Η αδενομύωση αποτελεί μια παθολογία του μυομητρίου, δηλαδή του μυϊκού τμήματος της μήτρας, η οποία χαρακτηρίζεται από την παράτυπη είσοδο ενδομητρικών ιστών στα εσωτερικά στρώματα του μυομητρίου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διόγκωση του μυομητρίου και συμπτώματα όπως δυσμηνόρροια, αύξηση του όγκου της μήτρας και μηνορραγίες.

Προκλήσεις στη διάγνωση

Η διάγνωση της αδενομύωσης παραμένει προκλητική καθώς τα συμπτώματα μπορεί να μιμούνται άλλες γυναικολογικές παθολογίες όπως τα ινομυώματα ή την ενδομητρίωση. Η συμβατική γυναικολογική εξέταση συχνά δεν είναι αρκετή για μια σίγουρη διάγνωση. Επιπλέον, η απουσία σαφών και ειδικών βιολογικών δεικτών περιπλέκει την αξιολόγηση.

Η ακριβής απεικόνιση με ενδοκολπικό υπερηχογράφημα αποτελεί το κλειδί της ακριβούς διάγνωσης. Τα χαρακτηριστικά ευρήματα περιλαμβάνουν την παρουσία μικροκύστεων, ασαφείς περιοχές μεταιχμίου ανάμεσα στο ενδομήτριο και το μυομήτριο και την υπερτροφία του μυομητρίου. Υπάρχουν άμεσα και έμμεσα στοιχεία στις υπερηχογραφικές μελέτες που συνιστούν την ύπαρξη της αδενομύωσης, η οποία μπορεί να είναι διάχυτη σε όλο το εύρος του μυϊκού ιστού της μήτρας ή σε συγκεκριμένα ανατομικά σημεία μόνο. Ο εξειδικευμένος υπερηχολόγος σε γυναικολογικό υπέρηχο, μπορεί με κατάλληλες απεικονιστικές ρυθμίσεις και με υπομονή να καταγράψει αυτές τις ανωμαλίες. Ορισμένες φορές χρειάζονται πολλαπλές εξετάσεις μέσα στον ίδιο κύκλο ή και σε διαφορετικούς κύκλους, ούτως ώστε οι συγκριτικές εικόνες και τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί να καταδεικνύουν τη χρόνια αυτή πάθηση.

Η απλοποιημένη παρακάτω εικόνα 1 δείχνει χαρακτηριστικά που θα πρέπει να ελέγχονται για αδενομύωση με τον ενδοκολπικό γυναικολογικό υπέρηχο.

Εικόνα 1 Αδενομύωση στον υπέρηχο

Τα ευρήματα υπερήχου που σχετίζονται με την αδενομύωση, όπως ορίζονται από τη Morphological Uterus Sonographic Assessment (MUSA) ομάδα συναίνεσης, περιλαμβάνουν:
(A) ασύμμετρη πάχυνση του μυομητρίου(B) κύστεις του μυομητρίου(C) υπερηχογενείς νησίδες μυομητρίου
(D) σκίαση σε σχήμα βεντάλιας(E) ηχογενείς υποενδομητρικές γραμμές και οζίδια (F) αγγειακή διάχυση (G) ακανόνιστη ζώνη συμβολής
(H) διακοπτόμενη ζώνη συμβολής (I) διογκωμένες μήτρες (όχι εμφανιζόμενες) (J) ετερογενής αρχιτεκτονική του μυομητρίου (όχι εμφανιζόμενη) Προσαρμοσμένο με άδεια από:
Vanden Boschetal. "Όροι, ορισμοί και μετρήσεις για την περιγραφή υπερηχογραφικών χαρακτηριστικών του μυομητρίου και των μαζών της μήτρας: μια συναίνεση της ομάδας MUSA." Ultrasound Obstet Gynecol.2015;46:284-298. doi: 10.1002/uog.14806

Σε κάποιες γυναίκες, παρότι έχουν αδενομύωση, δεν υπάρχει ιδιαίτερη συμπτωματολογία. Επομένως, μια προληπτική παρακολούθηση είναι απαραίτητη για να διαπιστωθεί κατά πόσο η παθολογία αυτή εξελίσσεται και αναπτύσσεται. Σε άλλες γυναίκες, όμως, είναι τα συμπτώματα που τους φέρνουν για κάποιο κλινικό έλεγχο. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που έχουν αυτή την παθολογία και δεν έχει γίνει κατάλληλη διάγνωση, με αποτέλεσμα να υποφέρουν για πάρα πολλά χρόνια με μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχολογία τους και στην προσωπική τους ζωή.Τα πιθανά συμπτώματα περιληπτικά δίνονται στον παρακάτω πίνακα 1.

 

Νέες Θεωρίες για την Παθολογία του Μυομητρίου

Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι η αδενομύωση υποδηλώνει μια υπερδραστηριότητα των μυομητρικών κυττάρων που μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις. Αυτό σχετίζεται αμέσως με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ενδομητρίωσης, καθιστώντας την αδενομύωση πιθανό μέρος μιας γενικότερης παθολογίας του μυομητρίου.

