Η πραγματική εικόνα του φαρμακευτικού κλάδου

Τις τελευταίες ημέρες δημοσιεύονται μελέτες που αναλύουν τα χρηματοοικονομικά στοιχεία του φαρμακευτικού κλάδου. Ο ΣΦΕΕ σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ προχώρησε σε επιστημονική ανάλυση των μελετών αυτών από την οποία προέκυψαν ορισμένα σαφή συμπεράσματα. Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι οι μελέτες αυτές παρουσιάζουν μία λανθασμένη εικόνα του φαρμακευτικού κλάδου διότι τοποθετούν τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις δίπλα στις φαρμακαποθήκες και στους συνεταιρισμούς φαρμακοποιών. Το αποτέλεσμα είναι τα ίδια φάρμακα να υπολογίζονται δύο φορές, κάτι που είναι καίριο λάθος. Επιπλέον, υπολογίζεται μαζί με τα φάρμακα και ο κύκλος εργασιών από πώληση καλλυντικών και ιατρικών βοηθημάτων.

Στο πλαίσιο της ανάλυσης που έγινε σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ, ο ΣΦΕΕ προτίθεται να εξηγήσει επακριβώς και αναλυτικά ποιο είναι το πρόβλημα καθώς και να ενημερώσει για την ουσιαστική συμβολή του κλάδου στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Οφείλουμε καταρχήν να εξηγήσουμε γιατί στις εν λόγω μελέτες παρατηρούνται μεθοδολογικά σφάλματα, τα οποία οδηγούν σε παραπλανητικά αποτελέσματα και στρεβλή εικόνα του κλάδου.

Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί ότι συνήθως στις μελέτες χρηματοοικονομικής ανάλυσης του φαρμακευτικού κλάδου ο στατιστικός καθορισμός της αγοράς είναι λανθασμένος γιατί περιλαμβάνονται σε αυτές όχι μόνο οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις του κλάδου, αλλά και οι φαρμακαποθήκες και οι συνεταιρισμοί φαρμακοποιών.

Οι δύο τελευταίες κατηγορίες εταιρειών αποτελούν το χονδρικό εμπόριο του κλάδου και πρέπει να αναλύονται χωριστά.

Πρέπει να αναλύονται χωριστά για δύο σαφείς και συγκεκριμένους λόγους:

Α) Εάν συμπεριληφθούν στην ανάλυση και οι εταιρείες του χονδρικού εμπορίου, ουσιαστικά διπλομετράται η αξία της αγοράς, καθώς οι ίδιες πωλήσεις φαρμάκων μετρώνται από δύο διαφορετικές πλευρές: ως πωλήσεις των εταιρειών προς τις φαρμακαποθήκες και ως πωλήσεις των φαρμακαποθηκών στα φαρμακεία. Επομένως, καταλήγουμε σε ένα συνολικό κύκλο εργασιών για το φαρμακευτικό κλάδο τουλάχιστον διπλάσιο του πραγματικού, ιδιαίτερα δε, που ο τζίρος των φαρμακαποθηκών είναι εκφρασμένος σε χονδρικές τιμές, ενώ ο κύκλος εργασιών θα έπρεπε να είναι σε ex factory τιμές, δηλαδή τιμές παραγωγού. Επομένως, όταν διαβάζουμε, για παράδειγμα, ότι ο τζίρος του κλάδου έφτασε το 2007 τα €9 δισ., το ποσό αυτό περιλαμβάνει δύο φορές τις ίδιες πωλήσεις.

Β) Η δραστηριότητα των φαρμακαποθηκών δεν περιορίζεται μόνο στο εμπόριο φαρμάκων, αλλά περιλαμβάνει και άλλα προϊόντα όπως ιατρικά βοηθήματα και καλλυντικά. Επομένως, η από κοινού ανάλυση του κύκλου εργασιών εταιρειών και φαρμακαποθηκών δεν περιλαμβάνει μόνο φάρμακα αλλά και πωλήσεις άλλων προϊόντων.

Το συμπέρασμα είναι ότι: Για να αποκτήσουμε την πραγματική εικόνα του κλάδου πρέπει να αποφύγουμε το «διπλομέτρημα» των φαρμάκων και των άλλων μη φαρμακευτικών προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να εξαιρέσουμε αυτά τα μη φαρμακευτικά προϊόντα από την ανάλυσή μας. Πρέπει δηλαδή να μην συμπεριλάβουμε στην ανάλυσή μας προϊόντα πέραν των φαρμακευτικών.

Είναι εύκολο λοιπόν να διαπιστώσει κανείς πόσο μεγάλη διαστρέβλωση των πραγματικών στοιχείων γίνεται όταν δεν συνεκτιμώνται τα ανωτέρω.

