Τυχερά Παιχνίδια: Πότε γίνονται εθισμός

Αυτό το άρθρο είναι για όσους θέλουν να ενημερωθούν περισσότερο για τα τυχερά παιχνίδια σε σχέση με τον προβληματικό τζόγο. Τι συμβαίνει όταν η διασκέδαση καταλήγει να γίνεται δυσάρεστη αγωνία και ένταση; Πώς το παιχνίδι μπορεί να μετατραπεί σε πρόβλημα στην πραγματική ζωή; Τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό;

Οι άνθρωποι από τότε που πρωτοοργάνωναν τις πρώτες κοινωνίες βίωναν και το παιχνίδι. Το παιχνίδι, όπως και σε πολλά ζώα - ιδίως τα θηλαστικά - είναι συνυφασμένο και με τη φύση του ανθρώπου. Η ικανότητα του να παίζει κανείς - ειδικότερα τα παιδιά αλλά και οι μεγάλοι - είναι ιδιαίτερα σημαντική, ώστε πολλές φορές να αποτελεί και ένδειξη ψυχικής υγείας.

Όπως τα παιδιά, έτσι και οι μεγάλοι, συχνά μέσα από το παιχνίδι τρέφονται συναισθηματικά, ξεκουράζονται, δοκιμάζονται οι ικανότητές τους, μαθαίνουν νέες δεξιότητες, σχετίζονται και συνδέονται με άλλους ανθρώπους, εκτονώνονται, ευχαριστιούνται, δημιουργούν.

Τα τυχερά παιχνίδια, από τα αρχαία κιόλας χρόνια, εστιάζουν περισσότερο στις λογικές - μαθηματικές δεξιότητες του ανθρώπου σε συνδυασμό με τους διάφορους αστάθμητους παράγοντες που συνήθως ονομάζεται Τύχη. Αυτός ο συνδυασμός ‘λογικής και τύχης’ φαίνεται ότι μπορεί να προκαλέσει ευχάριστη ένταση στους παίκτες κάνοντας με αυτό το τρόπο το παιχνίδι ελκυστικότερο.

Επίσης, ρόλο φαίνεται να παίζει και το κίνητρο - αυτό δηλαδή που ωθεί τον κάθε παίχτη να θέλει να παίξει για κάτι που ‘αξίζει τον κόπο’. Είναι γνωστό ότι το κίνητρο στα περισσότερα τυχερά παιχνίδια είναι κυρίως διάφορα χρηματικά ποσά και γενικά υλικά αγαθά, όπως αυτοκίνητα κτλ.

Η ευχάριστη ένταση σε συνδυασμό με το κίνητρο κάνει αρκετούς ανθρώπους να θέλουν να παίζουν ξανά και ξανά, ώστε να βιώσουν παρόμοια συναισθήματα. Έρευνες δείχνουν ότι η ένταση που βιώνει κανείς, όταν παίζει τα τυχερά παιχνίδια που προτιμά, δεν είναι τυχαία.

Η ένταση του ρίσκου και η αγωνία του ‘πώς θα πάει το παιχνίδι’ μεταφράζεται επίσης στο σώμα με περισσότερη έκκριση αδρεναλίνης. Η αδρεναλίνη είναι η ορμόνη που μας κάνει να αισθανόμαστε πιο ζωντανοί και ενεργοποιημένοι, αφού π.χ.

αυξάνονται οι παλμοί της καρδιάς και εισέρχεται περισσότερο οξυγόνο στο αίμα. (Αυτή η ορμόνη χρησίμευε στα αρχαία χρόνια για την προστασία του ανθρώπου από εξωτερικές απειλές π.χ. άγρια ζώα. Γενικά εκκρίνεται παραπάνω ποσότητα σε καταστάσεις στρες ή έντονης σωματικής άσκησης.)

Οι λόγοι που μπορεί κανείς να εθιστεί στα τυχερά παιχνίδια είναι πολλοί και διαφορετικοί, θα έλεγα μοναδικοί για τον καθένα. Ωστόσο, ένα πρόσφατο άρθρο για τον προβληματικό τζόγο αναφέρει ότι  'ο προβληματικός τζόγος χαρακτηρίζεται από τη δυσκολία να περιορίσει κάποιος τα χρήματα ή/ και το χρόνο που ξοδεύει παίζοντας, παρόλες τις αρνητικές επιπτώσεις που αυτό μπορεί να έχει για τον ίδιο τον παίχτη, για τους άλλους ή για την κοινότητα' (2005).

