Γαστροισοφαγική παλινδρόμηση : Από τις ‘’καούρες’’ στο χειρουργείο

Με τον όρο «καούρα» περιγράφουμε συνήθως ευρύ φάσμα συμπτωμάτων στο πεπτικό σύστημα και αρκετές φορές προσδιορίζουμε με αυτόν, λανθασμένα, τη δυσπεψία. Για να είμαστε όμως ακριβείς, σύμφωνα με τους ιατρικούς όρους, οι «καούρες» είναι ένα από τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. 

Τα οξέα του στομάχου παλινδρομούν από το στομάχι στον οισοφάγο. Για αυτό και η «καούρα» περιγράφεται σαν ένα οξύ αίσθημα καψίματος στην περιοχή μεταξύ των πλευρών ή ακριβώς κάτω από τον αυχένα. Πολλοί ενήλικες εμφανίζουν αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνδέονται με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, είναι οι έμετοι, η δυσκολία στην κατάποση και ο χρόνιος βήχας ή ακόμη και το άσθμα.

Τι είναι η γαστροoισοφαγική παλινδρόμηση;

Η τροφή «ταξιδεύει» από το στόμα στο στομάχι μέσω ενός σωλήνα, το γνωστό μας οισοφάγο. Στο χαμηλότερο τμήμα του οισοφάγου υπάρχει ένας μικρός μυώδης δακτύλιος, ο οποίος ονομάζεται κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας (ΚΟΣ). Ο Κατώτερος Οισοφαγικός Σφιγκτήρας ενεργεί σαν μία μονόδρομη βαλβίδα, επιτρέποντας στην τροφή να περνά μέσα από το στομάχι. Κανονικά, ο ΚΟΣ κλείνει αμέσως μετά την κατάποση για να αποτρέψει την παλινδρόμηση των υγρών του στομάχου, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα οξέων. Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση εμφανίζεται όταν ο ΚΟΣ δεν λειτουργεί σωστά επιτρέποντας στα οξέα να κυλήσουν προς τα πίσω και να κάψουν το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου. Αυτό ερεθίζει τον οισοφάγο, προκαλώντας καούρες και ενδεχομένως βλάβη στον οισοφάγο.

Κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με αδύνατο σφιγκτήρα (ΚΟΣ). Σε άλλους, λιπαρές και πικάντικες τροφές, κάποια είδη φαρμάκων, εφαρμοστά ρούχα, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, πολύ έντονη άσκηση ή απότομες αλλαγές στη στάση του σώματος (απότομο σκύψιμο ή ξάπλωμα) μπορεί να προκαλέσουν ατονία του Κατώτερου Οισοφαγικού Σφιγκτήρα, δημιουργώντας παλινδρόμηση των οξέων. Η διαφραγματοκήλη (κοινή ονομασία για την Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση) μπορεί να παρουσιάζεται σε πολλούς ασθενείς που υποφέρουν από Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση, αλλά είναι πιθανόν να μην προκαλεί το σύμπτωμα της καούρας.

Η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη λύση;

Αν πάσχετε από «καούρες», ο χειρουργός σας θα χρησιμοποιήσει ως ύστατη λύση τη Λαπαροσκοπική Αντι-Παλινδρομική Επέμβαση.
Το πρώτο βήμα στην προσπάθειά μας να καταπολεμήσουμε τις καούρες, είναι να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας. Η αλλαγή της διατροφής και η τακτική λήψη αντιόξινων φαρμάκων μπορεί να μειώσει τη συχνότητα και την ένταση των συμπτωμάτων. Η απώλεια βάρους, η μείωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης του αλκοόλ και οι αλλαγές στον τρόπο διατροφής και ύπνου μπορούν, επίσης, να βοηθήσουν.
Σε δεύτερο στάδιο, εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν, θα χρειαστεί να ακολουθήσουμε και φαρμακευτική αγωγή. Η λήψη αντιόξινων εξουδετερώνει τα οξέα του στομάχου και η συστηματική λήψη φαρμάκων μειώνει την ποσότητα των οξέων που παράγονται στο στομάχι.
Όταν έχουμε ακολουθήσει τα δύο προηγούμενα βήματα και δεν έχει λυθεί το πρόβλημα, τότε η μόνη λύση είναι η χειρουργική επέμβαση. Μέχρι πρόσφατα, η επέμβαση αυτή γινόταν με μεγάλη τομή στην κοιλιά και είχε σαν αποτέλεσμα αρκετό μετεγχειρητικό πόνο και περίοδο ανάρρωσης έξι ή και περισσοτέρων εβδομάδων.

Η τεχνική αυτή έχει αλλάξει και χρησιμοποιούνται πλέον λαπαροσκοπικές τεχνικές αποφεύγοντας έτσι μεγάλες τομές. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η μεγαλύτερη πλειοψηφία των ασθενών, οι οποίοι υποβάλλονται σε επέμβαση απαλλάσσονται τελείως ή έχουν πολύ σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων της Γατροοισοφαγικής Παλινδρόμησης.

