοδοι λαπαροσκοπικής χειρουργικής και ταχείας αποκατάστασης επιτρέπουν στον ασθενή, στις περισσότερες περιπτώσεις, να φύγει από το νοσοκομείο την ίδια μέρα, να επιστρέψει άμεσα σε απλές καθημερινές δραστηριότητες και σε λίγες εβδομάδες να μπορεί να γυμναστεί. Η επέμβαση γίνεται μέσα από πολύ μικρές τομές λίγων χιλιοστών, είναι σύντομη, αναίμακτη, πρακτικά ανώδυνη και υπερέχει της ανοικτής μεθόδου λόγω του εξαιρετικά χαμηλού ποσοστού φλεγμονών και λοιμώξεων, της ελάχιστης μετεγχειρητικής ενόχλησης και της ταχείας αποκατάστασης.