Τι πρέπει να αποφύγεις να πεις σε κάποιον με ψυχική ασθένεια

Οι ψυχικές ασθένειες είναι πιο διαδεδομένες από ό, τι νομίζετε. Οι πιθανότητες λένε ότι μπορεί να έχετε βιώσει τουλάχιστον μία πάθηση ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με την National Alliance on Mental Illness (NAMI), τουλάχιστον ένας στους πέντε ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες βιώνει ψυχική ασθένεια σε κάποιο έτος της ζωής του, ενώ ένας στους 25 έχει μια σοβαρή ψυχική ασθένεια που περιορίζει σημαντικά τη ζωή του. Παρά τα μεγάλα ποσοστά, αυτοί που υποφέρουν από συναισθηματικά βάσανα φοβούνται ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να τους θεωρούν «μη κανονικούς». Αυτή η ανασφάλεια μπορεί να οδηγήσει στη σκέψη ότι είναι πάρα πολύ στιγματισμένοι, κοινωνικά, ώστε να ζητήσουν βοήθεια.

Αυτή η απροθυμία ενισχύεται όταν κάποιος, είτε εσκεμμένα είτε κατά λάθος, χρησιμοποιεί μια φράση που διαιωνίζει την άποψη τoυ ψυχικού νοσήματος ως επαίσχυντο ή κουραστικό και όχι σαν κάτι που βιώνει ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας.

Τι δεν πρέπει να πεις ποτέ σε κάποιον που πάσχει από ψυχική ασθένεια

1)      Πώς κάνεις έτσι

αλλιώς: Μην παρανοείς ή ''το ‘χεις χάσει τελείως''

Η φράση μπορεί να ειπωθεί χωρίς νόημα, δεν προορίζεται να προκαλέσει πόνο. Αλλά το αποτέλεσμα είναι βαρύ για κάποιον που ήδη αισθάνεται ευάλωτος από μια ασθένεια που σπάνια αντιμετωπίζεται με τον σεβασμό ή την κατανόηση που δίνεται σε ένα άτομο με μια φυσική πάθηση. Η έκφραση «Δεν πας καλά» τιτλοποιεί το πραγματικό μαρτύριο που αντιμετωπίζει ένα άτομο με ψυχική ασθένεια.

Η εξάλειψη λέξεων όπως "τρελό" ή "παρανοϊκό" είναι ένας μικρός αλλά ζωτικής σημασίας τρόπος για να μειωθεί ο στιγματιστικός αντίκτυπος μιας τέτοιας γλώσσας.

Εναλλακτικά

Αντί να πείτε «Δεν πας καλά!», μπορείτε να είστε συγκεκριμένοι με τη συμπεριφορά που βρίσκετε άξια αναφοράς. Πχ. «Αν δε φροντίζεις το σπίτι σου, θα αρχίσει να είναι ακατάστατο και βρώμικο». Επιπροσθέτως, πρέπει να τονίζονται οι λέξεις που χαρακτηρίζουν μια θετική εμπειρία. Για παράδειγμα, «Το Black Panther έσπασε τα στερεότυπα» ή «Η συναυλία είχε όμορφη ατμόσφαιρα».

2)      Μην ανησυχείς για αυτό

αλλιώς: Χαλάρωσε ή Μην πνίγεσαι σε μια κουταλιά νερό

Η Ένωση Άγχους και Κατάθλιψης της Αμερικής (ADA) αναφέρει ότι 40 εκατομμύρια ενήλικες έχουν διαγνωστεί με διαταραχή άγχους, οπότε είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τους καλύτερους τρόπους για να βοηθήσουμε κάποιον που υποφέρει .

Όπως δεν μπορείς να πεις σε κάποιον με το ένα πόδι του στο νάρθηκα: "Δεν χρειάζεσαι νάρθηκα", δεν είναι αποδεκτό να πούμε σε ένα άτομο με αγχώδη διαταραχή να μην ανησυχεί.

Έτσι, υποβαθμίζουμε το τι αισθάνεται κάποιος. Αυτός ο τύπος γλώσσας μπορεί να κάνει το άτομο να αισθάνεται σαν να κάνει μια επιλογή σχετικά με αυτά τα δύσκολα συναισθήματα. Τα άτομα με διαταραχές άγχους γνωρίζουν ότι ανησυχούν πολύ.

Εναλλακτικά

Το κλειδί είναι να μην είστε επικριτικοί. Χρησιμοποιήστε μια υποστηρικτική φράση όπως "Αυτό πρέπει να είναι τόσο δύσκολο για εσένα" ή "Είμαι εδώ αν θέλετε να μιλήσεις για το πώς αισθάνεσαι".

Απλά δείχνοντας ότι έχετε ενσυναίσθηση και θέλετε να ακούσετε και όχι να κουνήσετε το δάχτυλο ή να χλευάσετε είναι η ηρεμιστική επιρροή που μπορεί να βοηθήσει το άτομο στο να μην του προκληθεί περαιτέρω άγχος. Και όταν ο αγαπημένος σας άνθρωπος αισθάνεται πιο ήρεμος, τότε είναι η καταλληλότερη ώρα για συζήτηση σχετικά με αναζήτηση βοήθειας.

