Άτομα με κινητική αναπηρία, με βλάβη στο νωτιαίο μυελό έπειτα από κάποιο τροχαίο ή άλλου είδους ατύχημα, καλούνται να ανταποκριθούν σε σημαντικές προκλήσεις που επιφέρει το δομημένο περιβάλλον στη χρήση αναπηρικού αμαξιδίου. Αρκετοί βλέπουν αυτή τη μεγάλη αλλαγή σελίδας ως καθήλωση στο σπίτι και απόλυτη εξάρτηση από ένα υποστηρικτικό - συνήθως οικογενειακό - περιβάλλον. Στην πραγματικότητα, με την κατάλληλη εκπαίδευση από κατάλληλους ανθρώπους, διαπιστώνουν πως μπορούν να ανταποκριθούν σε πολλές καθημερινές λειτουργίες και να αποκτήσουν αυτονομία. Αυτή επιτυγχάνεται στο μέγιστο βαθμό όταν οι εκπαιδευτές τους έχουν αντίστοιχη αναπηρία με τους ίδιους και τους βλέπουν να τα καταφέρνουν.

Το καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιείται αυτές τις μέρες στον Κολινδρό Πιερίας, στο πλαίσιο του έργου "SUPPORT - Spinal cord injUry Peer supPORT training for women", εισάγει την αρχή και την φιλοσοφία της "ομότιμης υποστήριξης". Δέκα ενήλικες γυναίκες με κινητική αναπηρία από βλάβη στο νωτιαίο μυελό, που χρησιμοποιούν χειροκίνητο αναπηρικό αμαξίδιο, μαθαίνουν τεχνικές και δεξιότητες της καθημερινότητάς τους από εκπαιδεύτριες που έχουν τον ίδιο βαθμό αναπηρίας με εκείνες.

Το έργο υλοποιείται από την Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης Κλινικών Δεξιοτήτων (ΕΕΕΚΔ) με έδρα το Εργαστήριο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Γενικής Ιατρικής και Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας του ΑΠΘ, σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό Σωματείο "Άλλη Όψη", που δραστηριοποιείται σε θέματα εκπαίδευσης ανθρώπων με κινητική αναπηρία.

Ομότιμη υποστήριξη

Γιατί είναι σημαντική η αρχή της ομότιμης υποστήριξης; "Στηριζόμαστε στο να υπάρχει αντιστοιχία στο βαθμό της αναπηρίας ώστε ο άνθρωπος που έρχεται να εκπαιδευτεί να νιώσει ότι εφόσον μπορεί ο άλλος μπορώ κι εγώ, αν προσπαθήσω. Αποκτά ένα πρότυπο, ένα role model, όπως λέγεται", επισημαίνει στο iatronet.gr η πρόεδρος της "Άλλης Όψης" Φρόσω Μπαμπάτσικου (φωτογραφία με τον Εμ. Σμυρνάκη), εξηγώντας ότι "για παράδειγμα ένας άνθρωπος με χαμηλή παραπληγία, όπως εγώ, δεν είναι εφικτό ούτε να εκπαιδεύσει ούτε πολλές φορές να καταλάβει τις ανάγκες και τις δυνατότητες ενός ανθρώπου με τετραπληγία".

Το μοντέλο εισήχθη στην Ελλάδα από τη Σουηδία, σε αντιστοιχία με την οργάνωση Rekryterringsgruppen που δραστηριοποιείται επί 35 και πλέον χρόνια με έδρα τη Στοκχόλμη. Η ιδέα γεννήθηκε όταν τα πρώτα ιδρυτικά μέλη της ελληνικής οργάνωσης, πήγαν στη Σουηδία για πρακτική εξάσκηση στη φυσικοθεραπεία και είδαν ότι εκεί υπήρχαν άνθρωποι με κινητική αναπηρία που εργάζονταν κανονικά, οδηγούσαν και ζούσαν αυτόνομα.

Το πρόγραμμα

Οι δέκα εκπαιδευόμενες ακολουθούν ένα επταήμερο εντατικό πρόγραμμα εκπαίδευσης σε  τεχνικές αυτόνομης διαβίωσης ώστε να αντεπεξέρχονται στην επιτέλεση των λειτουργιών στην καθημερινότητά τους.

"Μαθαίνουν τεχνικές για τη σωστή χρήση του αμαξιδίου, χωρίς τραυματισμούς και πτώσεις, πώς θα αντιμετωπίσουν εμπόδια που βρίσκουν στο δομημένο περιβάλλον - μικρά σκαλοπάτια, ράμπες που δεν είναι κατασκευασμένες σωστά ή έχουν απότομη κλίση ή δεν υπάρχουν καν -, πώς θα ντυθούν, θα ξεντυθούν, θα κάνουν μπάνιο, να μπουν στο αυτοκίνητο. Θα πληροφορηθούν ακόμα ότι μπορούν και να οδηγήσουν, χωρίς καν να έχουν συνοδό", αναφέρει η κ. Μπαμπάτσικου.

Στις 10 εκπαιδευόμενες αντιστοιχούν 5 εκπαιδευτές - 2 από τη Σουηδία και 3 από την Ελλάδα - σε μια αναλογία 1 προς 2, που βοηθάει τις γυναίκες με κινητική αναπηρία να αποκτήσουν οικειότητα, να ανοιχτούν, να έχουν πιο έντονο ερέθισμα και να προσπαθήσουν περισσότερο. Οι συμμετέχουσες και εκπαιδευτές ζουν μαζί 24 ώρες το 24ωρο, ενώ ένα υποστηρικτικό προσωπικό που υπερβαίνει τον αριθμό των συμμετεχόντων είναι διαθέσιμο για οποιαδήποτε ανάγκη.

