Αγγλικός όρος

alcoholism

Ορισμός

Μία χρόνια, συχνά προοδευτική και κάποιες φορές θανατηφόρα νόσος που χαρακτηρίζεται από ανεπάρκεια ελέγχου κατανάλωσης αλκοόλ, παρά τις παρενέργειες από την κατανάλωση του. Η εξάρτηση από το αλκοόλ, η ανοχή στις δράσεις του, καθώς και οι συχνές διακοπές της κατανάλωσης αλλά και οι υποτροπές είναι συχνά φαινόμενα. Ψυχολογικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν ανησυχία για την κατανάλωση αλκοόλ και άρνηση του εθισμού, ακόμη και όταν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που αποδεικνύουν το αντίθετο.

Η κατάχρηση αλκοόλ αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την υγεία στις ΗΠΑ. Κάθε χρόνο 10% των θανάτων σχετίζονται με τη χρήση αλκοόλ. Ο χρόνιος αλκοολισμός και άλλες διαταραχές που σχετίζονται με το αλκοόλ μπορεί να έχουν καταστρεπτικές σωματικές, ψυχικές και οικονομικές συνέπειες για τους ασθενείς και τις οικογένειες τους.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Ψυχολογικοί, φυσιολογικοί, γενετικοί οικογενειακοί και κοινωνικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στον αλκοολισμό. Μέλη αλκοολικών οικογενειών και άρρενες έχουν μεγαλύτερη ροπή στον αλκοολισμό.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Παθολογοανατομικές αλλοιώσεις από τον αλκοολισμό μπορούν να βρεθούν σε όλα σχεδόν τα όργανα του σώματος αλλά συχνότερα ανευρίσκονται στο νευρικό σύστημα, μυελό των οστών, ήπαρ, πάγκρεας, στόμαχο και άλλα όργανα του γαστρεντερικού σωλήνα. Τα συμπτώματα προέρχονται τόσο από τις ειδικές αλλοιώσεις των οργάνων όσο και από τις ψυχολογικές συνέπειες του αλκοόλ. Οι αλκοολικοί είναι πιθανότερο να υποστούν πτώσεις, κατάγματα, αυτοκινητιστικά ατυχήματα, ανεργία, φυλάκιση, και άλλα προβλήματα με το νόμο σε σχέση με τους μη αλκοολικούς. Επιπρόσθετα, εμφανίζουν υπέρταση, γαστρίτιδα, παγκρεατίτιδα, ηπατίτιδα, κίρρωση, πυλαία υπέρταση, προβλήματα μνήμης και στοματοφαρυγγικά νεοπλάσματα σε συχνότητα που ξεπερνά κατά πολύ αυτή του γενικού πληθυσμού. Σε σοβαρό αλκοολισμό, η αποχή οδηγεί σε συμπτώματα στέρησης και κάποιες φορές σε παραισθήσεις, τρομώδες παραλήρημα. Το προσδόκιμο επιβίωσης είναι μικρότερο στους αλκοολικούς από τους μη αλκοολικούς.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Ο αλκοολισμός διαγιγνώσκεται κλινικά. Αν και κάποιοι αλκοολικοί παρουσιάζουν παθολογικά εργαστηριακά ευρήματα, κανένα από αυτά δεν είναι παθογνωμονικό του αλκοολισμού. Σε σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια, τα επίπεδα γλυκόζης ελαττώνονται. Οι παθολογικές τιμές των ηπατικών ενζύμων μπορεί να σημαίνουν ηπατική βλάβη και οι υψηλές τιμές αμυλάσης οξεία παγκρεατίτιδα. Από τις αιματολογικές εξετάσεις παρατηρείται αναιμία, θρομβοπενία, αυξημένος χρόνος προθρομβίνης και αυξημένος χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης.