Επίσης έχουν, μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα:

• Η Λαπαροσκοπική Αντι-Παλινδρομική χειρουργική (κοινώς αναφερόμενη ως Λαπαροσκοπική Θολοπλαστική κατά Nissen) περιλαμβάνει ενδυνάμωση της «βαλβίδος» μεταξύ του οισοφάγου και του στομάχου τυλίγοντας το ανώτερο τμήμα του στομάχου με το κατώτατο τμήμα του οισοφάγου.
• Κατά τη λαπαροσκοπική επέμβαση, οι χειρουργοί χρησιμοποιούν μικρές τομές (1/2 ή 1 εκ.) προκειμένουν να εισάγουν στην κοιλιά τους σωλήνες, μέσω των οποίων θα γίνει η επέμβαση. Το λαπαροσκόπιο, το οποίο είναι συνδεδεμένο με μία μικροσκοπική βιντεοκάμερα, εισέρχεται μέσω της μικρής τομής, επιτρέποντας στον χειρουργό να έχει μία μεγεθυμένη εικόνα των εσωτερικών οργάνων του ασθενούς στην οθόνη μίας τηλεόρασης.
• Με τη διοχέτευση αερίου (διοξειδίου του άνθρακος) μέσα στην κοιλιά επιτυγχάνεται η διάτασή της και η όλη επέμβαση γίνεται εσωτερικά.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της λαπαροσκοπικης αντι-παλινδρομικής χειρουργικής ;

Αν και η επέμβαση θεωρείται ασφαλής, επιπλοκές μπορεί να παρουσιαστούν όπως και σε κάθε επέμβαση. Αυτές είναι:

• Άσχημη αντίδραση στη γενική αναισθησία
• Αιμορραγία
• Τραυματισμός του οισοφάγου, της σπληνός ή του στομάχου

Επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν μετά την επέμβαση:

• Μόλυνση του τραύματος, της κοιλιάς ή του αίματος.
• Επίσης, μπορεί να εμφανιστούν άλλες λιγότερο συνηθισμένες επιπλοκές.

Τι συμβαίνει αν η επέμβαση δεν μπορεί να γίνει με τη λαπαροσκοπική μέθοδο;

Σε ένα μικρό αριθμό ασθενών η λαπαροσκοπική μέθοδος δεν μπορεί να εφαρμοσθεί λόγω αδυναμίας να υπάρξει μία σωστή εικόνα ή να γίνουν οι χειρισμοί των οργάνων με αποτελεσματικό τρόπο. Αν ο χειρουργός θεωρήσει ότι είναι ασφαλέστερο να μετατραπεί η λαπαροσκοπική επέμβαση σε «ανοικτή», αυτό δεν είναι επιπλοκή. Έγκειται στην κρίση του. Παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα μετατροπής μίας λαπαροσκοπικής επέμβασης σε «ανοικτή» μπορεί να είναι παχυσαρκία, ιστορικό προηγούμενης επέμβασης στην κοιλιά, η οποία έχει προκαλέσει βαθειά βλάβη στον ιστό, ή προβλήματα αιμορραγίας κατά την διάρκεια του χειρουργείου.

Ποιες είναι οι παρενέργειες από την «ανοιχτή» επέμβαση;

Μακροχρόνιες παρενέργειες είναι γενικώς ασυνήθιστες.

• Ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν πρόσκαιρη δυσκολία στην κατάποση αμέσως μετά την επέμβαση. Αυτό συνήθως εξαλείφεται σε ένα με τρεις μήνες μετά το χειρουργείο. Κάποιες φορές, πιθανόν, να χρειάζεται να γίνει διάταση του οισοφάγου σε αυτούς τους ασθενείς με μία απλή διαδικασία (ενδοσκοπική διαστολή) ή πολύ σπάνια να χρειαστεί να ξαναχειρουργηθούν.
• Κάποιοι ασθενείς παραπονούνται για φούσκωμα στο στομάχι.
• Σπανίως δε ασθενείς αναφέρουν ότι δεν υπήρξε καμία βελτίωση των συμπτωμάτων τους.

Γενικές Οδηγίες μετά από λαπαροσκοπική επέμβαση γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης

• Μην σηκώνετε μεγάλα βάρη ή κάνετε εργώδη γυμναστική ή οικιακές δουλειές.
• Κάνετε μπάνιο 3-4 ημέρες μετά την επέμβαση και ακολουθήσετε τις οδηγίες του ιατρού που αφορούν την περιποίηση των τραυμάτων σας.
• Επιστροφή στην εργασία σας και οδήγηση συνήθως είναι εφικτά στο τέλος της εβδομάδος μετά την επέμβαση.
• Ήπιο μετεγχειρητικό οίδημα στην περιοχή του οισοφάγου μπορεί να σας παρουσιάσει κάποιο σφίξιμο και δυσκολία στην κατάποση. Αυτό είναι προσωρινό, υποχωρεί σταδιακά σε διάστημα 6 με 8 εβδομάδων.

Διατροφή:

• Σιτίζεστε αργά και προσέξατε πολύ στο τι τρώτε.
• Φαγητά που είναι εύκολα στην κατάποση και πέψη όπως κρέμες, ζελέ, γιαούρτι, μπανάνες, σούπες, κλπ.
• Τρώτε συχνά και μικρά γεύματα.
• Αποφύγετε αεριώδη ποτά.
• Μασάτε το φαγητό σας πολύ καλά και μην καταβροχθίζετε ή ρουφάτε (κατάποση αέρα).

Παρακολούθηση: Κατά την πρώτη εβδομάδα με ένα μήνα μετά την επέμβαση, θα επαναξετασθείτε από εμάς για εξέταση ή αφαίρεση ραμμάτων εφ’ όσον έχετε. Παράλληλα θα καθορισθεί και η δίαιτά σας πλέον, μετά την πλήρη ανάρρωση.

Επικοινωνήστε με τον γιατρό όταν παρουσιάσετε:

• Επίμονο πυρετό ή ρίγη.
• Αιμορραγία.
• Αυξημένο πόνο ή πρήξιμο στην κοιλιά.
• Επίμονη ναυτία ή εμέτους.
• Επίμονο βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή.
• Δυσκολία στην κατάποση που δεν υποχωρεί μέσα σε λίγες εβδομάδες.