Απόστολος Δάμκαλης: Ο ιερέας - μοτοσυκλετιστής του ΕΚΑΒ

Η δουλειά του διασώστη είναι απαιτητική. Χρειάζεται γνώση, γερά νεύρα, ψυχραιμία και αποφασιστικότητα. Τα προσόντα αυτά πρέπει να είναι στον υπερθετικό βαθμό, όταν ο διασώστης είναι μοτοσυκλετιστής. Πρέπει ο ίδιος να σώζει πρωτίστως τον εαυτό του από τις αντιξοότητες που συναντάει στον δρόμο του.

Δεν έχουμε συχνά την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με έναν διασώστη - μοτοσικλετιστή του ΕΚΑΒ. Για την ακρίβεια, δεν έχουμε συναντήσει ποτέ ξανά μία τέτοια περίπτωση…Ο Απόστολος Δάμκαλης δεν είναι ένας απλός διασώστης. Είναι παράλληλα και ιερέας.

Το Iatronet είχε την τιμή να συνομιλήσει με τον σπουδαίο αυτό άνθρωπο, ο οποίος δίνει διπλή μάχη για να σώσει ανθρώπινες ζωές. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:

Πώς μπορεί να συνδυαστεί το λειτούργημα του ιερέα με το επάγγελμα του διασώστη;

Πρώτα από όλα, θα ήθελα να αναφέρω πως για μένα η ιδιότητα του διασώστη και δη του ΕΚΑΒ, δεν αποτελεί ένα κλασικό επάγγελμα, αλλά ένα πραγματικό λειτούργημα, το οποίο όμως πρέπει να ασκείται με το δέοντα επαγγελματισμό.

Για να γίνω πιο σαφής, ως επάγγελμα έχει έναν ευρύ και σοβαρό κοινωνικό ρόλο, καθώς κατά κανόνα πρόκειται για την πρώτη επαφή του πολίτη, βαρέως ή μη πάσχοντα, με το Εθνικό Συστήματος Υγείας. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως αν δεν ασκήσεις τα καθήκοντα σου με υψηλό αίσθημα ευθύνης και κυρίως με όλες τις γνώσεις και δεξιότητες που διαθέτεις, ο ασθενής, του οποίου η ζωή βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο, μπορεί να μην καταφέρει να φτάσει εν ζωή, στo τμήμα επειγόντων περιστατικών του εφημερεύοντος νοσοκομείου.

Απαντώντας στην ερώτησή σας, και στις δύο ιδιότητες υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής και αυτός είναι ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, χρώματος και εθνικότητας.

Αυτός που νοσεί σωματικά και άλλοτε δοκιμάζεται ψυχικά. Ο πλασμένος "κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν" του Κυρίου μας. Ως διασώστης, αλλά και ως ιερέας, καταβάλλω καθημερινά κάθε ανθρωπίνως δυνατή προσπάθεια, παρά τις όποιες αντιξοότητες, ώστε να βρίσκομαι ενεργά μέσα στην κοινωνία, έχοντας ως επίκεντρο το Θείο Δώρο του Ζειν, προς την κατεύθυνση του Ευ Ζειν, στο δρόμο του Ευαγγελίου μας…

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να κάνω και μια ιδιαίτερη αναφορά. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, ο Ιερέας δέχεται στο ναό που διακονεί, οποιονδήποτε αισθανθεί την ανάγκη να εκθέσει συνειδητά τους προσωπικούς του προβληματισμούς και κυρίως για να έρθει κοντά στο Θεό. Αυτό σημαίνει ότι συνήθως, θα έρθει προετοιμασμένος σε αυτή τη συνάντηση, καθαρός και καλά ντυμένος.

Σε αντίθεση ο διασώστης θα βρεθεί ενίοτε στον προσωπικό χώρο του πάσχοντα, θα τον δει έτσι όπως δεν θα τον έβλεπε κανείς άλλος, μπορεί γυμνό, βρώμικό, αδύναμο και κυρίως να υποφέρει.

Καταλαβαίνετε λοιπόν την μνεία που έκανα στην αρχή περί λειτουργήματος και για το πόσο σημαντικό είναι, όχι μόνο να βρισκόμαστε δίπλα σε όλους, όσοι έχουν την ανάγκη μας αλλά κυρίως να κάνουμε τα πάντα για να προστατέψουμε το υπέρτατο αγαθό της ζωής. Ζωής που μας έδωσε ο Κύριος.

