Αν και έχει ανακοινωθεί εδώ και ένα χρόνο η ηλεκτρονική διασύνδεση του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου με τον ΕΟΦ, προκειμένου ο τελευταίος να είναι ενήμερος σε εβδομαδιαία βάση για τις ελλείψεις φαρμάκων στα φαρμακεία, το όλο εγχείρημα παραμένει στον αέρα, όπως μας ανέφεραν φαρμακοποιοί από τον ΠΦΣ και τον Φαρμακευτικό Σύλλογο Αττικής. Μολονότι προσπαθήσαμε να έχουμε τηλεφωνική επικοινωνία με παράγοντα του αρμόδιου κρατικού φορέα για τον σχεδιασμό του έργου και την ενδεχόμενη εξέλιξή του τελικά αυτό δεν επετεύχθη. Όπως αναφέρουν οι πηγές μας από τον κλάδο των φαρμακοποιών, μολονότι κάποιος μπορεί να δηλώσει ηλεκτρονικά τις ελλείψεις του στο αρμόδιο όργανο του κράτους, αυτό δεν αποτυπώνει την συνολική εικόνα του κλάδου και εν τέλει την  διαστρεβλώνει. Αρα για να βρεθεί λύση πρέπει το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί συνολικά.

Το θέμα είναι, αναφέρουν πηγές από τον κλάδο των φαρμακοποιών, ότι η λίστα των ελλείψεων που έχει ο ΕΟΦ και ανακοίνωσε στις 20/4/2021 δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Σύμφωνα με την συγκεκριμένη λίστα, από την ιδιωτική αγορά απουσιάζουν 64 κωδικοί (48 σκευάσματα), εκ των οποίων 30 έχουν προχωρήσει σε διακοπή διάθεσης και είτε καλύπτονται εναλλακτικά με άλλα σκευάσματα, είτε έχει ξεκινήσει την εισαγωγή τους ο ΙΦΕΤ είτε ο τελευταίος βρίσκεται σε έρευνα αγοράς για την εύρεση εναλλακτικών σκευασμάτων. Βεβαίως υπάρχουν και αυτά που έχουν δηλώσει στον αρμόδιο τομέα, ότι προετοιμάζουν εισαγωγές για την ομαλοποίηση της αγοράς αλλά από 2022!

Ιδια κατάσταση και στα νοσοκομειακά φάρμακα, όπου πάντα με βάση την λίστα του ΕΟΦ στις 20/4/2021 απουσίαζαν 16 κωδικοί (13 φάρμακα), εκ των οποίων 4 προχώρησαν στη διακοπή τους. Πιο μαζεμένη είναι η κατάσταση με τα εμβόλια, όπου και πάλι όμως έχουμε τρεις διακοπές αλλά με άμεση εναλλακτική λύση, ενώ συνολικά οι ελλείψεις στην κατηγορία είναι 13. 

Υπερδιπλάσια αύξηση, τέλος, εμφανίζουν οι ελλείψεις που έχει κληθεί να καλύψει ο ΙΦΕΤ -και οι οποίες βρίσκονται σε μικρή διαθεσιμότητα ή έλλειψη και στο εξωτερικό- μέσω έκτακτης εισαγωγής, φτάνοντας τις 28. 

Οπως υποστηρίζουν παράγοντες, οι ελλείψεις είναι πολύ περισσότερες και δεν αφορούν όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες. Απλώς σε κάποιες εξ αυτών, η κατάσταση  επιδεινώθηκε με το ξέσπασμα της πανδημίας. 

Οι 6 λόγοι που ευθύνονται για τις ελλείψεις και τις αναστολές-διακοπή διάθεσης

  1. Ενας από τους βασικότερους λόγους των ελλείψεων, σύμφωνα και με στελέχη εταιρειών είναι οι σταθερές μειώσεις τιμών τα τελευταία χρόνια. Στην ανακοστολόγηση του 2020 -επί συνόλου 8.576 σκευασμάτων- σε 2.700 σκευάσματα μειώθηκε η χονδρική τιμή από 1% έως και 7%. Από αυτά, σε 1.780 φάρμακα η μείωση ήταν 7%. Επίσης σε 1.180 σκευάσματα η τιμή ήταν χαμηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρώπης.
  2. Φυσική απόρροια του παραπάνω λόγου είναι οι διακοπές διάθεσης. Εκτιμάται ότι την τελευταία διετία αποσύρθηκαν από την ελληνική αγορά 986 κωδικοί .
  3. Αύξηση του rebate και του clawback που ωθεί τις εταιρείες σε αναμόρφωση του προϊοντικού τους χαρτοφυλακίου.
  4. Η εμφάνιση νέων πιο αποτελεσματικών θεραπειών οδηγεί στην απόσυρση παλιών θεραπειών (λιγότερο αποτελεσματικών)
  5. Αναμόρφωση στρατηγικής με τον περιορισμό σε λιγότερους θεραπευτικούς τομείς και άρα σκευάσματα
  6. Εφαρμογή του Sunset close. Απόσυρση από τη λίστα σκευασμάτων που δεν έχουν κάνει πωλήσεις την τελευταία τριετία. 

Ο χρόνος που χρειάζεται το προσωπικό του φαρμακείου για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων είναι 6,3 ώρες την εβδομάδα κατά μέσο όρο.  