Με βάση τα ανωτέρω, γίνεται αντιληπτό ότι η ανάλυση του πραγματικού κλάδου του φαρμάκου, ο οποίος περιλαμβάνει μόνο τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, μας δίνει την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ που είναι φυσικά τελείως διαφορετική.

Συγκεκριμένα, η ανάλυση των χρηματοοικονομικών δεδομένων μόνο των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, μας δείχνει ότι ο συνολικός τζίρος των εταιρειών ανήλθε το 2007 στα €5,5 δισ. αυξημένος σε σχέση με το 2006 κατά 10,3%. Τα κέρδη από την άλλη πλευρά αυξήθηκαν το 2007 σε σχέση με το 2006 κατά 17,5%.

Επίσης, για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού κράτους, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη ανακοινώθηκε επισήμως με υπουργική απόφαση της κυρίας Φάνης Πάλλη Πετραλιά και προκύπτει ότι το 2006 ήταν 3.218.312.756,71€ και το 2007 ήταν 3.831.824.232,45€. Η δαπάνη αυτή όπως είναι γνωστό αντιπροσωπεύει τα ποσά που πλήρωσαν τα ταμεία, σε λιανικές τιμές συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ μείον την συμμετοχή των πολιτών. Αυτή ακριβώς είναι η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα.

Η δε κατάταξη των 20 πρώτων φαρμακευτικών επιχειρήσεων με βάση τα δημοσιευμένα στοιχεία παρουσιάζεται στον Πίνακα που ακολουθεί:

20 Πρώτες Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις Βάσει Κύκλου Εργασιών 2007

Πηγή: ΙΟΒΕ- Επεξεργασία δημοσιευμένων οικονομικών στοιχείων επιχειρήσεων

Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι οι αυξήσεις που παρουσιάζονται στα δημοσιεύματα, της τάξεως του 15% στο τζίρο και 33% στα κέρδη, προέρχονται κυρίως από τις μεταβολές στα χρηματοοικονομικά στοιχεία των φαρμακαποθηκών και των συνεταιρισμών φαρμακοποιών, δηλαδή το χονδρικό εμπόριο του φαρμακευτικού κλάδου και όχι τις καθεαυτές φαρμακευτικές επιχειρήσεις.

Πράγματι, εάν πραγματοποιήσουμε χωριστή ανάλυση στα χρηματοοικονομικά στοιχεία των φαρμακαποθηκών και συνεταιρισμών φαρμακοποιών, παρατηρούμε ότι οι συνολικές τους πωλήσεις έχουν αυξηθεί κατά 24,5%, ενώ τα κέρδη κατά 122%.

Επομένως, αφενός πρέπει η χρηματοοικονομική ανάλυση να διενεργείται χωριστά για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις και χωριστά για τις φαρμακαποθήκες –ει δυνατόν να αναλύονται χωριστά ακόμα και οι συνεταιρισμοί φαρμακοποιών από τις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες- και αφετέρου θα ήταν ακόμη ορθότερη μεθοδολογικά η ανάλυση του κύκλου εργασιών που αφορά μόνο σε πωλήσεις φαρμάκων.

Ως γνωστόν στην Ελλάδα έχουμε την καλύτερη αλυσίδα διανομής φαρμάκων και ο κλάδος των φαρμακαποθηκών που είναι η ραχοκοκκαλιά της αλυσίδας διανομής, επιτελεί άριστο έργο και συμβάλλει στην άμεση πρόσβαση του Έλληνα πολίτη στα φάρμακα. Κατά συνέπεια ο κλάδος αυτός αξίζει και πρέπει να έχει τη δική του αυτοτελή ανάλυση σε ό,τι αφορά τα οικονομικά του στοιχεία.

Το φάρμακο είναι ένα κοινωνικό αγαθό και δεν αποτελεί ένα απλό καταναλωτικό προϊόν. Διέπεται από ένα πολύ αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο, η τιμή του καθορίζεται από το κράτος και είναι μεταξύ των χαμηλότερων τιμών της Ευρώπης. Συνεπώς, και η ανάλυση της αγοράς του πρέπει να γίνεται χωριστά από τις άλλες κατηγορίες αγαθών που ενδεχομένως παράγει μία φαρμακευτική εταιρεία ή εμπορεύεται μία φαρμακαποθήκη, για τις οποίες η τιμή δεν καθορίζεται από το κράτος (π.χ. διαγνωστικά, κτηνιατρικά, γεωργικά, καλλυντικά προϊόντα).

Κατά συνέπεια ο ΣΦΕΕ ζητά να αποκατασταθεί η αλήθεια και παρακαλεί όλες τις εταιρείες ερευνών να προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αποκατασταθεί η εγκυρότητα των στοιχείων του κλάδου.

Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος ζητά από εδώ και στο εξής να αποδίδεται η πραγματική οικονομική εικόνα των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και όχι μία άλλη, αυθαίρετη και πλασματική, που απέχει έτη φωτός από την αλήθεια και δημιουργεί προβλήματα, σύγχυση και λανθασμένες εντυπώσεις.

Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις & Εθνική Οικονομία

Όλα τα παραπάνω προσφέρουν την ευκαιρία για να υπογραμμιστεί μία άλλη πολύ σημαντική όψη του κλάδου: Η όψη της μεγίστης και ουσιαστικής συμβολής του στην εθνική οικονομία.

Υποστηρίζουμε ότι η μελέτη της κερδοφορίας ενός κλάδου θα πρέπει πάντα να διενεργείται σε συνδυασμό με την ανάλυση των τομέων στους οποίους επενδύθηκαν τα κέρδη αυτά, όπως π.χ. τις επενδύσεις των εταιρειών σε ανθρώπινο δυναμικό.

Είναι γεγονός ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι από τους λίγους κλάδους της οικονομίας –ίσως ο μοναδικός- στους οποίους αυξάνεται η απασχόληση και μάλιστα με τόσο ταχύ ρυθμό. Παράλληλα, το επίπεδο κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού είναι εξαιρετικά υψηλό, ενώ ένας από τους κύριους στόχους των φαρμακευτικών επιχειρήσεων είναι η συνεχής εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού τους.

Με βάση αποτελέσματα έρευνας του ΙΟΒΕ (Κουσουλάκου και Φραγκουλάκης, 2005), η μέση ετήσια απασχόληση στον κλάδο παρουσιάζει ανοδική τάση, με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 6,1% κατά την εξαετία 1999-2004 όπως φαίνεται στο Διάγραμμα που ακολουθεί:

Εξέλιξη Δείκτη Απασχόλησης

Πηγή: ΙΟΒΕ

Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν τη δυναμική ανάπτυξης του κλάδου, ιδιαίτερα δε, τη στιγμή που οι περικοπές προσωπικού στους άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας παρουσιάζουν αυξητική τάση. Στο φαρμακευτικό κλάδο, οι επιχειρήσεις προβλέπουν αύξηση της απασχόλησης, τόσο λόγω αύξησης της ζήτησης για εργαζόμενους από πλευράς των εταιρειών (η εισαγωγή νέων προϊόντων στην αγορά και κατ’ επέκταση η αύξηση της παραγωγής και του κύκλου εργασιών θα οδηγήσουν σε αναζήτηση νέου προσωπικού)- όσο και λόγω αύξησης της προσφοράς εργασίας στο συγκεκριμένο κλάδο (οι καλές εργασιακές συνθήκες, οι αυξημένες παροχές και οι προοπτικές εξέλιξης προσελκύουν ανθρώπινο δυναμικό).

Συνοψίζοντας, οφείλουμε να τονίσουμε ότι η μέχρι σήμερα χρήση των στοιχείων του φαρμακευτικού κλάδου είχε ως σκοπό την προβολή μέρους μόνο της αλήθειας, και μάλιστα διαστρεβλωμένης.

Η πραγματική αλήθεια είναι ότι ο φαρμακευτικός κλάδος –όπως αποτυπώνεται μέσα από τα χρηματοοικονομικά του στοιχεία και την απασχόληση- είναι ένας κλάδος που παρουσιάζει μια δυναμική ανάπτυξης και συμβάλλει θετικά στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ και στην ενίσχυση της απασχόλησης στη χώρα μας. Ο φαρμακευτικός κλάδος αποτελεί παράδειγμα για την οικονομία και καύχημα για την Ελλάδα καθώς όχι μόνο συμβάλλει καθοριστικά ώστε να είναι η χώρα μας στην πρώτη γραμμή παγκοσμίως σε ό,τι αφορά την πρόσβαση των ασθενών στα πλέον σύγχρονα καινοτόμα φάρμακα, αλλά και εφαρμόζει τις πλέον σύγχρονες διεθνώς πρακτικές στο «επιχειρείν». Είμαστε ανάμεσα στους κλάδους που δείχνουν το δρόμο για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και σε αυτή την κατηγορία θα παραμείνουμε.

Πηγές:
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με την κα Σοφία Μελά, Επιστημονική Δ/ντρια ΣΦΕΕ Τηλ επικοινωνίας 210 6891101
Ε-mail [email protected]

ΣΦΕΕ - Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος
Λ. Κηφισίας 280 & Αγρινίου 3
152 32 Χαλάνδρι, ΑΘΗΝΑ

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Εορταστικές ημέρες διατροφής: Δες το αλλιώς
Κίρρωση ήπατος: Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Γιατί υπάρχει τόσο στρες στις γιορτές