Ποιό περιστατικό διάσωσης σάς έχει μείνει στη μνήμη;

Μπορεί να σας ακουστεί περίεργο, αλλά δεν έχω ξεχάσει κανένα περιστατικό, είτε είχε θετική είτε αρνητική έκβαση. Και πιστέψτε με, είναι χιλιάδες αυτά. Όλα βρίσκονται στο μυαλό μου, όλα βρίσκονται στην καρδιά μου. Πολλές φορές, σκέφτομαι τι θα γινόταν "αν". Αυτό το "αν", με ταλανίζει ουκ ολίγες φορές…

Από εκεί και πέρα, σίγουρα υπάρχουν περιστατικά που θα τολμούσα να πω, ότι με έχουν σημαδέψει το καθένα για ένα ξεχωριστό λόγο.

Θυμάμαι τον Νοέμβριο τους 2010, είχα πάει μαζί με άλλο συνάδελφο διασώστη - μοτοσυκλετιστή, σε ένα περιστατικό στην Κυψέλη. Άνδρας, 35 ετών με έντονο πόνο στο στήθος, επί οκταήμερο, διεγερτικός, ο οποίος αρνείτο την λήψη ηλεκτροκαρδιογραφήματος και γενικότερα της δέουσας από την πλευρά μας, προνοσοκομειακής φροντίδας! Κατά τη διάρκεια λήψης ιστορικού, οι απαντήσεις ήταν από αντιφατικές έως παραπλανητικές…

Παρόλα αυτά, κάλεσα ασθενοφόρο για να την άμεση διακομιδή του στο νοσοκομείο, προς περαιτέρω αντιμετώπιση. Λίγο πριν την άφιξη των συναδέλφων, κατάφερα να τον πείσω να με αφήσει να του κάνω ηλεκτροκαρδιογράφημα…

Έδειξε χαρακτηριστική ανάσπαση του ST και πιο συγκεκριμένα κατώτερο έμφραγμα. Η ανακοπή έγινε μπροστά μας, το σχετικό πρωτόκολλο εφαρμόστηκε πλήρως, "by the book". Για περισσότερα από 90 λεπτά, πέντε διασώστες και ένας ιατρός, κάναμε τα πάντα. Ίσως και κάτι περισσότερο. Δυστυχώς, δεν τα καταφέραμε. Ναι, αυτό έφερε υψηλό ψυχικό φορτίο για μένα. Ήταν ένας νέος άνθρωπος, μόλις 35 ετών, δημιουργικός και παραγωγικός για την κοινωνία μας.

Εφαρμόσαμε πλήρως το σχετικό πρωτόκολλο Άμεσης Υποστήριξης Ζωής και όμως δεν απέδωσε αυτά τα οποία άλλες φορές αποδίδει. Άπειροι οι προβληματισμοί και βαριά η συνειδητοποίηση της αναμέτρησης των δυνάμεων μας με το θάνατο. Θυμάμαι, είχα μιλήσει με τον ιατροδικαστή που είχε κάνει την νεκροψία - νεκροτομή. Μού είπε πως, ενώ ήταν εμφανές πως κάναμε τα πάντα, ήταν ένα πολύ δύσκολο περιστατικό, το οποίο πολύ δύσκολα θα επιβίωνε ακόμα και εντός πλήρως οργανωμένου νοσοκομειακού περιβάλλοντος.

Άλλο περιστατικό το οποίο είναι βαθιά χαραγμένο στην μνήμη μου, είναι η στιγμή που μπήκα στο οικόπεδο με τους 26 νεκρούς στη φονική πυρκαγιά, στο Μάτι Αττικής. Δεν είναι μόνο οι εικόνες που αντίκρυσα, αλλά το ότι ήμουν ανήμπορος να κάνω οτιδήποτε για να προσπαθήσω να κρατήσω όσους περισσότερους ανθρώπους στη ζωή.

Από την άλλη πλευρά, όμως, το έργο του διασώστη προσφέρει και πολύ δυνατές συγκινήσεις, ειδικά όταν καταφέρνεις να κρατήσεις ή και να επαναφέρεις κάποιον άνθρωπο στη ζωή.

