Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μία νόσος των πνευμόνων που στις προηγμένες χώρες οφείλεται κατά 80-90% στο κάπνισμα. Τα βασικά συμπτώματα της νόσου είναι ο βήχας, η αποβολή πτυέλων και η δύσπνοια. Η νόσος στην προχωρημένη της μορφή, καταστρέφει την ποιότητα ζωής των αρρώστων, τους καθηλώνει στην καρέκλα με φιάλες οξυγόνου και η αναπνευστική ανεπάρκεια τους οδηγεί συνεχώς στα Νοσοκομεία.

Η νόσος αναδεικνύεται σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας της εποχής μας. Είναι η 4η αιτία θανάτου και νοσηρότητος στις ΗΠΑ, ενώ προβλέπεται να ταξινομηθεί ως η 3η αιτία νοσηρότητος-θνησιμότητος έως το 2020.

Περισσότεροι από τους μισούς πάσχοντες από τη νόσο ΧΑΠ δεν το γνωρίζουν (η νόσος υποδιαγνώσκεται). Το συνολικό κόστος σε φάρμακα, νοσηλείες και για την όλη αντιμετώπιση της νόσου είναι τεράστιο (π.χ. στις ΗΠΑ ξοδεύονται 24 δισ.

δολάρια ετησίως).

Η νόσος εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε χρεοκοπία ακόμη και τα πιο εύρωστα και οργανωμένα συστήματα υγείας. Η νόσος μπορεί να ελεγχθεί πλήρως, γιατί το βασικό της αίτιο που είναι το κάπνισμα μπορεί να μειωθεί, ενώ θεωρείται σήμερα, θεραπεύσιμη με τη χρήση θεραπευτικών μεθόδων που βελτιώνουν την αναπνευστική λειτουργία και επιβραδύνουν ή ανακόπτουν την εξέλιξη της νόσου.

Παρ’ όλα αυτά η νόσος αυτή δεν έχει τύχει της απαραίτητης προσοχής από το ιατρικό σώμα και τις εν γένει υγειονομικές αρχές ακόμη και στα προηγμένα κράτη. Πολύ περισσότερο δε το κοινό δεν έχει συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο που διατρέχει εξαιτίας αυτής της νόσου.

Στη χώρα μας διεξήχθη μια μεγάλη επιδημιολογική μελέτη σε όλη τη χώρα από την ομάδα ΧΑΠ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, με σκοπό τον υπολογισμό του επιπολασμού της νόσου και περιληπτικά έδειξε:

  • 9 ενήλικες καπνιστές στους 100 πάσχουν από τη νόσο (8.4%), δηλαδή περίπου 600.000 Έλληνες νοσούν
  • Το 56% αυτών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν, ενώ οι μισοί πάσχοντες συνεχίζουν να καπνίζουν
  • Οι άνδρες πάσχουν 2,5 φορές περισσότερο από τις γυναίκες, 11,6% έναντι 4,8%
  • Ο ανδρικός αγροτικός πληθυσμός καπνίζει 2 φορές περισσότερα τσιγάρα από ότι ο αστικός. Ο αγροτικός πληθυσμός πάσχει από ΧΑΠ περισσότερο από ότι ο αστικός (Αθήνα:6%, Αστικά κέντρα πλην Αθήνας:10.1, Αγροτικές περιοχές:15.1%).

Με βάση λοιπόν αυτή την εικόνα η ομάδα ΧΑΠ της ΕΠΕ έχει οργανώσει την τελευταία 5ετία πλήθος εκδηλώσεων και παρεμβάσεων με σκοπό την αφύπνιση της κοινής γνώμης συμπεριλαμβανομένων και των επετείων της Παγκόσμιας ημέρας. Τα αποτελέσματα αυτής της κινητοποίησης είναι εμφανή, καθώς σε σχετικό ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε από το 2005, και κάθε χρόνο έως το 2009 σχετικό με το αν γνωρίζουν την ασθένεια και τι την προκαλεί το ποσοστό αυξήθηκε, από 13% των ερωτηθέντων το 2005, στο 26% το 2006, φθάνοντας το 53% το 2009.

Διεθνής συνεργασίες – Έτος Πνεύμονα (Year of the Lung)

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) όρισε συγκεκριμένη ημέρα αφιερωμένη στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) σε μια προσπάθεια ενημέρωσης-αφύπνισης του κοινού. Το 2010 έχει ανακηρυχθεί σε έτος πνεύμονα παγκοσμίως (Year of the Lung) και έχουν προγραμματιστεί πλήθος εκδηλώσεων.

