Η κολονοσκόπηση ως μέσο πρόληψης του καρκίνου του παχέως εντέρου

Η κολονοσκόπηση είναι η μια ενδοσκοπική ιατρική πράξη η οποία δίνει την δυνατότητα στον ιατρό που την εκτελεί να "δει" και να εξετάσει το εσωτερικό του παχέως εντέρου ενός ασθενούς.

Η εξέταση αυτή πραγματοποιείται με την βοήθεια ενός ειδικού σωλήνα, με δυνατότητα φωτισμού και λήψης εικόνας βίντεο, που εισέρχεται από τον ενδοσκόπο γαστρεντερολόγο στον πρωκτό του ασθενούς, και ελέγχει ολόκληρο το μήκος του παχέως εντέρου και μέρος του λεπτού εντέρου στην ένωση του με το παχύ.

(Τελικός ειλεός)

Πριν την κολονοσκόπηση ο ενδοσκόπος γαστρεντερολόγος θα δώσει στον ασθενή οδηγίες για τον καθαρισμό και την κατάλληλη προετοιμασία του εντέρου, ώστε η διαδικασία της εξέτασης να είναι η πιο ασφαλής και με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Την ημέρα της κολονοσκόπησης ο ασθενής υποβάλλεται σε ειδική νάρκωση ("μέθη") από τον θεράποντα ιατρό με την χρήση ενδοφλέβιων φαρμάκων ώστε να μην αισθάνεται πόνο κατά την διάρκεια της εξέτασης, η οποία σε κατάλληλα εκπαιδευμένα χέρια, αποτελεί ένα ασφαλές και πολύ χρήσιμο εργαλείο στην πρόληψη και θεραπεία διαφόρων παθήσεων του κατώτερου γαστρεντερικού συστήματος.

Υπάρχουν πολλές κλινικές ενδείξεις για μια κολονοσκόπηση αλλά οι πιο συνήθεις λόγοι για τους οποίους συνήθως υποβάλλεται κάποιος σε αυτήν είναι οι εξής:

1. Αίμα στα κόπρανα
2. Μαύρα κόπρανα
3. Χρόνια διάρροια
4. Σιδηροπενική αναιμία
5. Απώλεια βάρους με συμπτωματολογία από το κατώτερο γαστρεντερικό σύστημα.
6. Οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων η καρκίνου του παχέως εντέρου.
7. Προσωπικό ιστορικό πολυπόδων η καρκίνου του παχέως εντέρου.
8. Παρακολούθηση ασθενών με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου για έλεγχο και αποφυγή επιπλοκών της νόσου (Δυσπλασία και καρκίνος).
9. Προληπτικά στα 50 για έλεγχο του παχέως εντέρου, για πολύποδες οι οποίοι μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Η πρόληψη του καρκίνου του παχέως εντέρου με την βοήθεια της κολονοσκόπησης αποτελεί ένα σχετικά καινούργιο επίτευγμα της προληπτικής ιατρικής, που δυστυχώς παραμένει ακόμα άγνωστο στο ευρύ κοινό.

Όπως στις γυναίκες ασθενείς έχει καθιερωθεί εδώ και πολλά χρόνια να υποβάλλονται σε μαστογραφίες και test Παπανικολάου μετά από κάποια ηλικία για να προλαμβάνουν διάφορους καρκίνους των οργάνων αυτών, έτσι και η κολονοσκόπηση έχει γίνει τα τελευταία χρόνια πράξη απαραίτητη σε ηλικία 50 ετών και για άνδρες και για γυναίκες ασθενείς, για την εύρεση πολύποδων που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε καρκίνο του παχέως εντέρου.

Όπως σε όλες τις ιατρικές πράξεις πρόληψης έτσι και εδώ η παρουσία συμπτωμάτων από τον ασθενή δεν είναι απαραίτητη και αυτά δυστυχώς όταν εμφανίζονται είναι κατά κανόνα πλέον πολύ αργά για επιτυχημένη παρέμβαση και θεραπεία.

Το χρονολογικό όριο των 50 ετών ως χρόνος της πρώτης κολονοσκόπησης είναι πιθανόν να επαναπροσδιοριστεί από τον ιατρό σε περίπτωση ύπαρξης κληρονομικού ιστορικού του ασθενούς από πρώτου βαθμού συγγενή με πολύποδες η καρκίνο του παχέως εντέρου.

Ο καρκίνος του παχέως εντέρου αναπτύσσεται από το εσωτερικό «κάλυμμα» του εντέρου που ονομάζεται βλεννογόνος, συνήθως ως ένας καλοήθης πολύποδας, που μπορεί να εξελιχθεί αργότερα σε κακοήθη όγκο εισχωρώντας βαθύτερα στα κατώτερα στρώματα του τοιχώματος του παχέως εντέρου και δημιουργώντας μεταστάσεις στις γύρω περιοχές και σε όργανα απομακρυσμένα από αυτό, όπως οι λεμφαδένες και το συκώτι.

Η προληπτική αξία της κολονοσκόπησης έγκειται στην εύρεση και την ενδοσκοπική η χειρουργική αφαίρεση αυτών των πολυπόδων όταν ακόμα αυτοί αποτελούν μια καλοήθη κατάσταση για το παχύ έντερο και πριν εξελιχθούν σε καρκίνο.

Ο καρκίνος του παχέως εντέρου είναι μια πάθηση η οποία μπορεί να προληφθεί και να θεραπευθεί εάν και εφόσον η διάγνωση γίνει νωρίς, δηλαδή πριν ο καλοήθης πολύποδας μεταλλαχθεί σε καρκίνο και πριν ο καρκίνος δημιουργήσει τοπικές και απομακρυσμένες μεταστάσεις.

Αυτό είναι δυνατόν να γίνει με την ενημέρωση των ασθενών και την καθιέρωση της κολονοσκόπησης στην συνείδηση όλων ως μια πράξη απλή και χωρίς απαραίτητα πόνο ή επιπλοκές. Σε κάθε περίπτωση η κολονοσκόπηση μπορεί να σώσει ζωές.

Πηγές:
Του Χρήστου Β. Καραλή MD, ειδικού παθολόγου-γαστρεντερολόγου-ηπατολόγου-ενδοσκόπου EUS-ERCP, συνεργάτη του "Κυανού Σταυρού".