Διεκδίκηση ισότιμου ρόλου στην κοινωνία

Η εκμάθηση βασικών δεξιοτήτων και η κατάκτηση του μέγιστου βαθμού αυτονομίας ενδυναμώνει τα άτομα με κινητική αναπηρία, αυξάνει την αυτοπεποίθησή τους και τους εισάγει σε έναν άλλο κύκλο, αυτόν της διεκδίκησης. "Διεκδικούμε ισότιμη πρόσβαση στην εργασία, στην παροχή υπηρεσιών υγείας, αλλά και πρόσβασης στους δρόμους, ώστε  να λειτουργήσουμε με ισότιμους όρους στην κοινωνία. Δεν θέλουμε να είμαστε μια ξεχωριστή κοινότητα, υποομάδα της κοινωνίας, αλλα να είμαστε ισότιμα μέλη της κοινωνίας, μια ομάδα που συλλειτουργεί στο πλαίσιο όλης της κοινωνίας", τονίζει η κ. Μπαμπάτσικου.

Εκπαιδεύοντας μια νέα γενιά επαγγελματιών Υγείας

Η Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης Κλινικών Δεξιοτήτων (ΕΕΕΚΔ) ασχολείται επί χρόνια και με την εκπαίδευση επαγγελματιών Υγείας στην επικοινωνία με άτομα με αναπηρία. Στο πλαίσιο του έργου SUPPORT, δίνεται η ευκαιρία σε φοιτητές ιατρικής και νοσηλευτικής, ειδικευόμενους  γενικής οικογενειακής ιατρικής και ενεργούς επαγγελματίες υγείας να επισκεφθούν το θερινό camp στον Κολινδρό Πιερίας, ώστε να δουν από κοντά τις ανάγκες των εκπαιδευόμενων και τον τρόπο εκπαίδευσής τους από ομότιμους εκπαιδευμένους εκπαιδευτές.

"Για εμάς τους επαγγελματίες Υγείας, όπως και για το Πανεπιστήμιο το οποίο εκπροσωπώ, είναι μια ευκαιρία να έρθουμε ακόμη πιο κοντά σε ανθρώπους που, όπως και οι ίδιοι αναφέρουν, μάλλον δεν τους βλέπουμε και δεν ξέρουμε τις πραγματικές τους ανάγκες. Αντί να τις αναφέρει κανείς σε ένα αμφιθέατρο, τι πιο ενδιαφέρον από το να δει με τα μάτια του τις δυσκολίες πρόσβασης και φυσικά τις ανάγκες που αντιμετωπίζουν αλλά και την προσπάθειά τους να ξεπεράσουν τα εμπόδια που εμείς βάζουμε στο περιβάλλον δυσκολεύοντας την καθημερινότητά τους", αναφέρει στο iatronet.gr ο πρόεδρος της ΕΕΕΚΔ, Εμμανουήλ Σμυρνάκης, αναπληρωτής καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Ιατρικής Εκπαίδευσης του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ.

Ο κ. Σμυρνάκης προσθέτει: "προσπαθούμε να ενημερώσουμε και να δημιουργήσουμε μια νέα γενιά επαγγελματιών υγείας, η οποία θα προσπαθήσει να αλλάξει το περιβάλλον εργασίας κάνοντάς το προσβάσιμο για όλους, γνωρίζοντας φυσικά ότι μιλάμε κυρίως για ζητήματα πολιτικής, όπου η αλλαγή πρέπει να έρθει από πάνω προς τα κάτω. Παρ όλα αυτά θέλουμε και οι νέοι μας γιατροί και νοσηλευτές και αυτοί που εργάζονται τώρα σε δομές υγείας της χώρας μας να έχουν μια διαφορετική ματιά και να έρθουμε πιο κοντά σε ανθρώπους με βλάβη του νωτιαίου μυελού. Για εμένα η συμμετοχή μου στο πρόγραμμα είναι μια εμπειρία ζωής".

Ο κ. Σμυρνάκης επισημαίνει την ανάγκη να δοθεί συνέχεια, με την εξασφάλιση της αναγκαίας χρηματοδότησης, προκειμένου να επωφεληθούν περισσότερα άτομα με κινητική αναπηρία. "Πολλά άτομα κυκλοφορούν έξω με βλάβη νωτιαίου μυελού, ξέρουμε ότι η χώρα μας είναι από τις πρώτες σε τροχαία και άλλης μορφής ατυχήματα. Τώρα βλέπουμε ένα υποσύνολο γυναικών σε διάφορες ηλικίες, που βρίσκουν εδώ ανθρώπους που μπορούν να συναναστραφούν και να μάθουν ο ένας από τον άλλον".

Το έργο

Το έργο SUPPORT υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «BUILD - Building a Robust and Democratic Civic Space», με φορέα υλοποίησης την ΕΕΕΚΔ και εταίρο το σωματείο «Άλλη Όψη». Το BUILD συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το NGO Support Centre - Cyprus, μέσω του προγράμματος «Citizens, Equality, Rights and Values (CERV)».

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Γεωργιάδης κατά Πολάκη: Τι έχει να πει για τις απευθείας αναθέσεις στο ΚΕΕΛΠΝΟ;
Οι "αγωνιστές του Σαββατοκύριακου" έχουν καλύτερη εγκεφαλική υγεία από όσους ασκούνται όλη την εβδομάδα
Πολάκης κατά Λινού: Στήσατε μηχανή για διασπάθιση εκατομμυρίων δημόσιου χρήματος