Η σημαντικότερη αφορούσε την κινητοποίηση της Παγκόσμιας Ημέρας Σπιρομετρήσεων στις 14 Οκτωβρίου 2010. Πραγματοποιήθηκαν δωρεάν 90.000 σπιρομετρήσεις σε όλο τον κόσμο από εθελοντές. 4.800 από αυτές διενεργήθηκαν στην Ελλάδα υπό την επίβλεψη της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας και όπου υπήρχε πνευμονολόγος του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα.

Τι πρέπει να γίνει

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία συνιστά:

  • Οι καπνιστές άνω των τριάντα με ένα έστω από τα συμπτώματα βήχα, απόχρεμψη ή δύσπνοια να επισκεφθεί τον γιατρό του και προφανώς να διακόψει το κάπνισμα!
  • Όλοι οι καπνιστές πρέπει να κάνουν ετήσια σπιρομέτρηση (ειδική εξέταση διαγνωστική της ΧΑΠ), σε ειδικό πνευμονολόγο.
  • Οι πάσχοντες πρέπει να μπουν σε ειδικό πρόγραμμα θεραπείας και αποφυγής παραγόντων κινδύνου.
  • Καλεί την πολιτεία να επανδρώσει τις υγειονομικές μονάδες με ειδικούς γιατρούς (πνευμονολόγους) για να αντιμετωπιστεί αυτή η παγκόσμια επιδημία.
  • Καλεί όλους τους αρμοδίους να βοηθήσουν στην ανάπτυξη προγραμμάτων μείωσης της καπνιστικής συνήθειας

Θεραπεία

Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλες πρόοδοι στον τομέα της αντιμετώπισης της ΧΑΠ με φαρμακευτικά αλλά και μη φαρμακευτικά μέσα (Αναπνευστική αποκατάσταση). Η βάση της θεραπείας θεωρούνται τα βρογχοδιασταλτικά δηλ.

το Τιοτρόπιο (μία φορά την ημέρα) και οι β2 διεγέρτες μακράς δράσης (Σαλμετερόλη, Φορμοτερόλη, 2 φορές την ημέρα), γιατί βελτιώνουν τα συμπτώματα, την αναπνευστική λειτουργία και μειώνουν σημαντικά τον αριθμό των εξάρσεων των ασθενών που πάσχουν από τη νόσο.

Τα παραπάνω εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα σε συνδυασμό με εισπνεόμενα στεροειδή (φλουτικαζόνη ή βουδεζονίδη) αποτελούν τη βάση στη θεραπεία της ΧΑΠ βελτιώνοντας σοβαρά την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Φέτος κυκλοφόρησε νέο αποτελεσματικό εισπνεόμενο βρογχοδιασταλτικό φάρμακο της κατηγορίας των β2-διεγερτών (Ιντακατερόλη) που χορηγείται άπαξ ημερησίως. Τελευταίες μελέτες έχουν εισάγει και νέα φάρμακα πέρα των βρογχοδιασταλτικών και των κορτικοειδών υπό μορφή δισκίων στον τομέα της αντιμετώπισης της ΧΑΠ.

Η νεότερη κατηγορία φαρμακευτικών ουσιών, που πιθανά θα αρχίσουν συντομότατα να χορηγούνται σε ασθενείς με ΧΑΠ, είναι οι αναστολείς φωσφοδιεστεράσης 4 (Ροφλουμιλάστη, χάπι 1 φορά την ημέρα).

Πολλές μελέτες δείχνουν ότι σε ασθενείς με βαρειά και πολύ βαρειά ΧΑΠ που έχουν συμπτωματολογία με βήχα και πτύελα (βρογχίτιδα), η χορήγηση Ροφλουμιλάστης προστιθέμενη στην υπάρχουσα θεραπεία βάσης, μειώνει τη φλεγμονή των πνευμόνων, την απόφραξη των αεραγωγών και τη συχνότητα των εξάρσεων.

Πριν από όλα όμως όλοι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι κανείς ασθενής με ΧΑΠ δεν μπορεί να συνεχίζει να καπνίζει.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΕΔΟΕΑΠ - ΤΥΠΕΤ στις ρυθμίσεις ΕΟΠΥΥ για τη φαρμακευτική δαπάνη - Γεωργιάδης: Θα βγουν κερδισμένοι
Μιχ. Γιαννάκος: Γιατί είναι χαμηλή η συμμετοχή στις απεργίες των υγειονομικών
Οι συμπεριφορές που επιδεινώνουν την κατάθλιψη