Η πρόκληση καθημερινά δεν είναι μόνο η επαναφορά στη ζωή, όσο το διαρκές στοίχημα με τον εαυτό μας, στο μερίδιο που μας αναλογεί, ώστε αυτό ο άνθρωπος να επιστρέψει πλήρως στην καθημερινότητα του, στην οικογένεια του. Να συνεχίσει να αποτελεί ένα ζωντανό κύτταρο της κοινωνίας μας

Χαρακτηριστικά θυμάμαι την περίπτωση ενός άνδρα 52 ετών, ο οποίος είχε υποστεί ανακοπή στο Σύνταγμα. Να επισημάνω πως στο σημείο υπήρχε ένας πολίτης ο οποίος είχε ξεκινήσει καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την περαιτέρω θετική έκβαση του περιστατικού. Έφτασα στο σημείο πάρα πολύ γρήγορα, η ανακοπή ανατάχθηκε και διακομίσθηκε στον Ευαγγελισμό, όπου και πήρε εξιτήριο μετά από μερικές ημέρες.

Γιατί το περιστατικό αυτό χαράχτηκε στην μνήμη σας;

Κατά τη διάρκεια των ενεργειών παράδοσης - παραλαβής των προσωπικών αντικειμένων του ασθενούς, παρατήρησα μια φωτογραφία με τα παιδιά του. Αν και προσπαθώ να είμαι συναισθηματικά αποστασιοποιημένος από όλα τα περιστατικά, εκεί συγκινήθηκα, κάνοντας ασυνείδητη προβολή του ρόλου μου, ως πατέρα δύο μικρών παιδιών.

Και για να είμαι ειλικρινής, όσες φορές σκέφτομαι ή αναφέρω αυτό το περιστατικό βουρκώνω από συγκίνηση, αλλά και από υπερηφάνεια, διότι είναι από τις φορές που η ενεργοποίηση της αλυσίδας της επιβίωσης, είχε πάρα πολύ καλά αποτελέσματα.

Ποιά είναι τα εμπόδια και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζετε κινούμενος στην πόλη;

Η μοτοσυκλέτα, ως μέσο, εξασφαλίζει μια σχετικά πιο γρήγορη πρόσβαση στο περιστατικό, αλλά έχει το μειονέκτημα της έκθεσης του αναβάτη στο περιβάλλον και τις καιρικές συνθήκες.

Οι οδηγοί άλλων οχημάτων καθώς και οι πεζοί, σπάνια αντιδρούν προβλέψιμα σε μία μοτοσυκλέτα του ΕΚΑΒ (αλλά φαντάζομαι και της Αστυνομίας), που κάνει χρήση φάρων και σειρήνας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να "κοκαλώνουν" το φρένο αντί να ανοίξουν δρόμο, δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες πρόκλησης τροχαίου ατυχήματος.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό όμως, είναι το γεγονός πως αρκετά συχνά, ερχόμαστε αντιμέτωποι με προπηλακισμούς και άσκηση λεκτικής και σωματικής βίας. Διάβαζα πρόσφατα, πως χρήστης ναρκωτικών ουσιών έκανε ληστείες με την απειλή σύριγγας με μολυσμένη βελόνα. Ξέρετε πόσες φορές έχουμε δεχθεί τέτοιου είδους επιθέσεις;

Αναλογιστείτε τη θέση συναδέλφου διασώστη – μοτοσυκλετιστή, σε περιστατικό με χρήστη ναρκωτικών ουσιών, και ενώ αυτός προσέφερε τις πρώτες βοήθειες, οι άλλοι χρήστες, να του κλέβουν το GPS και άλλο πολύτιμο εξοπλισμό για την εργασία μας, πάνω από την μηχανή.

Προσωπικά, δουλεύω αρκετά χρόνια στο κέντρο της Αθήνας και πλέον με γνωρίζουν οι πιο πολλοί χρήστες, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν αντιμετωπίζω και τέτοιου είδους περιστατικά.

Τελικά, ποιός σώζει; Ο διασώστης του ΕΚΑΒ ή ο Θεός;

Ανέκαθεν πίστευα πως η άκτιστη ενέργεια του Τριαδικού Θεού, βρίσκει διέξοδο μέσα από τα χέρια των ανθρώπων. Ως διασώστης του Τμήματος Μοτοσυκλετών του ΕΚΑΒ, νιώθω ιδιαίτερα ευλογημένος που κάνω ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν για να βοηθήσω έναν άνθρωπο να αντιμετωπίσει τις όποιες δυσκολίες.

Είναι ένας αέναος αγώνας αλλά ο Θεός μου δίνει δύναμη και τον ευγνωμονώ απεριόριστα για αυτό.