Κάθε χρόνο η PGEU -μέλη της οποίας είναι τα θεσμικά όργανα των φαρμακοποιών στην Ευρώπη- διεξάγει έρευνα μεταξύ των μελών της για να χαρτογραφήσει τον αντίκτυπο των ελλείψεων φαρμάκων.

Στο πλαίσιο αυτό, τα κύρια ευρήματα της έρευνας όπου συμμετείχαν 26 κράτη και αφορούν το 2020 είναι τα εξής:

  1. Όλες οι χώρες που ανταποκρίθηκαν παρουσίασαν έλλειψη φαρμάκων στα κοινοτικά φαρμακεία τους τελευταίους 12 μήνες και στην πλειονότητα (65%) των χωρών, οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι η κατάσταση επιδεινώθηκε σε σύγκριση με το 2019.
  2. Όλες οι κατηγορίες φαρμάκων επηρεάζονται από ελλείψεις. Ωστόσο, τα καρδιαγγειακά φάρμακα ήταν ανεπαρκή σε κοινοτικά φαρμακεία στο υψηλότερο ποσοστό χωρών (92%).
  3. Στην πλειοψηφία των χωρών που ανταποκρίθηκαν (65%), πάνω από 200 φάρμακα καταγράφηκαν ως έλλειψη κατά την ολοκλήρωση της έρευνας.
  4. Σχεδόν όλες οι χώρες που ανταποκρίθηκαν ανέφεραν ότι πιστεύουν ότι οι ελλείψεις φαρμάκων προκαλούν δυσφορία και ταλαιπωρία στους ασθενείς (96%). Η διακοπή των θεραπειών (80% των χωρών) και οι αυξημένες πληρωμές ως αποτέλεσμα ακριβότερων θεραπειών (57%) είναι απόρροια των ελλείψεων.
  5. Οι ελλείψεις φαρμάκων επηρεάζουν τα φαρμακεία στις περισσότερες χώρες λόγω της απώλειας του χρόνου που επενδύθηκε για τον περιορισμό των ελλείψεων (92% των χωρών), τη μείωση της εμπιστοσύνης των ασθενών (80%) και τη μειωμένη ικανοποίηση των εργαζομένων (76%).
  6. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, υπάρχουν μεγάλες διαφορές όσον αφορά τις νομικές λύσεις που μπορούν να προσφέρουν οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί σε περίπτωση έλλειψης. Η αντικατάσταση του σκευάσματος με γενόσημο (80% των χωρών), η εισαγωγή του φαρμάκου από μια χώρα όπου είναι διαθέσιμο (50%) και η προμήθεια του ίδιου φαρμάκου από εναλλακτικές πηγές, όπως άλλα φαρμακεία, (46%) είναι οι λύσεις που μπορούν να παρέχονται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές τις λύσεις υπόκεινται σε περιορισμούς (π.χ. απαιτείται νέα συνταγή) και μπορεί να είναι δυσκίνητες και χρονοβόρες για τον ασθενή και τον φαρμακοποιό.
  7. Ο χρόνος που χρειάζεται το προσωπικό του φαρμακείου για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων είναι 6,3 ώρες την εβδομάδα κατά μέσο όρο.
  8. Το 23% των χωρών που απάντησαν ανέφεραν ότι δεν υπάρχει ακόμη σύστημα αναφοράς για ελλείψεις που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κοινοτικούς φαρμακοποιούς στη χώρα τους, παρά το γεγονός ότι οι φαρμακοποιοί συχνά αντιμετωπίζουν ή προβλέπουν δυσκολίες εφοδιασμού προτού η βιομηχανία ή οι χονδρέμποροι γνωρίζουν ότι υπάρχει ή θα εξελιχθεί σε πρόβλημα.
  9. Οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί λαμβάνουν τις σχετικές πληροφορίες σχετικά με τις ελλείψεις κυρίως από φαρμακευτικά γραφεία (65%), κατασκευαστές (57%) και χονδρεμπόρους (50%).

Ο Πρόεδρος της PGEU Alain Delgutte, σχολίασε «Τα αποτελέσματα του 2020 δείχνουν τη συνεχιζόμενη υψηλή συχνότητα εμφάνισης ελλείψεων φαρμάκων στην Ευρώπη και την καθημερινή και επαχθή επίδρασή τους στους ασθενείς και στην φαρμακευτική πρακτική. Οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί έχουν κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουν την περαιτέρω επιδείνωση των ελλείψεων και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης εξουσιοδοτηθεί επιτυχώς σε αυτόν τον ρόλο από τις αρχές τους. Ελπίζουμε ειλικρινά ότι η αυξημένη προσοχή των υπευθύνων χάραξης πολιτικής σε αυτό το φαινόμενο θα μας επιτρέψει να αναφέρουμε πιο θετική πρόοδο τα επόμενα χρόνια και τελικά να φέρουμε ουσιαστικές λύσεις σε ασθενείς και επαγγελματίες υγείας σε όλη την Ευρώπη ».

Πηγές:
https://www.pgeu.eu/publications/press-release-pgeu-medicine-shortages-survey-2020-results/

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Η γιόγκα βοηθά γυναίκες ασθενείς να αντιμετωπίσουν το στρες του καρκίνου [μελέτη]
Φάρμακο για τον θυρεοειδή είναι πιθανόν να εξασθενεί τα οστά των ηλικιωμένων [μελέτη]
Γιατί είναι πρησμένα τα χέρια μου;