3)      Θέλω να αυτοκτονήσω

Αλλιώς:  θέλω να πηδήξω από το παράθυρο

Τα στατιστικά στοιχεία των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων δείχνουν ότι η αυτοκτονία είναι η 10η κύρια αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έτσι, κάποιος με αυτοκτονικές σκέψεις σίγουρα δεν χρειάζεται να ακούσει από κάποιον που έχει βιώσει ένα μικρό τραύμα, όπως μία ατυχία στη δουλειά, τέτοιες εκφράσεις.

Αυτή η κακή φράση δεν οφείλεται κατ 'ανάγκη στην αδιαφορία, αλλά στην άγνοια της σημασίας της επιλογής λέξεων.

Εναλλακτικά

Ενώ πρέπει να απομακρύνεστε από την υπερβολή της έντασης της αντίδρασης, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αντιμετωπίζετε κάποιον που είναι σοβαρά καταθλιπτικός σαν ανήλικο.  Θα προτιμούσατε να παραδεχτείτε ότι πονάτε σε μια δύσκολη κατάσταση στη ζωή σας. Μπορεί πραγματικά να βοηθήσει ένα σοβαρά καταθλιπτικό άτομο  να αισθανθεί χρήσιμο σε κάποιο άλλο άτομο.

Γίνεται συγκεκριμένοι. Πείτε κάτι σαν  «η κοπέλα μου, μου λέει ότι δεν είναι έτοιμη να παντρευτεί -με έφερε πραγματικά σε δύσκολη θέση. Ξέρω ότι θα το ξεπεράσω, αλλά τώρα είμαι πολύ λυπημένος και δεν νιώθω αγάπη».

4)      Η θεραπεία είναι για αδύναμους ανθρώπους

Αλλιώς: Απλά δεν βλέπω το λόγο της θεραπείας ή δεν μπορούν οι άνθρωποι να τα λύσουν από μόνοι τους;

Η θεραπεία είναι για άτομα που είναι αδύναμα, είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορείτε να πείτε σε οποιονδήποτε σε μια εύθραυστη κατάσταση. Μια τέτοια δήλωση είναι μια τρομακτική ενίσχυση του αρνητικού στίγματος ,ενάντια στην παραδοχή ότι έχει μια ασθένεια. Η αλήθεια είναι ότι χρειάζεται δύναμη για να παραδεχτεί κανείς ότι χρειάζεται βοήθεια. Εάν επιμένετε να λέτε αυτή τη βλαβερή φράση σε κάποιον που υποφέρει, σαφώς, θα πρέπει να εξετάσετε τα θέματα και τις προκαταλήψεις σας.

Εναλλακτικά

Μερικές επιλογές: Μην πείτε τίποτα. Αν πιέσετε το θέμα, πείτε κάτι σαν: «Δεν είμαι σίγουρος πως θα αντιμετώπιζα αυτό που περνάτε, αλλά αν η θεραπεία είναι καλή επιλογή, που μπορεί να σας βοηθήσει, κάντε το».

5)      Τα πράγματα θα είναι καλύτερα από αύριο

αλλιώς: Αύριο είναι μια καινούρια μέρα ή πάρε τα πάνω σου

Αυτό το συναίσθημα εκφράζεται συχνά με ειλικρινή και καλών προθέσεων τρόπο. Ωστόσο, σε κάποιον με μεγάλη κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή, για την οποία κάθε στιγμή κάθε μέρας είναι μια δοκιμασία, αυτή η έκφραση είναι χτύπημα κάτω από τη μέση. Επιπλέον, κάνει το πρόσωπο που το λέει, να φαίνεται ότι δεν έχει καμία επιθυμία να μπει στη θέση αυτού που το ακούει, ούτε να καταλάβει πώς αισθάνεται κάποιος που πάσχει από κάποια ψυχική ασθένεια.

Εναλλακτικά

Και πάλι, αντί να προσφέρετε ανεπιθύμητες και άχρηστες συμβουλές, επισημαίνετε τη σημαντικότητα των συναισθημάτων του ατόμου, ανεξάρτητα από το πόσο υπερβολικά τα κάνει να φαίνονται: "Αυτό πρέπει να είναι πραγματικά δύσκολο για να αισθάνεσαι ότι έχεις ενοχληθεί τόσο άσχημα. Είμαι εδώ για να ακούσω. "

Μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο να μιλήσετε με κάποιον που έχει να κάνει με μια ψυχική ασθένεια - όχι λόγω του τι βιώνει, αλλά επειδή είναι δύσκολο να βρεθούν τα σωστά λόγια και είναι εύκολο να αισθανθείτε ότι δεν κάνετε αρκετά για να βοηθήσετε. Οι παραπάνω δηλώσεις σπάνια γίνονται από κακία, αλλά τα κλισέ αναπαράγονται εύκολα όταν αγωνίζεστε να βρείτε τις σωστές λέξεις. Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε την εναλλακτικά λόγια που αναφέρθηκαν και δουλέψτε σκληρά για να είστε παρόντες και αφήστε τους συνεργάτες σας και αγαπημένους σας να γνωρίζουν ότι τους ακούτε.

Επιμέλεια Κατερίνα Σπανού