Χειρουργική αποκατάσταση μετά από εγκαύματα

'Εγκαυμα ονομάζεται η καταστροφή μέρους ή ολόκληρου του πάχους του δέρματος ή και βαθύτερων ιστών ( π.χ λίπους, μυών, νεύρων, αγγείων οστών) από διάφορα αίτια όπως :

• Θερμικά :φωτιά, καυτό λάδι, νερό ,καφές ή καυτά αντικείμενα
• Ηλεκτρικά : Αίτιο είναι το ηλεκτρικό ρεύμα. Η διαδρομή του ρεύματος μέσα στο ανθρώπινο σώμα δημιουργεί διαφόρων βαθμών κακώσεις στους ιστούς, μέχρι και θάνατο
• Χημικά : Αίτιο είναι χημικές ουσίες οι οποίες όταν έρθουν σε επαφή με το δέρμα δημιουργούν ιστικές καταστροφές
• Ακτινικά εγκαύματα :Εδώ το αίτιο είναι η ιονίζουσα ακτινοβολία, θεραπευτικές ή διαγνωστικές ακτινοβολίες και η ηλιακή ακτινοβολία Όταν το έγκαυμα ξεπερνά σε έκταση το 30 % της επιφάνειας του σώματος αποτελεί έναν σοβαρό τραυματισμό. Βεβαίως ο βαθμός σοβαρότητας του εγκαύματος εξαρτάται από την έκταση, το βάθος και από τις περιοχές του σώματος στις οποίες εντοπίζεται.

Ο πλαστικός χειρουργός αφού αντιμετωπίσει επιτυχώς ένα εκτεταμένο έγκαυμα και εξασφαλίσει την επιβίωση του εγκαυματία, προχωρά στη χειρουργική αποκατάσταση των εγκαυματικών περιοχών ώστε ο εγκαυματίας να επανέλθει λειτουργικός και χρήσιμος στο κοινωνικό σύνολο.

Η αποκατάσταση δερματικών ελλειμάτων σε επιφάνειες του σώματος κατεστραμμένες γίνεται με λήψη δερματικών μοσχευμάτων από υγιείς  (δότριες) περιοχές. Ανάλογα το μέγεθος των ελλειμάτων η επέμβαση γίνεται υπό τοπική ή γενική αναισθησία. Λαμβάνεται αντίστοιχο δέρμα υγιές και τοποθετείται κατόπιν ειδικής τεχνικής στο σημείο που ''λείπει''. Ακολουθούν αλλαγές των περιοχών. Ο ασθενής λαμβάνει κάποια φαρμακευτική αγωγή και ακολουθεί συγκεκριμένες οδηγίες.

Χειρουργική αποκατάσταση επίσης γίνεται και σε ρικνωτικές μετεγκαυματικές ουλές οι οποίες δημιουργούν λειτουργικά ενοχλήματα ( π.χ στην κίνηση). Αντιμετωπίζονται με διάφορους τοπικούς κριμνούς και Ζ , W κ.λ.π είδη πλαστικής αποκατάστασης. Ακολουθούν επίσης συγκεκριμένες οδηγίες από τον πλαστικό χειρουργό ανάλογα το σημείο και την βαρύτητα του εγκαύματος.

Πολλές φορές χρησιμοποιούνται διατατές δέρματος ( tissue expanders ) για αποκατάσταση κάποιων ελλειμάτων μα και δυσμορφιών μετεγκαυματικών ουλών. Εδώ χρειάζονται δυο χειρουργικές επεμβάσεις συνήθως. Πρώτον η τοποθέτηση του διατατή στην υγιή γειτονιάζουσα περιοχή που θα χρησιμοποιήσουμε, ακολουθεί αναλόγως το σημείο του σώματος, το είδος του ελλείματος, το νούμερο των διατατών κ.λ.π το ''γέμισμά'' του έως ότου έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα του ιστού για την κάλυψη του ελλείματος και τρίτον η β' ( δεύτερη) χειρουργική επέμβαση όπου αφαιρείται ο διατατής και γίνεται η τελική αποκατάσταση της περιοχής. Οι επεμβάσεις αυτές συνήθως γίνονται με μέθη ή γενική αναισθησία και ακολουθούν συγκεκριμένες μετεγχειριτικές οδηγίες.

Πολλές φορές επίσης ανάλογα με τις εγκαυματικές κακώσεις χρησιμοποιούνται ειδικοί νάρθηκες για την κινητοποίηση αρθρώσεων που υπέστησαν εγκαύματα.

Γενικώς, γίνεται χρήση ειδικών πιεστικών επιδέσμων (τύπου Jobst ) για την πρόληψη υπερτροφικών μετεγκαυματικών ουλών ανάλογα στο σημείο-α του σώματος. Τοποθετούνται ειδικά έκδοχα υπό μορφή κρεμών, ειδικά επιθέματα σιλικόνης κ.λ.π.

Όταν έχουμε μετεγκαυματική αλωπεκία ( στο τριχωτό της κεφαλής ή στα φρύδια ) γίνεται χειρουργική βελτίωση σταδιακά με την χρήση αυτομοσχευμάτων- τριχών.

Σημαντικότατος παράγοντας για την ταχύτερη αποθεραπεία και κοινωνική επανένταξη του εγκαυματία είναι η ψυχολογική υποστήριξη. Βασικό ρόλο λοιπόν παίζει το οικογενειακό περιβάλλον, ο - η ψυχολόγος και ο-η κοινωνικός λειτουργός. Χρειάζεται μεγάλη συνεργασία από τον ίδιο τον εγκαυματία με τον πλαστικό χειρουργό του και μεγάλη υπομονή ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του.

Η χειρουργική αποκατάσταση μετά από τα εγκαύματα πραγματικά χρειάζεται χρόνο - υπομονή και κάποιες φορές συνεργασία και άλλων ειδικοτήτων.