Λόγω της διαταραχής της ανατομίας, οι μυϊκές συσπάσεις του μυομητρίου δεν γίνονται φυσιολογικά. Υπάρχει θεωρία ότι σε αυτές τις γυναίκες παραμένει περισσότερο αίμα μέσα στην περιτοναϊκή κοιλότητα κατά τη διάρκεια της περιόδου, και υπάρχουν πολλές συσπάσεις της μήτρας οι οποίες είναι πάρα πολύ έντονες και προκαλούν πόνο. Ίσως αυτό να οδηγεί σε υψηλότερο ποσοστό ταυτόχρονης ή και μεταγενέστερης παρουσίασης ενδομητρίωσης. Υπολογίζεται ότι περίπου το 15% των γυναικών που έχουν αδενομύωση έχουν περιτοναϊκή ενδομητρίωση, η οποία μπορεί να μην εντοπίζεται με απλό ενδοκολπικό υπέρηχο αλλά μόνο με διαγνωστική λαπαροσκόπηση.

Ο προληπτικός ενδοκολπικός υπέρηχος πρέπει να λαμβάνει υπόψη καινούργιες τεχνικές, συμπεριλαμβανομένης της αγγειακής μελέτης με Doppler και τρισδιάστατο υπέρηχο, ώστε η συνδυασμένη αυτή εξέταση να καταδεικνύει στοιχεία ύπαρξης της αδενομύωσης.

Επίδραση στην υπογονιμότητα

Η αδενομύωση αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα. Οι διαταραχές στις μυϊκές συσπάσεις της μήτρας και η χρόνια φλεγμονή επηρεάζουν τη σωστή εμφύτευση του εμβρύου. Για τις γυναίκες που βρίσκονται σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης, η ύπαρξη αδενομύωσης μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες επιτυχούς εμβρυομεταφοράς.

Κατάλληλα πρωτόκολλα διέγερσης ωοθηκών και προετοιμασίας του μυομητρίου και του ενδομητρίου έχουν προταθεί για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων. Ενώ τα μικροπρωτόκολλα με ανταγωνιστές χρησιμοποιούνται συχνά, φαίνεται ότι τα μακρά πρωτόκολλα με αγωνιστές έχουν συγκριτικά καλύτερα αποτελέσματα, καθώς επηρεάζουν ευνοϊκά το μυομήτριο και τις συσπάσεις του. Αυτό μπορεί να βελτιώσει τις πιθανότητες επιτυχούς εμφύτευσης κατά την εμβρυομεταφορά.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις

Η αντιμετώπιση της αδενομύωσης επικεντρώνεται στη διαχείριση του πόνου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής της ασθενούς.

Συντηρητικές Προσεγγίσεις

  • Ορμονικές Θεραπείες: Αντισυλληπτικά δισκία, προγεστερόνη και αγωνιστές της ορμόνης απελευθέρωσης γοναδοτροπινών (GnRH analogues). • Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη: Χρησιμοποιούνται για τη συμπτωματική ανακούφιση του πόνου.

Επεμβατικές Θεραπείες

  • Εξαφαίρεση Εστιακής Αδενομύωσης: Πολύ σπανίως σε ειδικές περιπτώσεις για γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν τη γονιμότητα. • Υστερεκτομή: Θεωρείται οριστική θεραπεία για σοβαρές περιπτώσεις.

Η Σημασία της Ενδοκολπικής Υπερηχογραφίας

Το ενδοκολπικό υπερηχογράφημα είναι ένα απαραίτητο εργαλείο στη διάγνωση της αδενομύωσης, καθώς προσφέρει υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα. Η σωστή εκπαίδευση των γιατρών στη διάγνωση και την αξιολόγηση των ευρημάτων μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη περιττών χειρουργικών επεμβάσεων και στη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση. Νέα υπερηχογραφικά κριτήρια έχουν προταθεί τα τελευταία χρόνια σε μία εξέταση η οποία διαρκεί αρκετά λεπτά ώστε να ολοκληρωθεί και να είναι ενδελεχής. Η παρακολούθηση και η προληπτική υπερηχογραφική εξέταση μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να τεκνοποιήσουν ευκολότερα αλλά και να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους σε ό,τι αφορά πόνους και τους κύκλους τους.

Συμπέρασμα

Η αδενομύωση αποτελεί μια σημαντική γυναικολογική παθολογία για την οποία λίγες πληροφορίες γνωρίζουν οι γυναίκες και απαιτεί συνεκτική και επιστημονική αντιμετώπιση. Η κατανόηση των μηχανισμών που την προκαλούν και η αξιοποίηση των μοντέρνων απεικονιστικών μεθόδων μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη διαχείρισή της και να προσφέρουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής στις ασθενείς.

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Δωρεάν προληπτικοί έλεγχοι για την οστεοπόρωση στον Δήμο Αθηναίων
Παραιτήθηκε ο Νίκος Παπαευσταθίου από τη θέση του προέδρου του ΕΚΑΒ
Τσίχλα: Κρυφή πηγή έκθεσης σε μικροπλαστικά;