Σε αυτή την περίπτωση ο άνθρωπος που το βιώνει έτσι μπορεί να χρειάζεται βοήθεια. Όταν το παιχνίδι έχει χάσει τον διασκεδαστικό του χαρακτήρα, όταν απειλείται η οικονομική, συναισθηματική, οικογενειακή, επαγγελματική ζωή κάποιου ή ακόμα και η σωματική του υγεία ή/και αν επηρεάζεται αρνητικά η ζωή των γύρω του εξαιτίας της προσήλωσής του στα τυχερά παιχνίδια, τότε χρειάζεται βοήθεια.

Οι λόγοι για τους οποίους πολλοί άνθρωποι παίζουν τυχερά παιχνίδια είναι κυρίως η ευχαρίστηση και η διασκέδαση. Τα τυχερά παιχνίδια μπορούν να είναι ένας ευχάριστος τρόπος για να περάσει κανείς διασκεδαστικά κάποιο χρόνο π.χ.

μόνος ή μαζί με την παρέα του. Ωστόσο, κάποιες φορές οι λόγοι που μπορεί να παίζει κανείς τυχερά παιχνίδια δεν είναι μόνο η διασκέδαση και η ευχαρίστηση.

Φαίνεται να υπάρχουν και διάφοροι άλλοι λόγοι για τους οποίους μπορεί κάποιος να παίζει συστηματικά τυχερά παιχνίδια, μερικοί από τους οποίους μπορούν μέσα στο χρόνο να μετατρέψουν το απλό παίξιμο σε προβληματικό τζόγο.

Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά μερικοί από αυτούς:

Το έχεις κάνει επάγγελμα: Θεωρείς ότι το να παίζεις τυχερά παιχνίδια είναι κάτι σαν επάγγελμα κι έτσι παίζεις συστηματικά προσμένοντας να λύσεις από εκεί βιοποριστικά ή άλλα οικονομικά θέματα – κάτι που στην πραγματικότητα φαίνεται να είναι σχεδόν απίθανο να συμβεί.

Θέλεις να ξεχαστείς: Αν η προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική σου ζωή δεν είναι ικανοποιητική για διάφορους λόγους και γενικά αισθάνεσαι ότι θέλεις να δραπετεύσεις και να ξεχαστείς από δύσκολα και επώδυνα θέματα και καταστάσεις στη ζωή σου.

Μέσα από τα τυχερά παιχνίδια μπορεί να αισθανθείς πρόσκαιρα δύναμη και ευχαρίστηση, όμως, αν δεν ασχοληθείς με τα πραγματικά σου προβλήματα, τότε η προσήλωσή σου στα τυχερά παιχνίδια μπορεί να τα επιδεινώσει.

Κυνηγάς το ‘άπιαστο (υλικό) όνειρο’: Πιστεύεις δηλαδή ότι παίζοντας συστηματικά κάποια μέρα θα γίνει πλούσιος άρα και ευτυχισμένος; Πράγμα που συνήθως δεν οδηγεί παρά σε ένα φαύλο κύκλο και μια συστηματική αίσθηση ματαίωσης.

Θεωρείς ότι είναι ο μόνος τόπος που μπορείς να διασκεδάσεις: Αν, το να παίζεις τυχερά παιχνίδια έχει γίνει ο συστηματικός και μοναδικός τρόπος που νιώθεις ότι διασκεδάζεις, τότε ίσως χρειάζεται να σκεφτείς περισσότερο πάνω σε αυτό.

Ιδιαίτερα αν αυτή η συνήθεια έχει αρχίσει και απειλεί άλλους τομείς στη ζωή σου, π.χ. των σχέσεών σου καθώς και της οικονομικής σου κατάστασης.

Φυσικά, μπορείς να συμπληρώσεις τους δικούς σου λόγους. Οι χώροι όπου παίζονται τυχερά παιχνίδια, όπως π.χ. τα καζίνο, τα αθλητικά τυχερά παιχνίδια κτλ είναι επιχειρήσεις -συνήθως ιδιαίτερα κερδοφόρες - σχεδιασμένες για να προσφέρουν αυτού του είδους τη διασκέδαση.

Είναι στο χέρι του καθενός ξεχωριστά το πώς θα το χρησιμοποιήσει. Είναι στο χέρι σου να ζητήσεις την ανάλογη βοήθεια, αν νομίζεις ότι το να παίζεις τυχερά παιχνίδια έχει γίνει περισσότερο μια επιβλαβής συνήθεια για εσένα, παρά μια διασκέδαση που ευχάριστα επιλέγεις.

Πηγές:
Πηγές: Gambling Research Australia (2005) Problem Gambling and Harm: Towards a National Definition