Ο έλεγχος για την παρουσία αλκοολισμού σε ευρεία κλίμακα γίνεται καλύτερα με ερωτηματολόγια όπως το Michigan Alcohol Screening Test (MAST) και το Alcohol Use Disorders Identification Test (AUDIT). To GAGE ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει τις εξής ερωτήσεις: Αισθάνεστε την ανάγκη να διακόψετε το ποτό; Ενοχλήστε από άτομα που παραπονούνται για το ότι πίνετε; Αισθάνεστε ενοχές που πίνετε; Χρειάζεστε ένα τονωτικό όταν ξυπνάτε; Αυτά τα τεστ έχουν σχεδιασθεί για να καθορίσουν εάν η κατανάλωση αλκοόλ έχει γίνει σωματικά, συμπεριφορικά ή συναισθηματικά προβληματική για τον ασθενή. Η άρνηση είναι ένα ενδεχόμενο και πολλοί ασθενείς μπορεί να δίδουν ψευδείς πληροφορίες στο ιστορικό τους και να αρνούνται σωματικά προβλήματα που σχετίζονται με τον αλκοολισμό. Έτσι, η χρησιμότητα των ανωτέρω τεστ βασίζεται στην ειλικρίνεια των ασθενών. Ο εξεταστής πρέπει ωστόσο να έχει υπ όψιν του ότι έμμεσες πληροφορίες που συλλέγονται από το ιστορικό και τη φυσική εξέταση συχνά αναδεικνύουν περισσότερα από τις άμεσες ερωτήσεις.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Η αποχή από το οινόπνευμα παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας του αλκοολισμού. Ομάδες στήριξης για τους αλκοολικούς, όπως οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί (ΑΑ), έχουν επιτύχει τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχούς θεραπείας.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Κατά τη διάρκεια της οξείας μέθης ή της απόσυρσης, ο ασθενής παρακολουθείται στενά. Η παρακολούθηση περιλαμβάνει εκτίμηση της νοητικής κατάστασης, της θερμοκρασίας, της καρδιακής συχνότητας, του αναπνευστικού ψιθύρου και της αρτηριακής πίεσης. Φάρμακα ειδικά για ανακούφιση από τα συμπτώματα μπορούν να χορηγηθούν αλλά αξιολογούνται οι επιθυμητές και ανεπιθύμητες δράσεις τους. Έλεγχος για υποθρεψία ή αφυδάτωση είναι επίσης αναγκαίος. Ο ασθενής χρειάζεται επίσης προσανατολισμό στην πραγματικότητα καθώς μπορεί να έχει παραισθήσεις ή να προσπαθήσει να βλάψει τον εαυτό του. Ένα ήσυχο περιβάλλον με ελάχιστους θορύβους και σκιές ελαττώνει την πιθανότητα ψευδαισθήσεων και παραισθήσεων. Λαμβάνονται μέτρα για τις κρίσεις, αλλά ο περιορισμός με δέσιμο ή άλλα μηχανικά μέσα πρέπει να αποφεύγεται. Οι θεραπευτές πρέπει να πλησιάζουν τον ασθενή με μη απειλητικό τρόπο, να περιορίζουν την κατά πρόσωπο επαφή και να εξηγούν κάθε πράξη. Ακόμη και αν ο ασθενής είναι λεκτικά επιθετικός και υβριστικός, ο θεραπευτής πρέπει να ακούει με προσοχή και να απαντά με κατανόηση. Ο ασθενής θα πρέπει επίσης να παρακολουθείται για σημεία κατάθλιψης και τάσεις αυτοκτονίας. Ο ασθενής βοηθάται να αποδεχθεί το πρόβλημα του αλκοολισμού και την ανάγκη για αποχή από το ποτό. Ο ασθενής πρέπει να έλθει αντιμέτωπος με τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το αλκοόλ και να παροτρύνεται να αναλάβει δράση. Αν ο ασθενής λαμβάνει δισουλφιράμη (ή έχει λάβει τις προηγούμενες 2 εβδομάδες), πρέπει να ενημερωθεί για τα αποτελέσματα της σύγχρονης κατανάλωσης οινοπνεύματος τα οποία ενδέχεται να κρατήσουν από 30 λεπτά έως 3 ώρες ή περισσότερο. Ακόμη και μία μικρή ποσότητα οινοπνεύματος θα προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες (π.χ. ναυτία, έμετο, έξαψη προσώπου, κεφαλαλγία, δύσπνοια, ερυθρότητα οφθαλμών, θάμβος όρασης, εφιδρώσεις, ταχυκαρδία, υπόταση και λιποθυμία). Όσο μεγαλύτερο διάστημα λαμβάνει ο ασθενής το φάρμακο τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ευαισθησία του. Για το λόγο αυτό, ο ασθενής θα πρέπει να συμβουλεύεται να αποφεύγει φαρμακευτικά σκευάσματα ή σκευάσματα υγιεινής που περιέχουν οινόπνευμα (π.χ. αντιβηχικά σιρόπια, φάρμακα κατά του κρυώματος, υγρές βιταμίνες και στοματικά διαλύματα).
Ολόκληρη η οικογένεια βοηθιέται για να αναπτύξει ένα μακροχρόνιο σχέδιο για παρακολούθηση και πρόληψη υποτροπών, συμπεριλαμβανομένων αναφορών σε οργανισμούς όπως οι ΑΑ, ΑΙ-Anon και Alateen. Η συμμετοχή της οικογένειας στην αποκατάσταση βοηθά στην ελάττωση των στρεσογόνων ερεθισμάτων και πιέσεων. Αν ο αλκοολικός έχει χάσει την επαφή του με την οικογένεια και τους φίλους του και έχει μακρά προίστορία ανεργίας, προβλημάτων με το νόμο ή οικονομικών δυσκολιών, κοινωνικές υπηρεσίες ή άλλες ειδικές υπηρεσίες μπορούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια αποκατάστασης του ασθενούς. Η βοήθεια μπορεί να συνίσταται σε επαγγελματική εκπαίδευση, ειδικά εργαστήρια σε άσυλα, συγκροτήματα διαβίωσης, ή άλλες μονάδες υπό επίβλεψη.

Ετυμολογία

[Αραβικά al-kohl, κάτι λεπτό, εξευγενισμένο + Ελλ. -ismos, κατάσταση]