Η άνοιξη εντείνει την κατάθλιψη;

Ο ερχομός της άνοιξης, ενώ για πολλούς ανθρώπους είναι άμεσα συνδεδεμένος με χαρά, επιθυμία να είμαστε στο φως μαζί με άλλους ανθρώπους, να χαιρόμαστε τον ήλιο και την ζέστη, για κάποιους αποτελεί έναρξη μειωμένης διάθεσης και κατάθλιψης.

Η αύξηση του φωτός και της θερμοκρασίας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά κάποιους ανθρώπους και κυρίως αυτούς που έχουν προδιάθεση για κατάθλιψη. Οι άνθρωποι με προδιάθεση για κατάθλιψη ή με δυσθυμική διάθεση νιώθουν ότι το εξωτερικό περιβάλλον δε συνάδει με τη συναισθηματική τους κατάσταση και το γεγονός αυτό τους "ρίχνει" ψυχολογικά, γιατί νιώθουν ότι πρέπει να είναι χαρούμενοι και να μοιράζονται την ευδιάθετη διάθεση με τους άλλους. Κατά συνέπεια, εντείνεται η αντίθεςη μεταξύ της εσωτερικής τους κατάστασης και της εξωτερικής πραγματικότητας.

Επίσης, υπάρχουν άνθρωποι που γενικότερα δεν αποδέχονται εύκολα τις αλλαγές των εποχών, δηλαδή η μετάβαση από το χειμώνα στο καλοκαίρι και από το καλοκαίρι στο χειμώνα δημιουργεί δυσκολίες προσαρμογής, δυσθυμία και πεσμένη διάθεση. Όλα αυτά σχετίζονται σε ένα βαθμό και με ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο ανθρώπινο σώμα την περίοδο αυτή. Παράλληλα, άτομα τα οποία εμφανίζουν κατάθλιψη σε συγκεκριμένη εποχή του χρόνου, πιθανά να βιώνουν αυτό που ονομάζουμε εποχή κατάθλιψη, η οποία συμβαίνει την άνοιξη και το φθινόπωρο.

Ο επίσημος όρος είναι Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή, ή SAD (Seasonal Affective Disorder).

Μια από τις χημικές ουσίες που ακολουθεί τη μεταβολή του ηλιακού φωτός στις διάφορες εποχές είναι η μελατονίνη, ουσία του εγκεφάλου που δραστηριοποιείται αναλόγως με την επικράτηση σκότους ή φωτός. Όσοι έπασχαν από εποχική κατάθλιψη είχαν μεγαλύτερη διάρκεια έκκρισης νυχτερινής μελατονίνης τον χειμώνα συγκριτικά με το καλοκαίρι, όπως συμβαίνει με άλλα ζώα που έχουν εποχικές συμπεριφορές.

Η εποχική κατάθλιψη επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες, χωρίς να σημαίνει ότι και οι άνδρες δεν είναι ευάλωτοι στη διαταραχή αυτή, ειδικά όταν υπάρχει προδιάθεση για κατάθλιψη. Η ηλικία έναρξης μπορεί να είναι στην εφηβεία ή στην έναρξη της ενήλικης ζωής.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι:

• Διακυμάνσεις στη διάθεση
• Ευερεθιστότητα, επιθετικότητα
• Εύκολη κόπωση
• Μειωμένη προσοχή και συγκέντρωση
• Αλλαγές στον ύπνο και στη διατροφή (πρωινή αφύπνιση, διακεκομμένος ύπνος, υπερυπνία, αύξηση ή απώλεια όρεξης)
• Απογοήτευση, αίσθημα κενού και ματαιότητας
• Ιδέες αναξιότητας
• Απώλεια της ενεργητικότητας, απραξία, έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, συναναστροφές
• Αυξημένη αυτοκριτική, τάσεις αυτοκατηγορίας
• Πιθανές συζητήσεις για θάνατο ή αυτοκτονία

Θεραπεία

Καταρχήν, κρίνεται σωστό να απευθυνθεί κάποιος σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο, αν τα συμπτώματα αυτά επιμένουν και προκαλούν δυσφορία στο άτομο. Είναι επίσης σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ εποχικής κατάθλιψης ή της κατάθλιψης που είναι ανεξάρτητη από την εποχή. Η θεραπεία που ενδείκνυται είναι η ψυχοθεραπεία ή η υποστηρικτική συμβουλευτική, ή και αντικαταθλιπτική αγωγή. Αυτό που θα μπορούσαμε να συστήσουμε στους ανθρώπους που υποφέρουν από κατάθλιψη την άνοιξη θα ήταν να συμβουλευθούν έναν ειδικό λίγο πριν την έλευση της άνοιξης για να λάβουν κατευθύνεις για το πώς να διαχειριστούν την αλλαγή της συναισθηματικής τους κατάστασης με λιγότερο ψυχολογικό κόστος. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορέσουν να αναπτύξουν κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες,οι οποίες θα τους προστατεύσουν από τη μειωμένη ενεργητικότητα και διάθεση.